Με στόχο την οργανωμένη υλοποίηση του Σχολικού Προγράμματος Δράσης Αειφόρου Σχολείου (ΣΠΔ) για το σχολικό έτος 2025–2026, συγκροτήθηκε η Επιτροπή Αειφόρου Σχολείου (ΕΑΣ) στο Α’ Αρσάκειο–Τοσίτσειο Γυμνάσιο Εκάλης. Η Επιτροπή αποτελεί τον βασικό συντονιστικό φορέα του προγράμματος και έχει πολυσυμμετοχική σύνθεση, περιλαμβάνοντας: Τον Διευθυντή και την Υποδιευθύντρια του Σχολείου, την Συντονίστρια του προγράμματος, Εκπαιδευτικούς από διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα, Μαθητές εκπροσώπους από όλες τις τάξεις, Γονείς – μέλη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, Ψυχολόγο από την Ψυχολογική και Συμβουλευτική Υπηρεσία του σχολείου, Εκπροσώπους της Τεχνικής Υπηρεσίας. Η ΕΑΣ θα έχει την ευθύνη για τον συντονισμό, την παρακολούθηση και την εμψύχωση των δράσεων που εντάσσονται στο πλαίσιο του Αειφόρου Σχολείου. Θα συνεδριάζει, θα επιβλέπει την καταγραφή των δράσεων στο Ημερολόγιο Αειφόρου Σχολείου και θα φροντίζει για την τεκμηρίωση και την ανάρτηση των δράσεων στην ιστοσελίδα του Σχολείου. Η συγκρότηση της Επιτροπής Αειφόρου Σχολείου αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της συμμετοχικότητας και της οργανωμένης υλοποίησης του προγράμματος, με στόχο τη δημιουργία μιας σχολικής κοινότητας που προάγει την αειφορία σε όλα τα επίπεδα. Παράλληλα, σηματοδοτεί την έναρξη μιας δυναμικής και συνεργατικής πορείας, με τη συμμετοχή όλων των μελών της σχολικής κοινότητας. Μέσα από τη συλλογική δράση και την κοινή ευθύνη, το σχολείο μας ενισχύει τον ρόλο του ως κοιτίδας βιώσιμης εκπαίδευσης και ενεργού πολιτειότητας. 

Με αίσθημα συνεργασίας και κοινής ευθύνης ξεκίνησε η σχολική χρονιά στο Α’ Αρσάκειο–Τοσίτσειο Γυμνάσιο Εκάλης, με την πρώτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του Συλλόγου Διδασκόντων, του 15μελούς μαθητικού συμβουλίου και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ως εκπρόσωποι του Συλλόγου Διδασκόντων: Ο Διευθυντής του Σχολείου, η Συντονίστρια του Προγράμματος Αειφόρου Σχολείου και Καθηγήτρια – εκπρόσωπος του Συλλόγου Διδασκόντων. Από το 15μελές μαθητικό συμβούλιο συμμετείχε το προεδρείο (πρόεδρος, ταμίας, γραμματέας), το οποίο θα συμβάλει ενεργά στην υλοποίηση των δράσεων του Σχολικού Προγράμματος Δράσης, ενισχύοντας τη μαθητική συμμετοχή και την αίσθηση ευθύνης. Ο Σύλλογος Γονέων εκπροσωπήθηκε από τρεις γονείς του Διοικητικού Συμβουλίου, οι οποίοι εξέφρασαν τη διάθεση συνεργασίας και στήριξης των δράσεων που προάγουν την αειφορία και την κοινωνική ευαισθησία. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης έγινε επίσης αναφορά στη διαδικασία σύνθεσης του Σχολικού Προγράμματος Δράσης (Σ.Π.Δ.). Οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για τη μεθοδολογία που ακολουθείται και τη σύνδεση των δράσεων με τους δείκτες του Αειφόρου Σχολείου. Η συνεδρίαση αυτή αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας του σχολείου και την ενεργοποίηση όλων των μελών της σχολικής κοινότητας. Η συνεργασία εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων αποτελεί το θεμέλιο για την επιτυχημένη υλοποίηση του προγράμματος Αειφόρου Σχολείου και την καλλιέργεια μιας κουλτούρας αειφορίας στην καθημερινή σχολική ζωή. 

Το πρόγραμμα «Δίκτυο ΣΥΝ: Λειτουργώ – Ενεργώ – Δημιουργώ» είναι ένα καινοτόμο δίκτυο σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής, το οποίο προωθεί αξίες, όπως η ειρήνη, η δημοκρατία, ο σεβασμός και η δικαιοσύνη στο σχολικό περιβάλλον. Στόχος του δικτύου είναι η ενίσχυση της συμμετοχής μαθητών και εκπαιδευτικών μέσω βιωματικών δράσεων που προάγουν τη συνεργασία, την κριτική σκέψη και την κοινωνική αλληλεγγύη. Στο πλαίσιο αυτού του δικτύου, το Σχολείο μας συμμετέχει ενεργά με δύο εκπαιδευτικούς: την κ. Μαρία Καραγεωργίου, Υποδιευθύντρια – μαθηματικό, και την κ. Ιωάννα Κούρτη, Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού – φιλόλογο. Μέσα από δράσεις όπως το «Τι Νέα;», το «Συμβούλιο Τάξης» και το «Ελεύθερο Κείμενο», οι μαθητές ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε διαλόγους και να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συναισθηματικής νοημοσύνης. Το πρόγραμμα εστιάζει στη δημιουργία ενός Σχολείου όπου οι μαθητές αναπτύσσουν την κοινωνική και συναισθηματική τους νοημοσύνη, ενισχύοντας τη δημοκρατική τους συνείδηση και καλλιεργώντας την ικανότητα να διαχειρίζονται τις διαφορές και τις συγκρούσεις με σεβασμό και αλληλεγγύη. Οι εκπαιδευτικοί, μέσα από τις επιμορφωτικές δράσεις, ενισχύουν τις παιδαγωγικές τους πρακτικές και αποκτούν νέες δεξιότητες που συμβάλλουν στην ομαλή διαχείριση του σχολικού κλίματος. Συνολικά, το «Δίκτυο ΣΥΝ: Λειτουργώ – Ενεργώ – Δημιουργώ» ενδυναμώνει τον ρόλο του σχολείου ως έναν χώρο μάθησης και κοινωνικής ανάπτυξης, προάγοντας τις θεμελιώδεις αξίες της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης, ενώ συμβάλλει στη δημιουργία ενός ασφαλούς και συνεργατικού περιβάλλοντος για όλους. 

Από το σχολικό έτος 2012-2013 πραγματοποιείται μια ξεχωριστή καλλιτεχνική δράση που έχει μεταμορφώσει σταδιακά το Σχολείο μας σε έναν χώρο τέχνης, δημιουργίας και πολιτισμού. Με την καθοδήγηση της καθηγήτριας των Καλλιτεχνικών κ. Κυριακής Πρεβενιού, οι μαθητές του τμήματος ζώνης πολιτισμού Γ´. Γυμνασίου «Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους», δημιουργούν τοιχογραφίες μεγάλης κλίμακας, ζωγραφίζοντας τους τοίχους του Σχολείου και προσδίδοντας νέα ζωή στους χώρους που κινούνται καθημερινά. Η δράση αυτή έχει στόχο να αναβαθμίσει αισθητικά τον σχολικό χώρο, να ενισχύσει τη σχέση των μαθητών με την τέχνη και να καλλιεργήσει τη συνεργασία, την αισθητική αντίληψη και τη δημιουργική έκφραση. Οι τοιχογραφίες παραμένουν μόνιμα στους τοίχους, δημιουργώντας ένα ζωντανό μουσείο, έναν χώρο τέχνης φτιαγμένο από παιδιά για παιδιά. Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί 16 τοιχογραφίες, εμπνευσμένες από σπουδαία έργα της ελληνικής και παγκόσμιας καλλιτεχνικής κληρονομιάς, όπως η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, η Έναστρη Νύχτα του Βαν Γκογκ και η Τοιχογραφία των Δελφινιών της Κνωσού, η Τοιχογραφία της Άνοιξης (Αρχαία Θήρα), η πυρπόληση της Τουρκικής ναυαρχίδας Ιβάν Αιβαζόφσκι, η τοιχογραφία με τους ρόδακες (Αρχαία Θήρα), έργα ιμπρεσιονιστών, του Φώτη Κόντογλου, ρωμαϊκού ψηφιδωτού της Πάφου «ο Ορφέας γοητεύει τα ζώα» κά. Κατά τη διαδικασία του διαφορετικού αυτού μαθήματος, οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες, μελετούν το θέμα, υπολογίζουν αναλογίες και σχεδιάζουν το έργο απευθείας στον τοίχο με κιμωλία. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας ακρυλικά χρώματα, αναμειγνύουν αποχρώσεις και δίνουν μορφή και ζωή στη σύνθεση, πάντα με φροντίδα, υπομονή και σεβασμό στον χώρο. Η φετινή σχολική τοιχογραφία είναι η 17η στη σειρά (2025–2026) και είναι αφιερωμένη στο θέμα «Οι Κροκοσυλλέκτριες» από την Αρχαία Θήρα, εμπνευσμένο από την περίφημη τοιχογραφία που βρέθηκε στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Η παράσταση απεικονίζει νέες γυναίκες να συλλέγουν άνθη κρόκου μέσα σε ένα λουλουδιασμένο τοπίο. Μέσα από αυτό το έργο, οι μαθητές γνωρίζουν την αισθητική του Αιγαίου της 2ης χιλιετίας π.Χ., την αρμονία της φύσης και της ανθρώπινης παρουσίας, αλλά και τη συμβολική δύναμη του κρόκου ως στοιχείου γονιμότητας, υγείας και αναγέννησης. Η επιλογή αυτού του θέματος προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να συνδεθούν με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό,να μάθουν για την μοναδική χλωρίδα του τόπου μας, να θαυμάσουν την εκλέπτυνση και την ισορροπία της προϊστορικής τέχνης και να εκφραστούν με σύγχρονα μέσα και προσωπική ματιά πάνω σε μια διαχρονική καλλιτεχνική αξία. Η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο της Ζώνης Πολιτισμού για τους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου, ως μάθημα επιλογής διάρκειας μίας ώρας την εβδομάδα. Κάθε νέα τοιχογραφία αποτελεί καρπό συλλογικής προσπάθειας, φαντασίας και σεβασμού, αφήνοντας πίσω της ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα τέχνης, αισθητικής και σχολικής μνήμης. 

«Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους»: Αποστολάκης Ν., Βασιλόπουλος Ιω., Βοσκεριτσιάν – Χρονέα Αρ., Γάτσης Ν., Γούτσος Ιας., Κωνστάντιος Σ., Κουβαράς Μ., Λάμπρου Κ., Μαρινέλη Λ., Μιχαηλίδης Αλ., Σούκουλης Ν., Φούρκας Π.

Στο σύγχρονο εκπαιδευτικό πλαίσιο, η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που προάγει την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών καθίσταται πρωταρχικός στόχος κάθε σχολικής μονάδας. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο θεσμός των Συμβούλων Σχολικής Ζωής καθηγητών στο Σχολείο μας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, ενισχύοντας την παιδαγωγική διαδικασία και προσφέροντας στήριξη ουσιαστική στους μαθητές. Ο Σύμβουλος Σχολικής Ζωής αποτελεί πρόσωπο αναφοράς για τους μαθητές, καθώς αναπτύσσει σχέσεις εμπιστοσύνης και επικοινωνίας μαζί τους, με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση δυσκολιών και την αποτελεσματική υποστήριξή τους σε προσωπικό, κοινωνικό και μαθησιακό επίπεδο. Μέσα από ατομικές ή ομαδικές παρεμβάσεις, λειτουργεί ως ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στον μαθητή, την οικογένεια και το Σχολείο, προάγοντας την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία και τη σχολική ένταξη των παιδιών. Παράλληλα, οι Σύμβουλοι Σχολικής Ζωής συνεργάζονται στενά με τον Σύλλογο Διδασκόντων, τις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, καθώς και με τους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών, ενισχύοντας τη διαπροσωπική επικοινωνία και την πρόληψη φαινομένων σχολικής απομόνωσης ή απομάκρυνσης από τη σχολική διαδικασία. Υποστηρίζουν τους μαθητές στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, στον χειρισμό των συγκρούσεων και στη διαμόρφωση θετικής στάσης απέναντι στη μάθηση και στη ζωή. Η παιδαγωγική σημασία του ρόλου των Συμβούλων είναι αδιαμφισβήτητη, καθώς ενσωματώνουν στην εκπαιδευτική πράξη μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, που αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού και συμβάλλει στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού και ασφαλούς σχολικού περιβάλλοντος. Αποτελούν, τελικά, πολύτιμο θεσμό για τη διασφάλιση της ομαλής ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης των εφήβων και την ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού έργου στο σύνολό του. 

Σύμβουλοι Σχολικής Ζωής: Μαρία Καραγεωργίου, Υποδιευθύντρια-μαθηματικός, Ιωάννα Κούρτη, φιλόλογος-Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού 

Το Σχολείο μας εγκαινιάζει φέτος τον θεσμό της μαθητικής ομάδας διαμεσολάβησης, μια καινοτόμο δράση που έχει ως στόχο να ενισχύσει το κλίμα σεβασμού, συνεργασίας και αλληλοκατανόησης μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα. Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Υπουργείου Παιδείας, ορίστηκαν οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί που ανέλαβαν την εκπαίδευση και τον συντονισμό μιας ομάδας εθελοντών μαθητών, οι οποίοι, μέσα από ειδική επιμόρφωση, προετοιμάστηκαν για τον ρόλο του διαμεσολαβητή. Οι μαθητές αυτοί δεν λειτουργούν ως κριτές, αλλά ως γέφυρες επικοινωνίας, βοηθώντας συμμαθητές τους να επιλύουν τυχόν διαφωνίες ή παρεξηγήσεις μέσα από τον διάλογο και τον αμοιβαίο σεβασμό, πριν αυτές εξελιχθούν σε σοβαρότερα προβλήματα. Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του σχολείου, στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας και αποδοχής και στη δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος όπου η φωνή κάθε μαθητή ακούγεται. Παράλληλα, προσφέρει στους ίδιους τους διαμεσολαβητές πολύτιμες εμπειρίες, καλλιεργώντας δεξιότητες ενσυναίσθησης, υπευθυνότητας και ηγεσίας. Μέσα από τη μαθητική διαμεσολάβηση, το σχολείο μας προωθεί την κουλτούρα της ειρηνικής συνύπαρξης και αποδεικνύει ότι η επίλυση των διαφορών μπορεί να επιτευχθεί όχι με αντιπαράθεση, αλλά με κατανόηση, συνεργασία και διάλογο. 

Υπεύθυνοι καθηγητές και Σύμβουλοι Σχολικής Ζωής: Καραγεωργίου Μαρία, Υποδιευθύντρια- μαθηματικός, Κούρτη Ιωάννα, φιλόλογος- Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού  

Η αγωγή του προφορικού λόγου αποτελεί βασικό πυλώνα της εκπαίδευσης, καθώς διδάσκει στους μαθητές πώς να εκφράζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα επιχειρήματά τους με σαφήνεια, αυτοπεποίθηση και σεβασμό. Μέσα από συστηματική άσκηση, τα παιδιά μαθαίνουν όχι μόνο να μιλούν σωστά, αλλά και να επικοινωνούν αποτελεσματικά με το ακροατήριο. Τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Γυμνάσια έχουν διαθέσει μία (1) ώρα στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Β’ Γυμνασίου στο πλαίσιο του διευρυμένου ωραρίου που εφαρμόζουν, προσφέροντας στους μαθητές την ευκαιρία να αναπτύξουν και αυτή τη δεξιότητα.

Ειδικότερα, η αγωγή προφορικού λόγου ενισχύει σημαντικές δεξιότητες όπως: 

• Η ικανότητα επιχειρηματολογίας: οι μαθητές εξασκούνται στο να στηρίζουν τις ιδέες τους με λογικά επιχειρήματα, να εκφράζουν το συναίσθημά τους και, όταν χρειάζεται, να επικαλούνται έγκυρες πηγές ή αυθεντίες. 

• Ο έλεγχος της φωνής και του ρυθμού: μαθαίνουν τη σημασία των παύσεων, ιδιαίτερα μετά από σημεία στίξης, για να δίνουν έμφαση, να επιτρέπουν στο κοινό να κατανοήσει το περιεχόμενο και να αποφεύγουν τη βιασύνη. 

• Η επικοινωνία: δίνεται έμφαση στη χρήση της κίνησης των χεριών, των εκφράσεων του προσώπου και κυρίως στην οπτική επαφή, ώστε ο ομιλητής να «κρατά» το ενδιαφέρον του ακροατηρίου και να δημιουργεί μια ουσιαστική σχέση με αυτό. 

• Η αυτοπεποίθηση και η αυτενέργεια: τα παιδιά ενθαρρύνονται να μιλούν μπροστά σε άλλους, να ξεπερνούν το άγχος και να ακουστεί η δική τους φωνή. 

Η αγωγή προφορικού λόγου, επομένως, δεν στοχεύει μόνο στην ορθοφωνία ή στη σωστή χρήση της γλώσσας, αλλά συμβάλλει συνολικά στη διαμόρφωση ενεργών, κριτικά σκεπτόμενων και κοινωνικά υπεύθυνων πολιτών.  Την αγωγή προφορικού λόγου διδάσκουν όλοι οι φιλόλογοι καθηγητές του Σχολείου μας. 

Κάθε σχολική χρονιά, οι μαθητές και ο υπεύθυνος καθηγητής της τάξης συμμετέχουν σε μια ιδιαίτερη και ουσιαστική διαδικασία: τη διαμόρφωση και «υπογραφή» του Συμβολαίου Τάξης. Πρόκειται για μια συμβολική αλλά βαθιά παιδαγωγική πράξη, μέσα από την οποία όλοι οι μαθητές συμφωνούν σε ένα κοινό πλαίσιο κανόνων, υποχρεώσεων και συμπεριφορών, που θα διέπει την καθημερινή ζωή της τάξης. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι κανόνες συζητούνται ανοιχτά μεταξύ καθηγητή και μαθητών, αναλύονται οι υποχρεώσεις του καθενός, και δίνεται η δυνατότητα σε όλους να εκφράσουν τις απόψεις, τις προτάσεις και τις ανησυχίες τους. Όταν επιτευχθεί η κοινή συμφωνία, το Συμβόλαιο υπογράφεται από όλους,  μια πράξη που συμβολίζει τον αλληλοσεβασμό, την υπευθυνότητα και τη δέσμευση για τήρηση των κανόνων που οι ίδιοι αποδέχθηκαν. Η διαδικασία αυτή είναι βαθιά δημοκρατική και εκπαιδευτική. Καλλιεργεί στους μαθητές την έννοια της συμμετοχής, της συνεργασίας και της αυτοπειθαρχίας. Ταυτόχρονα, προάγει τη σωστή αγωγή και διαμορφώνει μια θετική σχολική κουλτούρα, όπου κάθε μέλος της τάξης γνωρίζει τα δικαιώματα και τα καθήκοντά του. Το Συμβόλαιο Τάξης δεν είναι απλώς ένα έγγραφο. Είναι ένα ηθικό συμφωνητικό συνύπαρξης και συνεργασίας, ένας κοινός κώδικας που ενώνει τους μαθητές και τον εκπαιδευτικό σε μια μαθησιακή κοινότητα που βασίζεται στον σεβασμό, την ευθύνη και την εμπιστοσύνη.