Γράφει η μαθήτρια Μελίνα Λαζάρου (Β2)

Έχουμε την τύχη – και ίσως την ατυχία – ως Έλληνες, να καταγόμαστε από μια χώρα με σπουδαίο και ένδοξο παρελθόν, αποτελώντας μέρος ενός λαμπρού πολιτισμού. Σε αυτήν ακριβώς την πρόταση εντοπίζεται το πρόβλημα. Πολύ συχνά, δυστυχώς, εμείς, ο ελληνικός λαός, πέφτουμε θύμα αυτής της παρελθοντικής ένδοξης λαμπρότητας θεωρώντας αυτονόητη τη διηνεκή ισχύ της. Λάθος! Μεγάλο λάθος! Κατά συνέπεια, η ψευδαίσθηση στην οποία παγιδευόμαστε, μας οδηγεί σταθερά σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι: γνήσιος πατριωτισμός ή «εξαιρετισμός«; Και εκεί είναι που καλούμαστε να επιλέξουμε το μέλλον του σύγχρονου Έλληνα. Με λίγα λόγια, έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην πρόοδο -με κινητήριο δύναμη την περηφάνια- και σε μία διαστρέβλωση της έννοιας της «προόδου» -μέσω ενός υπερφίαλου πατριωτισμού- που με κινητήριο δύναμη τον φανατισμό, θα μας οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή. Αν, λοιπόν, είμαστε όντως Έλληνες, όπως θέλουμε να ισχυριζόμαστε, ας δούμε την επιλογή του πρώτου μονοπατιού ως μονόδρομο.
Το παρελθόν τροφοδοτεί το παρόν, το οποίο σταδιακά μετατρέπεται στο πολυπόθητο αύριο. Δεν το καθορίζει ωστόσο. Ναι, το χθες είναι τα θεμέλια του αύριο. Αλλά ποιος θα χτίσει πάνω σε αυτά; Ποιος θα λάβει αποφάσεις, για να διαμορφώσει αυτό το μέλλον; Τα θεμέλια, είναι ο πατριωτισμός. Αν όμως επιλέγουμε να πλάθουμε μία μη ρεαλιστική πραγματικότητα στηριζόμενοι σε μία παρελθούσα ένδοξη εποχή και νομίζοντας ότι είμαστε κάτι το εξαιρετικό, τότε μιλάμε για υπερεθνικισμό. Τώρα ή αύριο, αργά ή γρήγορα, ένα είναι βέβαιο: το οικοδόμημα αυτό θα καταρρεύσει και μαζί με αυτό ό,τι συνεπάγεται τη λαμπρότητα του προτύπου του.
Πάθος. Φανατισμός. Όλεθρος. Τρεις λέξεις που απορρέουν από τον υπερεθνικισμό. Χαρακτηριστική νοοτροπία αρκετών σύγχρονων Ελλήνων: νιώθουν πως με τη μεγαλοπρέπεια του παρελθόντος μπορούν να επιβάλλονται στον κόσμο. Να τον εξουσιάζουν, να είναι ανώτεροι και ότι τους παραχωρείται το δικαίωμα της υπεροχής. Μια ιδεολογία σαν αυτή είναι όμως, που εν τέλει χαράζει τις μεγαλύτερες τραγωδίες στην ιστορία. Ένα παράδειγμα; Γερμανία Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τότε, που η αντίληψη της «άριας φυλής» αποτέλεσε ένα όπλο, που κόστισε εκατομμύρια ζωές και έσπειρε τον όλεθρο. Και όλα αυτά, για ακόμη μία φορά, εξαιτίας του ανθρώπινου εγωισμού.
Από τον γνήσιο πατριωτισμό, όμως, αναδύονται υγιείς αρετές και αξίες με θετικό πρόσημο για το μέλλον μας. Υπερηφάνεια, σεβασμός, αίσθηση του χρέους, αλλά και σφοδρή επιθυμία εξέλιξης έχοντας ως πυξίδα μας τα λαμπρά πρότυπα της ιστορίας μας. Γι’αυτό, θα ήθελα κλείνοντας να κάνω μια παρότρυνση προς όλους: Ας ανοίξουμε τα μάτια μας, ας αφεθούμε στην καθοδήγηση του παρελθόντος, αλλά μόνο με την επίγνωση πως το μέλλον βρίσκεται στα δικά μας χέρια. Ας πάψουμε να επαναπαυόμαστε στις δάφνες μας…

Γράφουν οι μαθήτριες Φιλαρέτη Ανδρομιδά (Β1) και Έλενα Κατωπόδη (Β2)

Χαρά για μάθηση ή συλλογή πτυχίων; Ευελιξία, κινητικότητα, δημιουργία δυνατών προσωπικοτήτων ή «παπαγαλάκια» και άνευροι πτυχιούχοι; Η εκπαίδευση λειτουργεί ως μια ασφαλής νησίδα κοινωνικοποίησης, μάθησης και πειραματισμού ή είναι ο προθάλαμος μιας αρένας, όπου κυριαρχούν ο ανταγωνισμός και η βαθμοθηρία; Το CineDoc έφερε στην Ελλάδα το ντοκιμαντέρ γερμανικής παραγωγής «Alpfabet» του Erwin Wagenhofer, που θίγει ζητήματα για τη σύγχρονη εκπαίδευση παγκοσμίως και ανοίγει τη συζήτηση για τη διαφορετικότητα των μαθητών, τον αναχρονισμό στα εκπαιδευτικά συστήματα και την αδυναμία τους να ανταποκριθούν στη ρευστότητα της εποχής.
Τα βασικά στοιχεία που πρέπει να αποκομίζει ο μαθητής μέσα από το σχολείο είναι η ικανότητα για κριτική σκέψη, η συγκέντρωση πληροφοριών από πολλαπλές πηγές, η αξιολόγηση των πηγών, η σύνθεση. Η μάθηση να προετοιμάζει για έναν κόσμο που συνέχεια αλλάζει και όχι να εστιάζει σε αποστήθιση πληροφοριών. Ας μην χανόμαστε σε επουσιώδη πράγματα! Ας εμβαθύνουμε στην ελληνική γλώσσα, στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία, στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, στην ουσιαστική αγάπη για τη χώρα μας, που θα συνοδεύει τους νέους, όταν βρίσκονται έξω από τα σύνορά της.
Το σημερινό σχολείο μπορεί και πρέπει να δώσει την εκπαίδευση, που χρειάζεται ο μαθητής και το σχολείο του 21ου αιώνα. Για να ολοκληρώσει όμως με επιτυχία μια τέτοια προσέγγιση χρειάζεται την συνδρομή της πολιτείας. Χρειάζεται πλαίσιο αυτονομίας. Χρειάζεται ελευθερία στο που να δίνει έμφαση στην ύλη και στον τρόπο διδασκαλίας της. Να δίνει ευκαιρίες στους καθηγητές του να εκπαιδευτούν για ένα διαφορετικό σχολείο, να είναι καινοτόμοι. Να αξιοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τα μέσα που έχει στη διάθεσή του και τις εγκαταστάσεις του. Να έχει ευθύνη και να λογοδοτεί για τα αποτελέσματά του.

Οι σημερινοί μαθητές έχουν χάσει το κέφι τους, τη διάθεσή τους για μάθηση και βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που μόνο άγχος, κούραση και αδιαφορία τους προκαλεί. Τα περισσότερα από τα σχολικά εγχειρίδια ευθύνονται γι’αυτό που, αντίστοιχα για τους εκπαιδευτικούς, δεν αποτελούν τα καταλληλότερα εργαλεία. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι τα παιδιά έχουν πολύ αυξημένο άγχος για τις επιδόσεις τους και το μέλλον τους. Το γεγονός ότι το εκπαιδευτικό σύστημα αλλάζει συνεχώς, δε βοηθάει καθόλου τα παιδιά ούτε ακαδημαϊκά, αλλά ούτε και ψυχολογικά. Βρίσκονται σε μια συνεχή αλλαγή. Το πρόγραμμά τους είναι πολύ επιβαρυμένο και ειδικά στις τελευταίες τάξεις του λυκείου δεν έχουν καθόλου ελεύθερο χρόνο. Υπάρχουν, επίσης, πολλοί μαθητές, οι οποίοι δυσκολεύονται πολύ να αποδώσουν σε αυτό το σύστημα, μαθητές με πολύ καλή κριτική σκέψη, που όμως δεν μπορούν να μάθουν τα μαθήματα «παπαγαλία». Το άγχος που βιώνουν, μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να οδηγήσει σε άλλες δυσκολίες, όπως διατροφικές διαταραχές, κρίσεις πανικού και γενικότερα σε συναισθηματικές δυσκολίες. Πολλοί εκπαιδευτικοί καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον και τη δημιουργικότητα των παιδιών, αλλά συχνά δεν έχουν κι αυτοί τα απαραίτητα εργαλεία.

Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση! Πρέπει να προσαρμοστεί στη σημερινή εποχή και να μεριμνήσει σοβαρά για την καλύτερη αξιοποίηση του μαθητικού του δυναμικού.

Γράφει η μαθήτρια Μαρία Αντωνακοπούλου (Β3)

Πρόσφατα, παρακολούθησα τη θεατρική παράσταση «Η εκατομμυριούχος». Πρόκειται για μια αισθηματική κωμωδία του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, με κεντρικό άξονα το τρίπτυχο: αγάπη- χρήμα- ευτυχία. Σκηνοθετεί ο Γιάννης Κακλέας και πρωταγωνιστούν η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, ο Νίκος Κουρής, ο Βασίλης Κούκουρας, ο Ιβάν Σβιτάιλο, η Μαριλού Κατσαφάδου, ο Βασίλης Τσιγκριστάρης, η Ροζαμάλια Κυρίου, ο Στράτο Λύκο και η Κατερίνα Σούσουλα. Παίζεται στο θέατρο Παλλάς, στο κέντρο της Αθήνας. Ομολογουμένως, είναι ένα πνευματώδες και στοχαστικό έργο, που εξερευνά με αριστοτεχνικό τρόπο τη σχέση μεταξύ Πλούτου και Ευτυχίας.

Το έργο αφηγείται την ιστορία της Επιφάνια ντι Πάρεργα, η οποία αφότου κληρονόμησε τον πατέρα της, εγκαταλείπει απογοητευμένη τον μποξέρ σύντροφό της κι ερωτεύεται έναν ιδεαλιστή γιατρό, προστάτη των φτωχών, με τον οποίο αποφασίζουν να μπουν σε αμοιβαία δοκιμασία, για να ανακαλύψουν, εάν ταιριάζουν.
Η παράσταση αυτή θίγει ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, εάν τα χρήματα είναι παράγοντας της ευτυχίας. Από την μια πλευρά, αναμφίβολα το χρήμα δίνει την ευκαιρία σε κάθε άνθρωπο να ελιχθεί, να μπορέσει να κυνηγήσει με μεγαλύτερη ευκολία τα όνειρά του. Ακόμα, διευκολύνει τις οικογενειακές σχέσεις, αφού πολλές φορές η έλλειψή του συνδέεται, δυστυχώς, με προστριβές, εντάσεις και αψιμαχίες.
Τι συμβαίνει όμως, όταν το χρήμα αντικαταστήσει ανθρώπινες αξίες και από ένα μέσο διευκόλυνσης της ζωής γίνεται αυτοσκοπός; Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, από τις απαρχές μέχρι σήμερα, υπάρχουν τρανταχτά παραδείγματα ανθρώπων, που για λίγα χρήματα ξεπούλησαν κάθε ψήγμα ηθικής. Ίσως, γιατί η λανθασμένη εκτίμησή τους για τις ανθρώπινες αξίες, τους έκανε να θεωρούν ότι η ευτυχία τους θα εξαρτάται από μπλε, πράσινα και κόκκινα χαρτονομίσματα…
Μια ερώτηση θέτω: θα θέλατε να είστε πλούσιοι αλλά δυστυχισμένοι ή φτωχοί και ευτυχισμένοι; Δείτε την παράσταση και τα συμπεράσματα δικά σας!

Γράφουν οι μαθήτριες Μαρία Αντωνακοπούλου και Αθηνά Ορφανού (Β3)

Με αφορμή την ιστορία της Καλλιπάτειρας, που διδαχθήκαμε στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών, συνειδητοποιήσαμε πως η θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα ήταν αρκετά υποβαθμισμένη. Αναφέρεται στο κείμενο του Παυσανία, πως στην Ηλεία υπήρχε ένα μεγάλο και απόκρημνο βουνό, το οποίο ονομαζόταν Τυπαίο, από όπου-κατά την τότε ισχύουσα νομοθεσία- πετούσαν τις γυναίκες που τολμούσαν να διαβούν τον Αλφειό ποταμό κατά την περίοδο τέλεσης των Ολυμπιακών αγώνων ή που εισέρχονταν στο Ολυμπιακό στάδιο. Η μοναδική γυναίκα που παραβίασε τον νόμο ήταν η Καλλιπάτειρα ή αλλιώς Φερενίκη, η οποία κατ’εξαίρεση (επειδή είχε πατέρα, αδέρφια και γιο που ήταν Ολυμπιονίκες) δεν τιμωρήθηκε με θάνατο από τους Ελλανοδίκες.

Κι ερχόμαστε τώρα στο 2024… Εάν ρίξουμε μια ματιά στη σύγχρονη πραγματικότητα, θα συνειδητοποιήσουμε πως σε κάποιες χώρες του κόσμου οι γυναίκες εξακολουθούν να θεωρούνται κατώτερα όντα ή «πολίτες δεύτερης κατηγορίας» και οι ποινές για εκείνες, σε περίπτωση που δεν συμμορφώνονται με τους ισχύοντες νόμους είναι απάνθρωπα σκληρές! Μα, είναι δυνατόν να γίνονται ακόμα τέτοιες διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα και μάλιστα, να υπάρχουν και νόμοι που να το ενισχύουν αυτό;
Μετά από τόσους αιώνες αγώνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συλλογικής προσπάθειας των γυναικών για την κατάκτηση της ισότητας, δυστυχώς, σε αρκετές χώρες, κυρίως της Ανατολής, όπως στο Αφγανιστάν, οι γυναίκες είναι σαν να μην ζουν… Τα τελευταία τρία χρόνια, η φυλή των Ταλιμπάν, που έχει καταλάβει την εξουσία στο Αφγανιστάν, έχει στερήσει από πολλές γυναίκες- μικρά κορίτσια έως μεγαλύτερες γυναίκες- πολλά θεμελιώδη δικαιώματα. «Δεν υπάρχει πια ελευθερία για τις γυναίκες», δήλωσε στο CNN η Μαχμπούμπα Σεράζ, ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν και υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης το 2023. «Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν σιγά- σιγά διαγράφονται από την κοινωνία, από τη ζωή, από παντού! Οι απόψεις τους, οι φωνές τους, όσα σκέφτονται…». Συχνά, αγνοούνται γυναίκες για καιρό και αργότερα ανακαλύπτουν ότι έχουν σκοτωθεί. Αν μια γυναίκα δοκιμάσει να υψώσει τη φωνή της για να διαμαρτυρηθεί ή να υποστηρίξει την άποψή της, η οικογένειά της τίθεται σε ομηρία και είτε θα την συλλάβουν είτε θα την σκοτώσουν. Οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν οκτώ κανόνες, οι οποίοι αν παραβιαστούν, θα οδηγούν στον θάνατο. Ίσχυαν από το 1996 μέχρι το 2001, αλλά και σήμερα, μετά από 20 ολόκληρα χρόνια, συνεχίζουν να ισχύουν! Και ποιοι είναι αυτοί οι «κανόνες»;

1. Οι γυναίκες πρέπει να φορούν μπούργκα, που αφήνει ακάλυπτα μόνο τα μάτια τους.
2. Δεν τους επιτρέπεται να ταξιδέψουν, παρά μόνο με άνδρα συνοδό.
3. Δεν τους επιτρέπεται να φοιτούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ούτε στα πανεπιστήμια και να εργάζονται σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.
4. Έχουν περιορισμένη πρόσβαση στο σύστημα Υγείας.
5. Δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι τους, χωρίς να συνοδεύονται από άνδρα-μέλος της οικογένειάς τους.
6. Υπάρχουν ειδικά λεωφορεία για εκείνες, ενώ για να μπουν σε ταξί, θα πρέπει και πάλι να συνοδεύονται από κάποιον άνδρα συγγενή τους. Δεν μπορούν να πάνε σε πάρκα, γυμναστήρια ή πισίνες.
7. Τα παράθυρα των σπιτιών τους πρέπει να είναι βαμμένα, προκειμένου να μην μπορεί κανένας περαστικός απ’ έξω να δει στο εσωτερικό τους.
8. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχουν άρρενες συγγενείς, για να μείνουν υπό την εποπτεία τους, η γυναίκες οδηγούνται στη φυλακή «για την προστασία τους».
   Τέτοιες καταστάσεις, φυσικά, δεν θα έπρεπε να συνιστούν μια «κανονικότητα» εν έτει 2024! Νεαρά κορίτσια με τόσα πολλά προσόντα και προοπτικές δεν έχουν τη δυνατότητα να προοδεύσουν και να προσφέρουν στο μέλλον του τόπου τους-και όχι μόνο. Ως μαθητές και μαθήτριες γυμνασίου, αλλά και ως μέλη μιας σύγχρονης κοινωνίας, αυτό αποτελεί σίγουρα κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει. Ας μπούμε για λίγο στη θέση τους! Φαντάζεστε να είχατε τόσα όνειρα και στόχους και μόνο επειδή γεννηθήκατε γυναίκες, όλα αυτά να καταπατούνταν από μία μεσαιωνική ιδεολογία; Ας ανοίξουμε τα μάτια μας και ας συνειδητοποιήσουμε πως οι γυναίκες αποτελούν το 50% -ή και περισσότερο- του πληθυσμού της γης και απαιτείται να έχουν και εκείνες άποψη, δικαιώματα και ισότιμη θέση με τους άνδρες. Συνεπώς, αντί να αγνοούμε καταστάσεις όπως αυτή, η οποία αποκαλείται από πολλούς «έμφυλο απαρτχάιντ», οφείλουμε να ενημερωνόμαστε και να κατανοήσουμε πως οι διακρίσεις δεν έχουν εξαλειφθεί. Αντιθέτως, μπορεί να οξυνθούν, όσο μένουμε ανενημέρωτοι ή με «σταυρωμένα τα χέρια»…

Γράφει ο μαθητής Κωνσταντίνος Χειρίδης (Β4)

Στις μέρες μας, η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την εξέλιξη της κλασικής λαπαροσκόπησης. Καθώς τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Ελλάδας επενδύουν πλέον σε αυτές τις τεχνολογίες, τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής είναι διαθέσιμα για τους ασθενείς της χώρας μας. Σας παραθέτω, λοιπόν, τη συνέντευξη που πήρα από τον γενικό χειρουργό κ. Σάββα Κ. Χειρίδη, MD, MSC, PhD, FACS, Επίκουρο καθηγητή Κλινικής Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ο οποίος μας διαφώτισε σχετικά.

1. Τι είναι η Ρομποτική χειρουργική και σε τι διαφέρει από τη Λαπαροσκοπική χειρουργική;
   Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι στην παραδοσιακή χειρουργική αίθουσα, όπως ίσως όλοι γνωρίζετε, ο χειρουργός είναι σκυμμένος πάνω από την κοιλιά του ασθενούς και διαχωρίζει τα όργανα, προκειμένου να φτάσει στο όργανο-στόχο και να το τροποποιήσει ή να το αφαιρέσει. Η γνώση της ανοιχτής χειρουργικής είναι απολύτως απαραίτητη και σήμερα, ιδίως για τους χειρουργούς τραύματος ή τους ογκολόγους χειρουργούς, που έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλες μάζες στην κοιλιά, αλλά και για κάθε χειρουργό, όταν εκείνος αναγκάζεται να εγκαταλείψει μία νεότερη τεχνική, όπως η λαπαροσκοπική ή η ρομποτική και να μετατρέψει την επέμβαση σε ανοιχτή για το καλό του ασθενούς. Η μετατροπή αυτή δεν θεωρείται λάθος. Αντίθετα, η μη μετατροπή σε ανοιχτή επέμβαση, με επιπλοκές για τον ασθενή, αποτελεί σοβαρή παράλειψη! Από το 2000, η ρομποτική χειρουργική συνιστά την εξέλιξη της Λαπαροσκόπησης (Η λαπαροσκόπηση είναι μια χειρουργική τεχνική, η οποία επιτρέπει στον γιατρό να έχει πρόσβαση στα εσωτερικά όργανα, χωρίς να κάνει μεγάλες τομές. Η επέμβαση διεξάγεται με τη χρήση μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας, με σημαντικότερο το λαπαροσκόπιο, ένα ειδικό όργανο με ενσωματωμένη κάμερα και πηγή φωτός, που εισέρχεται στο εσωτερικό της κοιλιακής κοιλότητας και την απεικονίζει μέσω ενός συστήματος που περιέχει βίντεο υψηλής ευκρίνειας, συσκευή εγγραφής και οθόνες.) Στη ρομποτική χειρουργική αλλάζει πάλι η διάταξη του χειρουργείου, καθώς ο χειρουργός πραγματοποιεί την επέμβαση λίγα μέτρα μακριά από τον ασθενή, μέσα σε ειδική κονσόλα χειρισμού. Μέσω διπλής διόπτρας έχει τρισδιάστατη απεικόνιση του χειρουργικού πεδίου και με χειριστήρια κινεί τα ρομποτικά εργαλεία, που έχουν μεγάλη ελευθερία κινήσεων (7 βαθμούς ελευθερίας) με απόλυτη ακρίβεια!
2. Ποια είναι τα οφέλη από τη Ρομποτική χειρουργική;
   Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί όχημα των νέων τεχνολογιών στο χειρουργείο. Ως εκ τούτου, τα πλεονεκτήματά της αυξάνονται κάθε χρόνο, όσο εξελίσσεται η χειρουργική τεχνολογία. Συνοπτικά, θα έλεγα πως προσφέρει εξαιρετική απεικόνιση του εγχειρητικού πεδίου, τρισδιάστατη και υψηλής ευκρίνειας, επίσης εργαλεία με δυνατότητα «κινήσεων καρπού» και επτά βαθμούς ελευθερίας, συστήματα διεγχειρητικού ελέγχου της χειρουργικής αίθουσας (θέση χειρουργικού τραπεζιού, πίεση αερίου εντός της κοιλιάς, διαβάθμιση ενέργειας για τις ηλεκτροδιαθερμίες). Τα πιο πρόσφατα συστήματα έχουν έξυπνους υποδοχείς (sensors) στα εργαλεία, που υπολογίζουν πόσο σφιχτά κλείνει μια λαβίδα και δίνουν σήμα στο χέρι του χειρουργού για τη σκληρότητα της επιφάνειας που αγγίζει (ανάδραση). Αξιόλογο είναι και το λογισμικό πλοήγησης, με το οποίο η έγχυση ειδικής χρωστικής στην κυκλοφορία του ασθενούς απεικονίζει την κρυφή ανατομία των λεμφαδένων και των αγγείων μέσα στα συμπαγή όργανα (αγγείωση ήπατος, νεφρού κλπ). Επίσης, στα πλεονεκτήματα περιλαμβάνονται και η πολύ λιγότερη απώλεια αίματος, η ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και η ταχύτερη ανάρρωση των ασθενών. Θα αναφέρω εδώ, ότι αναμένουμε να δούμε σύντομα εκπληκτικές εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης να συνοδεύουν τα ρομποτικά συστήματα επόμενης γενιάς.
3. Ποια τα μειονεκτήματα της Ρομποτικής χειρουργικής;
   Το κυριότερο μειονέκτημα, για μένα, εντοπίζεται στην εκπαίδευση των νέων χειρουργών, οι οποίοι βιάζονται να κρατήσουν χειριστήρια ρομποτικής με ελλιπείς γνώσεις κλασικής ανοιχτής και λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Ωστόσο, πολλοί θεωρούν ως κύριο μειονέκτημα το αυξημένο κόστος των συστημάτων αυτών και των αναλωσίμων τους.
4. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να κρατήσουν οι σημερινοί νέοι, που ενδιαφέρονται για την Ιατρική;
   Το μήνυμα είναι ότι η χειρουργική τεχνολογία εξελίσσεται και αγγίζει πλέον ασύλληπτα επίπεδα εξέλιξης, ιδίως στην εποχή που ανατέλλει η κυριαρχία της τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, κάθε τεχνολογία θα πρέπει να χρησιμοποιείται πάντοτε για το καλό του ανθρώπου, εν προκειμένω του ασθενούς. Όταν δεν τη γνωρίζουμε καλά, υπάρχει κίνδυνος να μη μας βγει σε καλό, οπότε χάνεται ο πρωταρχικός της σκοπός. Ο χειρουργός είναι υποχρεωμένος να μελετά και να εξελίσσεται καθημερινά. Αν ενδιαφέρεται για τη νέα τεχνολογία, θα πρέπει να εξαντλήσει τα εκπαιδευτικά προγράμματα γύρω από αυτήν, σε κάθε μεριά του πλανήτη. Και καλό είναι, στην κλινική πράξη να εφαρμόζει πάντοτε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα.

Γράφουν οι μαθήτριες Βικτώρια Σακελλαρίου και Λήδα Σκαπινάκη (Β4)

Στην ελληνική μυθολογία η Φήμη ήταν η προσωποποίηση της μετάδοσης του λόγου, των εξιστορήσεων (ρήμα φημί= λέω). Την θεωρούσαν δευτερεύουσα θεά της αναγγελίας των νικών, κυρίως των αθλητικών αγώνων. Για τον λόγο αυτό, οι αρχαίοι ποιητές την αποκαλούσαν «πτερόεσσα» ή «πολύλαλο». Σήμερα όταν λέμε «φήμη», αναφερόμαστε σε ένα έμμεσο αποτέλεσμα των πράξεών μας. Οι επιτυχημένοι άνθρωποι έδιναν πάντα έμφαση στην οικοδόμηση και τη διατήρησή της ως θεμελιώδους συστατικού της επιτυχίας. Είναι γνωστό, ότι η φήμη χρειάζεται πολύ χρόνο για να χτιστεί και ελάχιστο για να χαθεί. Αποτελεί κάτι, το οποίο πολλοί εύχονται να αποκτήσουν, γιατί σίγουρα θα μπορούσε να τους προσφέρει πολλά προνόμια. Είναι μια ευκαιρία να ξεχωρίσει κανείς και έπαιζε ανέκαθεν σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων. Ας μην ξεχνάμε την έννοια της «υστεροφημίας», μία από τις σημαντικότερες αξίες της Ομηρικής εποχής, για χάρη της οποίας οι ήρωες έβαζαν την τιμή και τη δόξα τους πάνω από την ίδια τους τη ζωή. Η βασική ιδέα πίσω από τη φήμη είναι κάπως παρόμοια με την ιδέα της ανταμοιβής και της τιμωρίας. Αν κάνεις καλά πράγματα, αν κρατήσεις τον λόγο σου και αν είσαι άνθρωπος με καλό χαρακτήρα, θα έχεις καλή φήμη και το αντίστροφο. Η καλή φήμη προηγείται του ατόμου και είναι ένας προφανής και γρήγορος τρόπος, για να εμπιστευτείς κάποιον. Όχι μόνο οι άνθρωποι, αλλά και οι επιχειρήσεις, οι κοινωνικές ομάδες, οι κυβερνήσεις, αλλά και τα ίδια τα κράτη έχουν φήμη.
Ωστόσο, πέρα από τη γοητεία της, η φήμη-αυτοσκοπός μπορεί να βλάψει ένα άτομο. Πολλοί αναπτύσσουν μία ψυχολογική εξάρτηση από τη φήμη. Όπως με κάθε εθισμό, τα άτομα αυτά αρχίζουν να εξαρτώνται από την αγάπη και τη λατρεία που τους εκδηλώνει το κοινό τους. Έτσι, αν για κάποιο λόγο η φήμη τους αρχίσει να χάνεται, εμφανίζουν συμπτώματα στερητικού συνδρόμου. Επίσης, η δημοσιότητα μπορεί να προκαλέσει σε κάποιον το αίσθημα της ανάγκης να είναι συνέχεια άψογος, διότι όλοι έχουν υψηλές προσδοκίες από αυτόν. Η αυτοεκτίμησή του εξαρτάται μόνο από τους οπαδούς του και ο φόβος του λάθους μπορεί να είναι ψυχικά εξουθενωτικός. Επίσης, σε μία εποχή όπου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνθέτουν το τοπίο όπου θα αναδυθεί και θα αξιολογηθεί η κοινωνική συμπεριφορά κάποιου ως προς τα προβαλλόμενα πρότυπα, η φήμη ενός ατόμου καθορίζεται από τις κρίσεις των άλλων. Κάποτε έπρεπε να ήσουν καλός σε κάτι για να κερδίσεις φήμη. Αυτό πια έχει ανατραπεί. Ωστόσο, οι άνθρωποι που διαθέτουν εξουσία, οικονομική δύναμη και αυτάρκεια φαίνεται να έχουν διαφορετική σχέση με τη φήμη και την αξιολόγηση των κοινωνικών δικτύων. Μοιάζει να διαθέτουν μία κάποιου είδους «ασυλία» ή «ανοσία» σε ό,τι αρνητικό μπορεί να τους καταμετρηθεί και να αμαυρώσει το καλό τους όνομα. Ακόμα και η κακή φήμη γι’ αυτούς φαντάζει να ενισχύει την εικόνα τους!
Επομένως, η φήμη για κάποιους ανθρώπους είναι ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα, αλλά για άλλους, μπορεί να είναι μια δύσκολη εμπειρία, γεμάτη απροσδόκητες προκλήσεις και απαιτήσεις. Όπως όλα στη ζωή, έτσι και τη φήμη χρειάζεται να μπορεί κανείς να την διαχειριστεί σωστά, ώστε αυτή να μην τον απορροφήσει σε βαθμό που να χάσει τον εαυτό του…

Γράφει η μαθήτρια Μελίνα Λαζάρου (Β2)

Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος ή… σκοπός του θανάτου είναι η ζωή; «Ζωή είναι η παράσταση που παίζουν οι πέντε θεατρίνοι του κορμιού μας», είχε πει κάποτε ο Καζαντζάκης. Άρα, αν τελικά τα πάντα εξαρτώνται από το πώς τα αντιλαμβάνεται κανείς με τις αισθήσεις του, η σχετικότητα που διακρίνει τα πάντα γύρω μας είναι δεδομένη και αυτό για μένα αποτελεί κάτι παραπάνω από αφόρμηση, για να γράψω αυτό το άρθρο…
Αυτή την έννοια της ρευστότητας, της σχετικότητας μπορούμε να την αντιληφθούμε ξεκάθαρα μέσα από την τέχνη. Ένα από τα πολλά παραδείγματα, που αποδεικνύουν πως όλα είναι θέμα προσέγγισης και οπτικής, είναι ο πίνακας του Μιλλέ, ο οποίος απεικονίζει ένα γυναικείο πρόσωπο, γνωστό για την τραγικότητα που το χαρακτηρίζει, τη σαιξπηρική Οφηλία. Στον συγκεκριμένο πίνακα βλέπουμε την Οφηλία από το έργο «Άμλετ» του Σαίξπηρ, να κείτεται σε ένα ποτάμι περιμένοντας καρτερικά τον θάνατο. Ωστόσο, η ουσία του έργου αυτού, δεν στοχεύει στην επιφανειακή αμαύρωση της ζωής, στην οριστική πτώση στα έγκατα της αβεβαιότητας. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τον πίνακα, πολλά είναι τα στοιχεία εκείνα, που υμνούν τη ζωή και πλέκουν ένα εγκώμιο στην αναγέννηση. Δείτε τα έντονα χρώματα, που σαν έντονες εκρήξεις κατακλύζουν τα πάντα: το καταπράσινο χρώμα των φυτών που κρατούν συντροφιά στο ποτάμι, τα ροδοκόκκινα χείλη της ίδιας της Οφηλίας, από τα οποία κυλούν όμορφες μελωδίες, καθώς εκείνη τραγουδά, αλλά και ο συμβολισμός του ίδιου του ποταμού· η συνεχής, αέναη ροή του νερού, πάνω στο οποίο καθρεφτίζεται μία και μόνο έννοια: η άνοιξη. Η άνοιξη, συμβολίζει την άνθιση, την αναγέννηση, τη συντριβή του θανάτου. Αυτό το τέλος, δηλαδή, που μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι περιμένει αυτή η γυναίκα μέσα στο ποτάμι, σηματοδοτεί και μια καινούργια αρχή, μια πρωτόγνωρη αναζωογόνηση, την αισιοδοξία! Έρχεται με τη σειρά του να συμβάλει στη συνέχιση του αέναου κύκλου της ζωής! Κάθε τέλος, μία νέα αρχή. Ίσως τελικά τα χρώματα του πίνακα, να είναι ικανά από μόνα τους να καταρρίψουν και να φωτίσουν το σκοτάδι που έπεται και η ζωντάνια αυτή να αναιρεί τον θάνατο. Ή μήπως όχι;
Τι θα πει «η ζωντάνια αναιρεί την έννοια του θανάτου»; Κι αν, τελικά, το σκοτάδι του θανάτου αναιρεί τη ζωντάνια; Μήπως κάθε αρχή σημαίνει ένα νέο τέλος; Το δίπολο της ζωής και του θανάτου, που δίνεται έντονα στον παραπάνω πίνακα, πιστεύω πως αποτελεί τρανή απόδειξη για την κατάρριψη μιας έννοιας ιδιαίτερα υποκειμενικής: της αντικειμενικότητας. Ίσως, τα πάντα γύρω μας να αποτελούν τελικά μια ψευδαίσθηση. Μια ψευδαίσθηση, που εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε. Διαμορφώνουμε απόψεις, ιδέες, ιδανικά και κρίνουμε με βάση ό,τι αποτελεί αποκύημα της δικής μας -υποκειμενικής- οπτικής. Και αυτές τις θέσεις, ενίοτε την ορίζουμε ως θεμελιώδεις. Μέσα, ωστόσο, σε αυτόν τον υποκειμενικό κόσμο, πάλι εμείς οι ίδιοι ορίζουμε την αντικειμενικότητα, γιατί αλλιώς η σκληρή αβεβαιότητα θα ακυρώσει κάθε πτυχή της ζωής μας. Η αντικειμενικότητα, έτσι, μας καθησυχάζει και καλύπτει όσα δεν θέλουμε να αισθανθούμε: την αμφιβολία, τον φόβο και την ανασφάλεια. Πώς, λοιπόν, να μην είναι όλα σχετικά; Ακόμα και αυτά που μόλις διαβάσατε…

Ευχαριστώ την καθηγήτρια Καλλιτεχνικών κ. Κυριακή Πρεβενιού για την πολύτιμη βοήθεια ως προς τις τεχνικές και τους συμβολισμούς του ζωγράφου.

Γράφουν η μαθήτρια Αθηνά Ορφανού (Β3) και ο μαθητής Κωνσταντίνος Χειρίδης (Β4)

Η Βουλή των Εφήβων είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Βουλής των Ελλήνων, το οποίο λειτουργεί σε ετήσια βάση από το σχολικό έτος 1995-1996 σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας και της Kύπρου (από το 2002 συνεργάζεται και το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας). Απευθύνεται στους μαθητές της Α’ και B’ τάξης όλων των ενιαίων λυκείων και τεχνικών επαγγελματικών εκπαιδευτηρίων της χώρας. Πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής του Προγράμματος υπήρξε ο αείμνηστος συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης έως τον θάνατό του το 2003. Στη συνέχεια, ανέλαβε ο λογοτέχνης, ακαδημαϊκός Ιάκωβος Καμπανέλλης έως τον Οκτώβριο του 2007. Από το 2007 έως τις αρχές του 2010, πρόεδρος ήταν ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Τον Μάρτιο του 2010 ανέλαβε ως πρόεδρος η συγγραφέας Σοφία Ζαραμπούκα, ενώ σήμερα πρόεδρος είναι ο καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου.

Tο πρόγραμμα «Βουλή των Εφήβων» έχει ως βασικό στόχο την καλλιέργεια της θετικής στάσης των νέων απέναντι στα κοινά της χώρας, καθώς και την ευαισθητοποίησή τους σχετικά με τις αρχές, τους κανόνες και τις αξίες του Κοινοβουλευτισμού. Συγκεκριμένα, 300 έφηβοι-βουλευτές κληρώνονται μετά από διαγωνισμό από σχολεία της Ελλάδος, από τα σχολεία της Κύπρου και από ελληνικά σχολεία του απόδημου Ελληνισμού στο εξωτερικό. Δίνεται επίσης η δυνατότητα, στο πλαίσιο της συμπερίληψης, να συμμετέχουν στο πρόγραμμα και σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, όπως και ειδικά σχολεία. Οι μαθητές μελετούν και ερευνούν θέματα σχετικά με το περιβάλλον, τον τόπο τους, την πατρίδα τους και συνεδριάζουν στις αίθουσες της Βουλής των Ελλήνων τον Ιούλιο. Το σώμα της «Βουλής των Εφήβων» χωρίζεται σε πέντε Επιτροπές, που αντιστοιχούν στις Διαρκείς Eπιτροπές του ελληνικού Κοινοβουλίου. Οι έφηβοι συζητούν κατά Επιτροπή τους προβληματισμούς τους, συναντούν ειδικούς και κάνουν αντίστοιχες προτάσεις, που καταγράφονται στη «Σύνθεση των Κειμένων». Στη συνέχεια, συνεδριάζουν σε Oλομέλεια, όπου συζητούν τις προτάσεις που ψηφίστηκαν στις Επιτροπές. H Oλομέλεια δέχεται ή απορρίπτει τις επιμέρους προτάσεις των εφήβων βουλευτών. Tα πρακτικά των πέντε Επιτροπών και της Oλομέλειας της «Bουλής των Eφήβων» αναρτώνται στο Διαδίκτυο, τυπώνονται και αποστέλλονται σε όλους στους αρμόδιους Υπουργούς. Μάλιστα, στην Ολομέλεια προεδρεύει ο εκάστοτε Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων. Από το δικό μας Σχολείο η φιλόλογος καθηγήτρια κ. Αικ. Κατσιάνου είναι μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής των Εφήβων.

Με τις συνόδους αυτές δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να συζητούν τις διαπιστώσεις και τις κρίσεις τους για το παρόν, αλλά και να περιγράφουν το όραμά τους για το μέλλον, στοιχεία απαραίτητα για κάθε σχεδιασμό της Πολιτείας, αλλά και για την αυτοσυνειδησία της νεολαίας και της κοινωνίας των πολιτών. Mε την καθιέρωση της «Bουλής των Eφήβων» ως θεσμού οι νέοι εκφράζουν τις απόψεις τους πάνω σε σημαντικά κοινωνικά θέματα, στο πλαίσιο ενός υπεύθυνου δημόσιου διαλόγου. Κάτι τέτοιο μπορεί να διαμορφώσει την προσωπικότητα ενός σωστού μελλοντικού πολίτη, αφού εκεί οι μαθητές ασκούνται και στο να ακούνε και να σέβονται τις διαφορετικές απόψεις. Αναμφίβολα, το ενδιαφέρον που δείχνουν τόσα σχολεία και τόσοι μαθητές για τον θεσμό αυτό, δίνει σε όλους μας ελπίδα για την αυριανή κοινωνία…

Γράφουν οι μαθήτριες Φιλαρέτη Ανδρομιδά (Β1) και Ελένη Κατωπόδη (Β2)

Με αφορμή το κείμενο του Δ. Χατζή, που διδαχθήκαμε στο μάθημα της Λογοτεχνίας, γράψαμε το σημερινό μας άρθρο. Ποιος ήταν τελικά ο Κάσπαρ Χάουζερ; Το μυστήριο του Χάουζερ έχει δημιουργήσει πολλές θεωρίες κι έχουν γραφτεί χιλιάδες βιβλία, ποιήματα και θεατρικά έργα για εκείνον. Για λίγα πρόσωπα στην ιστορία έχει γίνει τόσος λόγος. Η ιστορία του εξακολουθεί να είναι πολύ γνωστή στη Γερμανία. Για κάποιους, ο Χάουζερ ήταν μια αθώα ψυχή, την οποία χειραγώγησε ο περίγυρός του, ενώ για άλλους ήταν ένας πανούργος απατεώνας, που εκμεταλλεύτηκε την κατάστασή του στο έπακρο.
Τον Μάρτιο του 1826 ο έφηβος Κάσπαρ Χάουζερ έφτασε στη Νυρεμβέργη. Δεν μπορούσε να μιλήσει καλά, γιατί μάλλον δεν ήξερε να μιλάει. Μόλις έφτασε, ζήτησε να τον οδηγήσουν στο σπίτι ενός λοχαγού του ιππικού. Δεν είχε σχεδόν καθόλου υπάρχοντα, με εξαίρεση κάποιες επιστολές και στο σώμα του είχε σημάδι από εμβόλιο, που σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, υποδήλωνε καταγωγή από ανώτερη τάξη. Μερικά από τα γράμματα που βρέθηκαν πάνω του τα είχε γράψει ένας άντρας, που έλεγε ότι του είχε δοθεί η κηδεμονία του Χάουζερ το 1812, όταν ήταν βρέφος κι ότι εκείνος του είχε μάθει ανάγνωση, γραφή και τη χριστιανική θρησκεία. Σε ένα άλλο γράμμα από τη μητέρα του παιδιού αναφέρεται πως το όνομά του ήταν Κάσπαρ, ότι γεννήθηκε στις 30/04/1812 και ότι ο πατέρας του, που είχε πεθάνει, ήταν ιππέας και το παιδί ήθελε να γίνει ιππέας σαν εκείνον. Τα δύο γράμματα, όμως, έχουν τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα. Ποιος τα είχε γράψει και με ποιο σκοπό; Αφού τέθηκε υπό την κηδεμονία του δημοτικού συμβουλίου, ο ίδιος έλεγε πως τόσα χρόνια τον είχαν έγκλειστο σε ένα μικρό δωμάτιο, τον τάιζαν μόνο ψωμί και νερό και πως τον άνθρωπο που τον κρατούσε όμηρο, δεν τον είχε δει ποτέ, αφού κάθε φορά που εμφανιζόταν, ο Κάσπαρ έπρεπε να έχει γυρισμένη την πλάτη του. Στο μεταξύ, είχαν ήδη αρχίσει να κυκλοφορούν ιστορίες, πως είχε μεγαλώσει στο δάσος σαν άγριο ζώο (ακόμα και σήμερα θεωρείται ο πιο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος των «άγριων παιδιών» ) ή πως ήταν απατεώνας ή ακόμα και μέλος του βασιλικού οίκου των Μπάντεν.
Πάντως, η συμπεριφορά του είχε μεγάλο ενδιαφέρον: έδειχνε να μην αναγνωρίζει τη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα παρά μόνο από τα διαφορετικά τους ρούχα, δεν αναγνώριζε τον καθρέφτη, δεν αναγνώριζε τη φωτιά, δεν είχε δει ποτέ στη ζωή του ζώο, ονόμαζε όλα τα ζώα «άλογο» και αντιμετώπιζε τα πάντα σαν να τα έβλεπε για πρώτη φορά! Ο κόσμος τον επισκεπτόταν, για να τον δει από κοντά και είχε γίνει διάσημος σε όλη την Ευρώπη. Τον Ιούλιο του 1828 η κηδεμονία του δόθηκε σε καθηγητή πανεπιστημίου με εντυπωσιακή φήμη πάνω στη φιλοσοφία και τη μεθοδολογία της εκπαίδευσης, ο οποίος εκτός από τα μαθήματα που του έκανε, άρχισε να πειραματίζεται πάνω του με ομοιοπαθητικές θεραπείες, οι οποίες δεν είχαν ιδιαίτερα αποτελέσματα. Δύο μήνες μετά, ο Χάουζερ ισχυρίστηκε ότι τραυματίστηκε στο μέτωπο από έναν μαυροντυμένο άντρα, που του είχε επιτεθεί και τον οποίο είχε αναγνωρίσει από τη φωνή του. Ήταν ο άνθρωπος που τον είχε φέρει στη Νυρεμβέργη και τον κρατούσε φυλακισμένο όλα αυτά τα χρόνια. Κάποιοι θεώρησαν πως ο Κάσπαρ αυτοτραυματίστηκε με το μαχαίρι, για να κερδίσει τη συμπάθεια του κόσμου και να γίνει πιστευτός, αφού πολλοί τον κατηγόρησαν πως έλεγε ψέματα σχετικά με την αιχμαλωσία του. Όμως, η επικρατούσα πλέον θεωρία ήταν, ότι ο Κάσπαρ δεν ήταν ένα οποιοδήποτε αγόρι που πέθανε ο πατέρας του και το είχε παρατήσει η μητέρα του. Ο Κάσπαρ Χάουζερ ήταν ο γιος του Τσαρλς, του Δούκα του Μπάντεν, πράγμα που σήμαινε πως ήταν ο νόμιμος διάδοχος του θρόνου. Αργότερα, τον υιοθέτησε ο Άγγλος αριστοκράτης λόρδος Στάνθορ, ο οποίος ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την ασαφή σχέση του Χάουζερ με την αριστοκρατία, αλλά φαίνεται να έχασε το ενδιαφέρον του, όταν αυτή δεν μπορούσε να αποδειχτεί, λέγοντας ότι ο Χάουζερ ήταν στην πραγματικότητα ένας απατεώνας, που επιζητούσε την προσοχή. Στη συνέχεια, ο Χάουζερ τέθηκε υπό τη φροντίδα ενός άλλου δασκάλου, ο οποίος σχημάτισε την ίδια άποψη με τον λόρδο Στάνθορ. Ωστόσο, έκανε σημαντική πρόοδο στην εκπαίδευσή του, παρά το γεγονός ότι πολλοί τον θεωρούσαν χαζό. Βρήκε, λοιπόν, δουλειά ως υπάλληλος γραφείου. Τον Δεκέμβρη του 1832, επέστρεψε στο κατάλυμά του με μια μαχαιριά στο στήθος λέγοντας ότι του είχε επιτεθεί ξανά ο ίδιος άντρας, ο προηγούμενος κηδεμόνας και δεσμοφύλακάς του. Στην αρχή, κατηγορήθηκε πάλι πως αυτοτραυματίστηκε, αλλά ο ιατροδικαστής δήλωσε ότι η πληγή ήταν πολύ βαθιά, για να είχε μπορέσει να την κάνει μόνος του. Ο Χάουζερ είπε ότι είχε πάει στο δάσος, για να συναντήσει έναν άγνωστο, ο οποίος του είπε πως είχε πληροφορίες για τη μητέρα του. Μόλις βρέθηκαν, έδωσε στον Κάσπαρ ένα πορτοφόλι με ένα σημείωμα και τον μαχαίρωσε.

Τρεις μέρες αργότερα, ο Χάουζερ πέθανε και στον τάφο του αναγράφεται: Ενθάδε κείται ο Κάσπαρ Χάουζερ, ένα αίνιγμα της εποχής του. Η γέννησή του ήταν άγνωστη, ο θάνατός του ένα μυστήριο. Στην ψυχολογία υπάρχει το Σύνδρομο Κάσπαρ Χάουζερ (ή ψυχοκοινωνικός νανισμός), το οποίο παρατηρείται μεταξύ των ηλικιών 2 και 15 ετών και προκαλείται από ακραία συναισθηματική πίεση. Είναι μια διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από πολύ μικρό ανάστημα, βάρος ακατάλληλο για το ύψος και ανώριμη σκελετική ηλικία. Η ασθένεια προοδεύει, εφόσον το παιδί συνεχίζει να βρίσκεται σε περιβάλλον, που του προκαλεί αυτό το άγχος. Παρατηρείται συχνά σε παιδιά, που έχουν κακοποιηθεί και μπορεί να οδηγήσει το σώμα και το μυαλό να σταματήσουν εντελώς να αναπτύσσονται. Μία από τις πολλές ταινίες που βασίστηκαν στην ιστορία του Κάσπαρ Χάουζερ είναι η γερμανική ταινία με τίτλο “Jeder für sich und Gott gegen alle” (O καθένας για τον εαυτό του και ο Θεός εναντίον όλων). Επίσης, η ιστορία του Κάσπαρ Χάουζερ ενέπνευσε και τον Γάλλο ποιητή Πωλ Βερλαίν να γράψει το 1880 το ποίημα: “Gaspard Hauser chante”.

Γράφει η μαθήτρια Πηνελόπη Μητσάκη (Β3)

Ο παππούς μου, Χριστόδουλος Χριστοδούλου, που υπηρέτησε το 1970 στην 33η μοίρα των Ειδικών Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο, μας ανοίγει την καρδιά του και μας μιλά για το πώς ήταν η ζωή στο νησί πριν την εισβολή, μας διηγείται το τι έγινε το 1974 και μας περιγράφει τα δύσκολα χρόνια που πέρασαν τότε οι δικοί του άνθρωποι. Ήταν νέος, μετανάστης στον Καναδά για λόγους εκπαίδευσης και επαγγελματικής εξειδίκευσης, όταν συνειδητοποίησε ξαφνικά, το καλοκαίρι του 1974, πως η ζωή του αλλάζει και πως το όνειρό του, να ξαναγυρίσει σύντομα πίσω στην πατρίδα του, δε θα πραγματοποιούνταν!

Παππού, θα σε πάω πίσω 50 χρόνια, να θυμηθείς την αγαπημένη πατρίδα σου, όταν ήσουν νέος, έφηβος, πριν την τουρκική εισβολή! Πώς ήταν η ζωή σου τότε;
Στην καταπράσινη κοιλάδα του ποταμού Καρκώτη και σε μέσο υψόμετρο 310 μ., βρίσκεται η Ληνού, το χωριό που μεγάλωσα, ένα πανέμορφο χωριουδάκι της επαρχίας Λευκωσίας, το οποίο απέχει περίπου 48 χλμ από την πρωτεύουσα. Το χωριό ήταν κοντά στη θάλασσα του Ξερού, από όπου καμαρώναμε τον Πενταδάκτυλο. Εκεί, στην θάλασσα του Ξερού αλλά και στον ποταμό Καρκώτη, πηγαίναμε για μπάνιο. Είχαμε τα χωράφια μας, τα περιβόλια μας. Τα σκαλίζαμε, τα ποτίζαμε, μαζεύαμε τις ελιές, τα λεμόνια, τα πορτοκάλια και τα πουλούσαμε. Οι άντρες δούλευαν σε μια εταιρεία που φόρτωνε χαλκό, στο μεταλλείο του Ξερού. Θυμάμαι το παιχνίδι που κάναμε στο προαύλιο της εκκλησίας μας, της Παναγίας της Χρυσοπαντάνασσας, αλλά και στο εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας. Περνούσαμε πάρα πολύ ωραία! Ήταν τα πιο ωραία μου χρόνια! Η δύναμη που πήρα από αυτά τα χρόνια με ώθησε να φύγω στο εξωτερικό και να παλέψω για το μέλλον μου! Ήμαστε και σε μια ηλικία που βλέπαμε τα πράγματα απλά, ζούσαμε μαζί με τους Τούρκους μονιασμένοι, φυσικά δεν δίναμε ιδιαίτερη σημασία στην ύπαρξή τους —βλέπεις εμείς ήμαστε το 80% και αυτοί το 20% περίπου. Μερικοί έλεγαν, όπως και σήμερα: «Κάποτε θα έρθουν οι Τούρκοι να μας πάρουν», κι αυτό το θεωρούσαμε αστείο και γελάγαμε. Κι όμως! Έγινε κι αυτό!

Πώς έμαθες για την εισβολή και τι θυμάσαι από αυτές τις στιγμές;
Καλοκαίρι του 1974… δεν θα το ξεχάσω ποτέ! Βρισκόμουν στον Καναδά. Θυμάμαι τα ξένα πρακτορεία να προαναγγέλλουν το γεγονός, αλλά εμείς δεν θέλαμε να το πιστέψουμε. Όταν έγινε το πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου, προσπάθησα να επικοινωνήσω με τους δικούς μου στην Κύπρο, αλλά μάταια, η επικοινωνία ήταν αδύνατη. Μετά από πέντε μέρες ακούμε στο ραδιόφωνο «…Turkey invaded Cyprus…» και να συνεχίζουν να λένε πως ο ήχος του πολέμου ήχησε στην Κύπρο! Χάθηκε η γη κάτω από τα πόδια μου. Δεν ήξερα πού να πάω και τι να κάνω. Άκουγα να περιγράφουν πως χιλιάδες κάτοικοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, τα αεροπλάνα πετούσαν πάνω από τα κεφάλια τους και οι βόμβες έπεφταν μέσα στον τόπο μου. Άκουγα να λένε πως οι περισσότεροι έφυγαν χωρίς να πάρουν τίποτα μαζί τους, και εγώ δεν γνώριζα αν ήταν οι δικοί μου άνθρωποι μέσα σε αυτούς. Τα άφησαν όλα όπως ήταν και έτρεξαν για να γλιτώσουν. Άλλοι ετοίμασαν μια βαλίτσα με μερικά πράγματα, με ένα κομμάτι ψωμί για τα παιδιά τους και έτρεχαν στα χωράφια, για να σωθούν. Όλοι πίστευαν πως θα ήταν κάτι παροδικό και πως μόλις τελειώσει όλο αυτό ο καθένας θα γυρίσει στο σπίτι του και θα επιστρέψει στην κανονική του ζωή. Αλλά έκαναν λάθος…. Ο πόλεμος είχε μόλις αρχίσει…

Προσπάθησες να πας πίσω και ποιες δυσκολίες αντιμετώπισες;
Ναι, βέβαια και προσπάθησα! Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ τίποτα άλλο εκτός από το πώς μπορούσα να φτάσω στην Κύπρο! Μαζευτήκαμε μια μεγάλη ομάδα από Έλληνες και Κύπριους, για να συναντήσουμε τον τότε Υπουργό Άμυνας του Καναδά μαζί με τον πρόξενο της Ελλάδας στον Άγιο Νικόλαο στο Τορόντο, για να μας βοηθήσουνε να φτάσουμε στην Κύπρο μέσω Ελλάδας! Ως καταδρομείς των ειδικών δυνάμεων είχαμε εκπαιδευτεί να πολεμήσουμε για την πατρίδα, για την οικογένειά μας, για το χώμα που μας μεγάλωσε! Κάνεις μας εκεί δεν δείλιασε ούτε μαθαίνοντας πως ήμαστε αντιμέτωποι με έναν βέβαιο θάνατο, ούτε όταν μάθαμε για την πτώση ενός αεροπλάνου, με το οποίο μας είχαν κανονίσει να πετάξουμε εμείς. Εκείνες τις μέρες επικρατούσε το απόλυτο χάος! Κάνεις δεν ήξερε τίποτα! Θυμάμαι μετά από πολλές πιέσεις και τρομερή απόγνωση να μας φωνάζουν «Φύγετε, σας παρακαλώ γιατί η Κύπρος θα μαυροφορεθεί και δεν θέλουμε να΄ναι κι οι μανάδες σας αυτές που θα φορέσουν μαύρα!» Εκείνη τη στιγμή, καταλάβαμε πως ο αγώνας για την Κύπρο είχε προδοθεί. Αισθάνθηκα να προδίδω κι εγώ την πατρίδα μου. Έζησα την προδοσία μέσα μου, αφού ενώ πίστευα ότι ο πόλεμος μπορούσε να κερδηθεί, αναγκάστηκα να δεχθώ μια ήττα.

Εξήγησέ μας παππού, τι ακριβώς συνέβη στην Κύπρο εκείνο το καλοκαίρι του 1974;
Αυτή είναι μια μικρή ιστοριούλα που πρέπει να μας πάει λίγο πίσω, πριν την εισβολή. Έχετε μάθει από την ιστορία στο σχολείο σας πως η Ελλάδα ήταν σκλαβωμένη στους Τούρκους για πάρα πολλά χρόνια. Το ίδιο και η Κύπρος. Αργότερα οι Τούρκοι νοίκιασαν την Κύπρο στους Άγγλους και οι Άγγλοι δεν δίνανε χρήματα και τους έλεγαν «άμα έχετε τα κότσια, ελάτε να την πάρετε την Κύπρο». Εμείς οι Κύπριοι, επειδή αισθανόμασταν Έλληνες, το 1955 κάναμε έναν ένοπλο αγώνα εναντίον των Άγγλων. Οι Άγγλοι για να μας τιμωρήσουν, έδωσαν το δικαίωμα στην Τουρκία, παρ’ όλο που είχε φύγει από την Κύπρο (αφού την είχε νοικιάσει σ’ αυτούς), να είναι εγγυήτρια δύναμη στην Κύπρο, μαζί με την Αγγλία και την Ελλάδα. Έτσι, λοιπόν, το 1974 που έγινε το πραξικόπημα στην Κύπρο, πέντε μέρες πριν την εισβολή, η Ελλάδα επενέβη στα εσωτερικά της Κύπρου, για να ανατρέψει τον Πρόεδρό της και τη νόμιμη κυπριακή κυβέρνηση. Τότε οι Τούρκοι επενέβησαν και είπαν: «Εφόσον η Ελλάδα επεμβαίνει στα εσωτερικά της Κύπρου, δικαιούμαστε να επέμβουμε κι εμείς». Κι έτσι, έκαμαν εισβολή στην Κύπρο. Βρήκαν, δηλαδή, την αφορμή. Η 20η Ιουλίου του 1974 αποτελεί μία από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του σύγχρονου Ελληνισμού. Η τουρκική εισβολή με την κωδική ονομασία «Αττίλας» είναι η ημέρα που ξεκινά η τουρκική εισβολή. Τα τουρκικά στρατεύματα, παραβιάζοντας κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου πραγματοποιήσαν, ανενόχλητα, απόβαση στο βόρειο τμήμα του νησιού. Η Τουρκία έχει βρει μία πρώτης τάξεως πρόφαση. Γιατί οι Τούρκοι πάντα ήθελαν την Κύπρο και, δυστυχώς, επειδή ήταν πολύ μακριά από την Ελλάδα και πολύ κοντά στην Τουρκία, τους ήταν πολύ εύκολο. Η Τουρκία λοιπόν, έχοντας δημιουργήσει προγεφύρωμα και έχοντας μεταφέρει στην Κύπρο αρκετές δυνάμεις από την Τουρκιά, κατέλαβε 36% της έκτασης του νησιού. Ήταν φυσικά πολύ περισσότεροι από εμάς. Τα όπλα μας ήταν πολύ παλιά. Δεν μπορέσανε οι Έλληνες να πάνε να βοηθήσουνε, ήταν διαλυμένος και ο στρατός της Ελλάδας λόγω της χούντας. Η λίστα των θυμάτων έγινε ιδιαίτερα μεγάλη, αριθμώντας πάνω από 6.000 νεκρούς, πάνω από 1.500 αγνοούμενους και πάνω από 200.000 εκτοπισμένους. Παιδί μου, υπήρχαν απώλειες, σκοτώθηκαν πολλά παιδιά! Πάρα πολλοί σκοτώθηκαν, και από εμάς και από τους Τούρκους. Ακόμα ψάχνουν να τους βρουν. Υπάρχουν πάρα πολλοί που αγνοούνται ακόμα και προφανώς, είναι σκοτωμένοι και θαμμένοι, ποιος ξέρει πού… Ίσως σε ομαδικούς τάφους. Πολλές φορές, ακόμα και σήμερα, βρίσκουν σκελετούς σε ομαδικούς τάφους και με την εξέταση DNA που γίνεται, ανακαλύπτουν σε ποιους ανήκουν.

Όταν γύρισες πίσω στην πατρίδα σου, πώς αισθάνθηκες και πώς τα ξαναβρήκες όλα;
Δύο χρόνια μετά την εισβολή, κατάφερα τελικά να πάω πίσω! Στο αεροδρόμιο με ενημέρωσαν πως ήμουνα στην λίστα με τους αγνοούμενους! Εκείνη την στιγμή έζησα μια δεύτερη προδοσία. Ένιωσα σαν να ήταν λάθος που ζούσα ή σαν να έφταιγα που ήμουν ακόμη ζωντανός… Θυμάμαι έντονα, πως το μόνο που ήθελα και λαχταρούσα ήταν να πάω να αγκαλιάσω την μάνα μου, τον πατέρα μου και τα αδέλφια μου. Στον πόλεμο δεν χάσαμε ευτυχώς κανέναν από την οικογένεια μου, αλλά έχασα φίλους, πολλούς φίλους που υπηρετήσαμε μαζί στην ίδια μοίρα ως φαντάροι, συγκεκριμένα 149 από την 33η μοίρα των Ειδικών Δυνάμεων Καταδρομών, όπου υπηρέτησα και εγώ. Αν πολεμούσα και εγώ τότε, σίγουρα ο αριθμός θα στρογγύλευε. Ναι, ήμαστε και τυχεροί που η οικογένειά μου ήταν ζωντανή και δεν χάσαμε τα σπίτια και το χωριό μας. Πολύ έντονα συναισθήματα ένιωθα εκείνη την μέρα της επιστροφής, χαρά, αγωνία καθώς και τον φόβο… Και παρακαλώ τον Θεό, να μην τον νιώσουν ποτέ τα παιδιά μου. Άκουσα και είδα τον πόνο, όσο παράξενα και να σου ακούγεται. Ο πόνος, κόρη μου, δεν σβήνει, κι ας έφτιαξαν τη ζωή τους μετά, κι ας προχώρησαν παρακάτω. Ο πόλεμος είναι μόνο βία. Και κάποιοι την έζησαν από πρώτο χέρι. Όπλα, τανκς, βιασμοί, αιχμαλωσίες, βασανισμοί, δολοφονίες. Όλα αυτά που μου περιέγραψαν οι δικοί μου και όσα μπόρεσα να δω, μου χάραξαν την καρδιά μου! Αυτό όμως που θα μείνει ανεξίτηλο στην ψύχη μου, είναι η στιγμή που είδα την τουρκική σημαία στον Πενταδάχτυλό μας, ήταν ορατή από χιλιόμετρα μακριά, στον δρόμο προς το χωριό μου. Και η ζωή μετά την εισβολή ήταν πολύ δύσκολη παιδί μου, δεν ήταν όπως παλιά. Φτώχεια, δυστυχία και δυσκολίες, έτσι δεν άργησα να καταλάβω πως η ελπίδα της επιστροφής χάθηκε.

Τώρα που η είσοδος στα κατεχόμενα είναι ελεύθερη, εσύ πήγες παππού;
Θυμάμαι ήταν Μεγάλη Πέμπτη, Απρίλιος 2003, όταν μας ανήγγειλαν πως μπορούμε να πάμε ελεύθερα στα κατεχόμενα, όχι για να μείνουμε, αλλά να επισκεφθούμε τον τόπο μας. Με έβαλαν σε μεγάλο δίλημμα. Από τη μια ήθελα να ξαναδώ τον τόπο μου, από την άλλη δεν ήθελα να χαλάσω το μόνο που μου απέμεινε από τα νεανικά μου χρονιά, τις όμορφες αναμνήσεις που είχα από αυτές τις περιοχές. Κατά βάθος, δεν ήθελα να δω τα σπίτια μας που τα είχαν πάρει οι Τούρκοι και ζουν μέσα, αλλά τελικά από περιέργεια και μόνο, πήγα! Και τι κατάλαβα, κόρη μου… Καλύτερα να μην τα έβλεπα! Δεν ήταν ο τόπος μου, όπου έζησα, που θυμάμαι ως παιδί και νέος. Στην διαδρομή προς τον Απόστολο Ανδρέα, το ανατολικότερο σημείο της Κύπρου αντικρίσαμε χωριά ερειπωμένα… σχεδόν γκρεμισμένα -μην ξεχνάτε ότι βομβαρδίστηκε ο τόπος και είναι πάρα πολύ δύσκολο να τον βλέπεις έτσι. Επίσης, είναι πολύ θλιβερό να διαπιστώνεις πόσες δεκαετίες πίσω έγιναν αυτά. Στενοχωρήθηκα ακόμα περισσότερο, όταν είδα τις εκκλησίες να στέκουν βουβές και βεβηλωμένες. Ήταν κάτι που δεν θα ήθελα να επαναλάβω, νιώθω περίεργα…

Να μας κάνεις μια ευχή, παππού;
Πέρασαν ήδη 50 χρόνια, μισός αιώνας, από την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο. 50 ολόκληρα χρόνια προσφυγιάς, 50 χρόνια διαίρεσης του νησιού σε βόρεια και νότια Κύπρο, 50 χρόνια αγνοουμένων, 50 χρόνια παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 50 χρόνια καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, 50 χρόνια αγώνα και προσπάθειας λύσης του κυπριακού προβλήματος! Ίσως, κόρη μου, θα περίμενες να σου έλεγα πως εύχομαι να απελευθερωθεί η Κύπρος μας και να επιστρέψουν οι πρόσφυγες στα σπίτια τους, αλλά αυτό είναι πολύ δύσκολο πλέον. Είναι ένα περίπλοκο πρόβλημα το Κυπριακό… Είναι μπερδεμένη η κατάσταση. Και για εκείνους τους Τούρκους εκεί είναι πλέον το σπίτι τους, η πατρίδα τους. Γι’ αυτό, όσο περνάνε τα χρόνια, είναι πιο δύσκολο να πάρουμε τα κατεχόμενα, γιατί εκεί πέρα έχουν γεννηθεί παιδιά που και για εκείνους είναι πατρίδα τους. Είναι το σπίτι τους τώρα. Η ευχή μου είναι να μην ξεχάσετε ποτέ εσείς, οι νέοι, την ιστορία της μαύρης αυτής μέρας, να τιμάτε τους αδικοχαμένους που έπεσαν υπέρ πίστεως και πατρίδος, αλλά και τους αγνοουμένους. Η Κύπρος μας έχει αξιόλογη ιστορία μαχητών και ηρώων. Η ταυτότητά μας είναι η ιστορία μας! ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ…….κόρη μου!
Παππού μου, σε ευχαριστούμε παρά πολύ!!