Στο πλαίσιο της Ζώνης Πολιτισμού της Β’ Γυμνασίου με τίτλο: «Καλλιτεχνικό Εργαστήρι: Το Σχολείο Αλλιώς!», οι μαθητές του τμήματος δημιούργησαν κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου, τις δικές τους νωπογραφίες, εφαρμόζοντας την παραδοσιακή τεχνική της νωπογραφίας υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Καλλιτεχνικών κ. Κυριακής Πρεβενιού. 

Αρχικά, οι μαθητές μελέτησαν την ιστορία της νωπογραφίας, τα υλικά και τις χρωστικές που χρησιμοποιούνται, καθώς και αντιπροσωπευτικά δείγματα έργων τέχνης, αποκτώντας έτσι μια ουσιαστική κατανόηση αυτής της ελληνικής τεχνικής. Στη συνέχεια, ερεύνησαν τα βασικά υλικά, όπως ο ασβέστης και η μαρμαρόσκονη, και έμαθαν για την ορθή και ασφαλή χρήση τους. 

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη μελέτη των χρωστικών ουσιών (σκόνες αγιογραφίας), της επιστημονικής τους ονομασίας και του τρόπου με τον οποίο αντιδρούν με τον ασβέστη. Για τη ζωγραφική, οι μαθητές ακολούθησαν την τετραχρωμία του Πολύγνωτου, μια τεχνική που στόχευε στη μίμηση των χρωματικών αποχρώσεων της φύσης. Η περίφημη «Πολυγνώτεια τετραχρωμία» βασίζεται στη χρήση του λευκού, του μαύρου, του χονδροκόκκινου, της ώχρας και των παραγώγων τους. 

Οι μαθητές επέλεξαν ως πρότυπο τις νωπογραφίες που είχαν προηγουμένως μελετήσει από την αρχαία Ελλάδα, αντλώντας έμπνευση από τις τοιχογραφίες της Μινωικής Κρήτης, της Αρχαίας Θήρας, του Αιγαιοπελαγίτικου Πολιτισμού και των Μυκηνών. Στη συνέχεια, εφάρμοσαν την τεχνική του ανθίβολου, (ο όρος ανθίβολο, από το ρήμα αντιβάλλω, είναι το αποτύπωμα, ένα πιστό αντίγραφο του πρωτοτύπου σχεδίου), σχεδιάζοντας το αρχικό περίγραμμα της κάθε νωπογραφίας σε ριζόχαρτο και χρησιμοποιώντας διαβήτη για τη δημιουργία μικρών οπών πάνω σε αυτό, ώστε να μπορέσουν να το μεταφέρουν με ακρίβεια πάνω στο νωπό ασβεστοκονίαμα με τη βοήθεια βαμβακιού και χρωστικής. 

Η διαδικασία ολοκληρώθηκε με την προετοιμασία του ασβεστοκονιάματος, το οποίο παρασκευάστηκε από κοσκινισμένη μαρμαρόσκονη, ασβέστη και άχυρο, ενώ στη συνέχεια απλώθηκε στην κεραμική πλευρά ενός πλακιδίου. Πάνω σε αυτή την επιφάνεια, οι μαθητές ζωγράφισαν τις νωπογραφίες τους, εφαρμόζοντας όσα είχαν διδαχθεί. 

Τα αποτελέσματα της εργασίας τους ήταν εντυπωσιακά, αποδεικνύοντας την αφοσίωση, τη δημιουργικότητα και την επιμέλειά τους στην εκμάθηση και εφαρμογή αυτής της απαιτητικής τεχνικής. Μέσα από τη βιωματική αυτή εμπειρία, οι μαθητές κατανόησαν σε βάθος τη σημασία και την αξία της νωπογραφίας. 

Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους μαθητές για τις εξαιρετικές δημιουργίες τους! 

*Το πρόγραμμα αυτό βασίστηκε στο βραβευμένο ερευνητικό έργο από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) με τίτλο: «Η Διδακτική της Νωπογραφίας (fresco) για Παιδιά / H Ελληνική Ζωγραφική Παράδοση στον Εκπαιδευτικό Χώρο: «Ο Τοίχος έχει τη δική του Ιστορία», με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Δημοσθένη Αβραμίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο Εργαστήριο Νωπογραφίας και Τέχνης των Φορητών Εικόνων της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.). Θερμές ευχαριστίες στον Καθηγητή και όλη την ομάδα έργου για την εξαιρετική επιμόρφωση τον Σεπτέμβριο του 2024 στην Α.Σ.Κ.Τ. στο πλαίσιο του συνεδρίου της Ε.Κ.Κ.Μ. καθώς και για  το αναλυτικό εκπαιδευτικό υλικό.