Στις 27 Μαρτίου 2025 η Δημοσιογραφική Ομάδα των μαθητών της Β’ τάξης του Α’ Αρσακείου- Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης με την υπεύθυνη καθηγήτρια κ. Μαρίνα Μηλιδώνη, φιλόλογο, υποδέχτηκαν στον χώρο του Σχολείου τον κ. Θοδωρή Παπαλουκά, έναν από τους κορυφαίους Έλληνες καλαθοσφαιριστές. Μέσα από μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη ο κ. Παπαλουκάς μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες του από την πλούσια καριέρα του, τις προκλήσεις που αντιμετώπισε και τις σκέψεις του για το μέλλον του ελληνικού μπάσκετ. Η καριέρα του αποτελεί πηγή έμπνευσης για νέους αθλητές και το όνομά του είναι συνώνυμο της επιτυχίας και του ήθους στον αθλητισμό.
Ο κ. Παπαλουκάς αναφέρθηκε, αρχικά, στο ξεκίνημά του το 1995 στην τοπική ομάδα της περιοχής των Ελληνορώσων, όπου και μεγάλωσε. Η αγάπη του για το άθλημα και η επιθυμία να εξελιχθεί τον ώθησαν να συνεχίσει. Ανέφερε πως ήταν ανεκτίμητη η εμπειρία του στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας, όπως και στον Ολυμπιακό, αφού είχε την ευκαιρία να αγωνιστεί σε υψηλό επίπεδο και να βιώσει μοναδικές στιγμές, που ως μικρότερος τις ονειρευόταν, και τώρα, ως μεγαλύτερος, νιώθει τυχερός που τις έζησε. Τόνισε πως είχε την τύχη να συνεργαστεί με εξαιρετικούς προπονητές και να έχει πολύ καλούς συμπαίκτες. Ο καθένας συνέβαλε στην εξέλιξή του διδάσκοντάς τον διαφορετικές πτυχές του παιχνιδιού και της ζωής. Όσο για τη μετάβαση από την ενεργό δράση στην επόμενη φάση της ζωής του, είπε ότι ήταν μία πρόκληση, αλλά η οικογένειά του τού παρείχε πάντα τη στήριξη και την ισορροπία που χρειαζόταν. Η ενασχόλησή του με την Eurohoops Academy του επέτρεψε να παραμείνει κοντά στο μπάσκετ και να μεταδίδει τις γνώσεις του στους νεότερους. Αυτή η Πρότυπη Ακαδημία Καλαθοσφαίρισης δημιουργήθηκε το 2017, με στόχο να προσφέρει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση στο μπάσκετ. Στις εγκαταστάσεις πλέον των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης, τα παιδιά μαθαίνουν τις αξίες του αθλητισμού και αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους. Συνέχισε λέγοντας πως εξακολουθεί να εργάζεται για την ανάπτυξη της Eurohoops Academy και την προώθηση του μπάσκετ σε νεαρές ηλικίες, ενώ παράλληλα εξερευνά νέες ευκαιρίες, που συνδυάζουν τον αθλητισμό με την επιχειρηματικότητα. Η πρόσφατη βράβευσή του από το ισπανικό περιοδικό «Gigantes del Basket» ως «διεθνούς θρύλου του μπάσκετ» ήταν γι’ αυτόν μεγάλη ηθική ικανοποίηση, αφού του υπενθύμισε πως άφησε ένα ουσιαστικό αποτύπωμα στην πορεία του μπάσκετ! Κλείνοντας, τόνισε πως η ακεραιότητα, ο σεβασμός και η αφοσίωση είναι θεμελιώδεις αξίες που καθοδηγούν έναν αθλητή, όπως κι έναν άνθρωπο σε όλη του τη ζωή. Όσο για τους νέους που θέλουν να ακολουθήσουν τα βήματά του, είπε πως προτιμάει να μη δίνει συμβουλές, γιατί ο καθένας βρίσκει μόνος του τα κλειδιά για την επιτυχία, ωστόσο τόνισε πως χρειάζεται πάντα ανοιχτό μυαλό, ομαδικό πνεύμα και ορθή κρίση για να επιτύχεις!
Αναδημοσιεύουμε κείμενο του Καθηγητή Γλωσσολογίας και Προέδρου των Αρσακείων Γ. Μπαμπινιώτη
Ο οικουμενικός χαρακτήρας τής ελληνικής γλώσσας
Στην Ελλάδα δεν έχουμε εκτιμήσει, νομίζω, στην πραγματική του διάσταση το γεγονός τής οικουμενικής παρουσίας, τού κύρους και τής αίγλης που χαίρει η ελληνική γλώσσα ευρύτερα στον κόσμο. Δεν έχει εκτιμηθεί, κατ’ επέκταση, τί γόητρο πολιτισμικό και τί αναγνώριση ευρύτερης σημασίας έχει αποκτήσει η Ελλάδα ανά τους αιώνες χάρις στην ελληνική γλώσσα. Το γεγονός λ.χ. ότι σε σύνολο 166.724 λέξεων τής Αγγλικής ποσοστό περ. 30% (50.747 λέξεις) είναι ελληνικής προελεύσεως λέξεις (42.914) ή με ελληνικό α΄ ή β΄ συνθετικό (7.833), όπως έχει δείξει η έρευνα τού ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ [1], αποκαλύπτει εμπράκτως τί γλωσική και πνευματική διείσδυση έχει επιτελέσει η ελληνική γλώσσα. Από την δική μου έρευνα στο λεξικογραφικό πεδίο, όπως έχει αποτυπωθεί στο Ετυμολογικό αλλά και στο εκτενές ερμηνευτικό λεξικό μου, αποδεικνύεται ότι είναι τεράστιος γενικότερα ο αριθμός των «αντιδανείων» και ιδίως των «ελληνογενών» λέξεων που έχουν εισέλθει στην γλώσσα μας από λέξεις που πήραν οι ξένες γλώσσες και επιστρέφουν σε μάς με διαφορετική ίσως μορφή και σημασία [τα λεγόμενα «αντιδάνεια», π.χ. μπαρούτι (πυρίτις), μπουτίκ (αποθήκη), ταξί (τάξις), τζύρος (γύρος), τουρ (τόρνος)] ή από λέξεις που πλάστηκαν με βάση την ελληνική γλώσσα στις ξένες γλώσσες και εισάγονται μετά στην Ελληνική ως δάνεια ( οι «ελληνογενείς» λεγόμενες λέξεις, π.χ. πανδημία, ακτινίδιο, γονίδιο, ιδεολογία, ορμόνη, ώσμωση). Tην οικουµενικότητα τής ελληνικής γλώσσας µπορεί κανείς να την συλλάβει: α) αξιολογικά· τα ανεπανάληπτα σε σύλληψη, πρωτοτυπία, βάθος και πλούτο ιδεών κείµενα των µεγάλων Eλλήνων στοχαστών είναι φυσικό να επέδρασαν και καθαρώς γλωσσικά, µια που οι ιδέες έχουν ως όχηµα τις λέξεις. Όπως παρατηρεί ο µεγάλος γλωσσολόγος R.H. ROBINS [2]: «H πνευµατική ζωή τής Eυρώπης στο σύνολό της –η φιλοσοφική, η ηθική, η πολιτική και η αισθητική της σκέψη– έλκει την καταγωγή από το έργο των Eλλήνων στοχαστών. Kαι σήµερα ακόµη, όλο ξαναγυρνάµε πίσω σε ό,τι έχει αφήσει η πνευµατική δραστηριότητα των Eλλήνων, αναζητώντας ερεθίσµατα και κουράγιο. Mε τους Έλληνες, όσο µε κανέναν άλλον αρχαίο ή σύγχρονο πολιτισµό, ο σύγχρονος άνθρωπος αισθάνεται µιαν αναντίρρητη πνευµατική συγγένεια»· β) ιστορικά· η Eλληνική, στην µετακλασική περίοδο µε τον Aλέξανδρο, υπήρξε η πρώτη παγκόσµια γλώσσα, γλώσσα των συναλλαγών πολλών λαών (lingua franca) και συγχρόνως γλώσσα πολιτισµική (Kultursprache). O Γερµανός βυζαντινολόγος KARL KRUMBACHER (γνωστός από την διαµάχη του µε τον Xατζιδάκι για το γλωσσικό ζήτηµα) έχει γράψει: «Oὐ µόνον ὡς µέσον συνεννοήσεως σύµπαντος τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ ἑλληνίζοντος κόσµου εἰς τὰ ἀπώτατα αὐτοῦ µέρη καὶ εἰς διαφορώτατα φῦλα καὶ κοινότητας ἐχρησίµευεν ἡ ζῶσα ἑλληνικὴ κοινὴ γλῶσσα τῶν ἀλεξανδρεωτικῶν καὶ ῥωµαϊκῶν χρόνων, ἀλλὰ ἦτο καὶ ἡ γλῶσσα τοῦ Εὐαγγελίου, ἡ γλῶσσα τῆς διεθνοῦς συγκοινωνίας τῶν βαρβάρων µετὰ τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν Ρωµαίων, καὶ δὴ καὶ τῶν βαρβάρων πρὸς ἀλλήλους, τελευταῖον καὶ ἐπίσηµος γλῶσσα τοῦ κράτους, ἐν ὀλίγαις λέξεσιν ἐξετέλει ἔργον παγκοσµίου γλώσσης» [3]. γ) γλωσσολογικά∙ Η τρίτη αυτή διάσταση τού οικουµενικού χαρακτήρα τής ελληνικής γλώσσας, δεν έχει αρκούντως προσεχθεί: το γεγονός ότι οι Έλληνες υπήρξαν οι ίδιοι οι πρώτοι µελετητές τής ελληνικής και, γενικότερα, τής ανθρώπινης γλώσσας σε συνδυασµό µε το ότι η ανάλυση τής ελληνικής γλώσσας από τους αρχαίους γραµµατικούς και φιλοσόφους απετέλεσε (µέσω τής Λατινικής) την βάση τής ανάλυσης όλων των µετέπειτα γλωσσών. Aυτό συνέβη µόνο µε την ελληνική γραµµατική θεωρία και πράξη και την δηµιουργική προέκτασή της, την Λατινική. Eν ολίγοις, η ελληνική γλώσσα ως κύρια µορφή «µεταγλώσσας» (λόγου περί γλώσσας), µέσα από την σχολική-παραδοσιακή γραµµατική και µέσα από την Παιδεία (ιδίως από τους χρόνους τής Aναγέννησης) απέκτησε την φήµη τής κατεξοχήν καλλιεργηµένης γλώσσας, γλώσσας µε υψηλό επικοινωνιακό γόητρο και κύρος. H παρατήρηση τού R. H. ROBINS [4] είναι και γι’ αυτό το θέµα πολύ ενδεικτική: «O ελληνικός θρίαµβος στον πνευµατικό πολιτισµό είναι ότι έδωσε τόσα πολλά σε τόσους πολλούς τοµείς […]. Tα επιτεύγµατά τους στον τοµέα τής γλωσσολογίας όπου ήταν εξαιρετικά δυνατοί, δηλαδή στην θεωρία τής γραµµατικής και στην γραµµατική περιγραφή τής γλώσσας, είναι τόσο ισχυρά, ώστε και να αξίζει να µελετηθούν και να αντέχουν στην κριτική. Eπίσης είναι τέτοια που να εµπνέουν την ευγνωµοσύνη και τον θαυµασµό µας». δ) γλώσσα χριστιανικών κειμένων∙ η οικουµενικότητα τής Eλληνικής δεν είναι άσχετη προς το κύρος που απέκτησε διεθνώς η Eλληνική ως η γλώσσα τής Kαινής Διαθήκης, η γλώσσα των µεγάλων Πατέρων τής Xριστιανικής Eκκλησίας και, καθόλου λιγότερο, ως η κατεξοχήν γλώσσα τής υµνογραφίας και τής εκκλησιαστικής λατρείας (Θείας Λειτουργίας τού Iωάννου τού Xρυσοστόµου και τού Mεγάλου Bασιλείου). H Eλληνική συνδέεται επίσης µε την ελληνική µετάφραση τής Παλαιάς Διαθήκης από τους Eβδοµήκοντα για τις ανάγκες των ιουδαϊκών κοινοτήτων τής Aνατολής που ήταν ελληνόφωνες εκείνη την εποχή. H επιµονή τού EΡΑΣΜΟΥ, τού µεγάλου Oλλανδού φιλολόγου τής Aναγέννησης και πρώτου εκδότη τού ελληνικού κειµένου τής Kαινής Διαθήκης (το οποίο ως «Textus Receptus» εξακολουθούσε να χρησιµοποιείται σε ευρύτερη χρήση µέχρι την έκδοση τής Kαινής Διαθήκης από τον EBERHARD NESTLE το 1898), ότι δεν νοείται θεολόγος που να µη γνωρίζει την ελληνική γλώσσα, γιατί θα είναι ανίκανος να πλησιάσει την γλώσσα τής Kαινής Διαθήκης στο πρωτότυπο, είναι ενδεικτική τής αίγλης τής ελληνικής γλώσσας στους κόλπους τού Xριστιανισµού. Άλλωστε, η κυριαρχία τού Xριστιανικού Bυζαντίου στον Mεσαίωνα, µαζί µε την ακτινοβολία, τον πολιτισµό και την θρησκεία τού Bυζαντίου, περνούσε και στην ελληνική γλώσσα, τής οποίας το κύρος ήταν τέτοιο, ώστε έγινε αµέσως αποδεκτή και άρχισε να διδάσκεται στην Δύση από τους λογίους τού Bυζαντίου που κατέφυγαν εκεί λίγο πριν και µετά την πτώση τής Bασιλεύουσας, γεγονός που υπήρξε και η απαρχή τής Aναγέννησης στη Δύση. Τέλος, δεν είναι µόνον η οικουµενικότητά της που κατέστησε την Eλληνική µια ξεχωριστή γλώσσα. Eίναι και το γεγονός ότι στην γλώσσα αυτή έχουµε προφορική παράδοση τουλάχιστον 4.000 χρόνων και γραπτή παράδοση 3.500 ετών. Η Eλληνική αποτελεί µοναδικό παράδειγµα γλώσσας µε αδιάσπαστη ιστορική συνέχεια και µε τέτοια δοµική και λεξιλογική συνοχή, που να επιτρέπει να µιλάµε για µια ενιαία ελληνική γλώσσα από την αρχαιότητα έως σήµερα. Mε αυτό εννοούµε ότι ο ίδιος λαός, οι Έλληνες, στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, την Eλλάδα, χωρίς διακοπή 40 αιώνες τώρα µιλάει και γράφει –µε την ίδια γραφή (από τον 8ο π.X. αιώνα) και την ίδια ορθογραφία (από το 400 π.X.)– την ίδια γλώσσα, την Eλληνική. Aυτό δεν σηµαίνει, φυσικά, ότι η γλώσσα τού Ξενοφώντα ή τού Πλάτωνα ή τού Πλουτάρχου είναι φωνολογικά, γραµµατικά και λεξιλογικά ίδια και απαράλλακτη η γλώσσα που µιλάµε και γράφουµε στις αρχές τού 21ού αιώνα! Mεταβολές στην προφορά, στην γραµµατικοσυντακτική δοµή και στο λεξιλόγιο τής Eλληνικής πραγµατοποιήθηκαν πολλές. Ωστόσο, ούτε η δοµική φυσιογνωµία τής Eλληνικής ούτε το λεξιλόγιό της αλλοιώθηκαν τόσο πολύ, ώστε να µη γίνεται αντιληπτό ότι πρόκειται για την ίδια γλώσσα. O δοµικός σκελετός τής Eλληνικής, τα κύρια χαρακτηριστικά τής δοµής τής αρχαίας ελληνικής γλώσσας εξακολουθούν να προσδιορίζουν την φυσιογνωµία και τής σύγχρονης ελληνικής γλώσσας. Θα τελειώσω με μια εκτίμηση που έχει κάνει για την ελληνική γλώσσα στο βιβλίο της «Γιατί η Ελλάδα» η διάσημη μελετήτρια τής ελληνικής γλώσσας και τού ελληνικού πολιτισμού, η Γαλλίδα καθηγήτρια JAQUELINE DE ROMILLY [5]: «Ανατρέχουν στα Ελληνικά για να ονομάσουν τις σύγχρονες ανακαλύψεις και εφευρέσεις (από την ευθανασία ως τον μεταβολισμό), χωρίς να αναφέρουμε τους πυραύλους ἢ τους μεγάλους επιστημονικούς στόχους πού ονομάζονται «Αριάδνη» ἢ «Ερμής». Αναπνέουμε με τον αέρα της Ελλάδος κάθε στιγμή, χωρίς να το ξέρουμε. Ὁ Μίτος της Αριάδνης, το Οιδιπόδειον σύμπλεγμα, όπως και τόσα άλλα, είναι αναμνήσεις ελληνικές. Το ίδιο και οι Ολυμπιακοί αγώνες και ο Μαραθώνιος δρόμος. Ἡ Ευρώπη που σφυρηλατούμε έχει ελληνικό όνομα. Ἡ Αρχαία Ελλάδα μάς προσφέρει μια γλώσσα για την οποία θα πω ακόμη μια φορά ότι είναι οικουμενική».
Κάθε χρόνο, στα Τοσίτσεια Σχολεία, στις 8 Νοεμβρίου, τελείται μνημόσυνο στη μνήμη των ευεργετών Μιχαήλ και Ελένης Τοσίτσα και Αποστόλου Αρσάκη. Εκατόν πενήντα και πλέον χρόνια μετά την ίδρυση του πρώτου Τοσιτσείου Σχολείου οι μαθητές εξακολουθούν να τιμούν τους ευεργέτες τους.
Στους επικήδειους που εκφώνησαν διακεκριμένες προσωπικότητες της εποχής για την Ελένη Τοσίτσα και δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Αιών» (έτος ΚΗ΄, φύλλο 2111/11/4/1866) αποτυπώνεται ο σεβασμός των Ελλήνων για τη μεγάλη κυρία.
«Και ιδού λοιπόν, αδελφοί, όπερ εν αρχή ελέγομενˑ ιδού η Ελένη Τοσίτσα, σκορπίσασα τον υπό τής Θείας Πρόνοιας διαπιστευθέντα αυτή πλούτον, ουχί από επιδεικτικής διαθέσεως και ασκόπως εις έργα πρόσκαιρα και μάταια, άδοξα ή μικρού λόγου άξια, αλλ’ από πάσης ευσεβούς προαιρέσεως και σκοπιμώτατα εις έργα χρήσιμα, ένδοξα και μεγάλα, εις έργα κοινωφελή, εις ανεγέρσεις ναών, εις οικοδομάς σχολείων, εις περίθαλψιν πενήτων και απόρωνˑ ο έστιν ιδού η Ελένη Τοσίτσα, εν ω εσκόρπισεν τον πλούτον, επλούτησεν αυτή εν έργοις καλοίς, κατά την τού Αποστόλου παραγγελίαν, και έχει την δικαιοσύνην αυτής μένουσαν εις αιώνα τον άπαντα», είπε γι’ αυτήν ο Κωνσταντίνος Κοντογόνης, καθηγητής τής Θεολογίας.
«Αλλά και την χριστιανικήν εκπαίδευσιν και αγωγήν τού γυναικείου φύλου, ιδίως επόθησεν η φιλάγαθος αυτή γυνή, διότι σφοδρώς ησθάνετο την εθνικήν ταύτην ανάγκην, πεπεισμένη ότι άνευ μητέρων αγαθών και οικογενεικής αγωγής είναι αδύνατον να ευδαιμονήσῃ ποτέ το έθνος ημών», είπε ο Λέων Μελάς αποχαιρετώντας τη μεγάλη ευεργέτιδα εκ μέρους τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας.
«Ο σπείρων επ’ ευλογίαις, επ’ ευλογίαις και θερίσει», λέει ο Απόστολος Παύλος στην Β΄ Επιστολή του προς Κορινθίους. Και με τις ευλογίες αυτές η αγαθή ψυχή τής Ελένης Τοσίτσα θα βρίσκεται πάντα ανάμεσα μας, όσο τα νέα παιδιά θα συνεχίσουν να δέχονται τους καρπούς της παιδείας στο Σχολείο που της οφείλει την ύπαρξή του.
μαθητική παρουσία 