Στο πλαίσιο της συνεχούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και της προετοιμασίας για την εφαρμογή των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών από την επόμενη σχολική χρονιά, πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2025 ένα επιμορφωτικό σεμινάριο για τους φιλολόγους των Αρσακείων -Τοσιτσείων Σχολείων στο αμφιθέατρο του σχολείου, με εισηγήτρια την Επόπτρια των Αρσακείων Σχολείων δρα Νέλλη Παππά, γλωσσολόγο.  

Κεντρικός άξονας του σεμιναρίου ήταν η διδακτική αξιοποίηση της «Σύγχρονης Σχολικής Γραμματικής για όλους» του Καθηγητή Γεωργίου Μπαμπινιώτη, ως ενός δυναμικού εργαλείου ερμηνείας της γλώσσας μέσα στο κείμενο. Συγκεκριμένα, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη λειτουργική προσέγγιση των μερών του λόγου και στο πώς αυτά συνδιαμορφώνουν το ύφος, το νόημα και την επιχειρηματολογία — σε πλήρη συμφωνία με τις αρχές των νέων Προγραμμάτων Σπουδών που προτάσσουν τη γλωσσική επίγνωση και την κριτική ανάγνωση αυθεντικών κειμένων. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν σύγχρονοι τρόποι αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης ως υποστηρικτικού εργαλείου του φιλολόγου, με στόχο τον εμπλουτισμό της διδασκαλίας και τη διευκόλυνση της προετοιμασίας του μαθήματος. Η συζήτηση στηρίχτηκε σε συγκεκριμένο άρθρο του Νίκου Βατόπουλου, που χρησιμοποιήθηκε ως παράδειγμα γλωσσικής και υφολογικής ανάλυσης, αναδεικνύοντας πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συνδράμει στην ανίχνευση γλωσσικών επιλογών, χωρίς βέβαια να υποκαθιστά τον παιδαγωγικό ρόλο και την κριτική σκέψη του εκπαιδευτικού. Το σεμινάριο κατέδειξε ότι η τεχνολογία, όταν εντάσσεται με παιδαγωγικούς όρους, μπορεί να γίνει σύμμαχος του φιλολόγου — ενισχύοντας τη διερευνητική μάθηση και την ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Ταυτόχρονα, η Σύγχρονη Σχολική Γραμματική Μπαμπινιώτη παραμένει το θεωρητικό υπόβαθρο που διασφαλίζει την επιστημονική εγκυρότητα της γλωσσικής προσέγγισης.  

Η δράση αυτή επιβεβαίωσε τη σταθερή μέριμνα των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων για μια σύγχρονη, ουσιαστική και παιδαγωγικά τεκμηριωμένη διδασκαλία — που συνδυάζει τη γλωσσική παράδοση με τις προκλήσεις και τις δυνατότητες της ψηφιακής εποχής.  

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη Συντακτική Ομάδα του «Σχολεία-ΖΩ» του Α’ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης έδωσε ο Πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, καθηγητής Γλωσσολογίας κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Συγκεκριμένα, αρχικά αναφέρθηκε στον Αρσάκειο Διαγωνισμό Ορθογραφίας, που για πρώτη φορά διοργανώνεται στα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία για τους μαθητές της Ε’ και ΣΤ’ τάξης του Δημοτικού, της Β’ και Γ’ τάξης του Γυμνασίου και της Α’ και Β’ τάξης του Λυκείου. Υπογράμμισε στη συνέχεια πως ο σκοπός ενός τέτοιου διαγωνισμού, που συνιστά παράλληλα και το βασικό κίνητρο συμμετοχής για τον διαγωνιζόμενο, είναι η ευαισθητοποίηση στο θέμα της μορφής του γραπτού λόγου, καθώς «ορθογραφία είναι η εικόνα, η εμφάνιση μιας λέξης στον γραπτό λόγο. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι ένας πολιτισμός του γραπτού λόγου, αφού όλοι μάς θαύμασαν μέσα από τα κείμενά μας, τα κείμενα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Αισχύλου, του Θουκυδίδη». Ως προς τη χρήση των αυτόματων διορθωτών στην καθημερινότητά μας, ο κ. Μπαμπινιώτης επεσήμανε πως «ο έλεγχος ότι κάτι είναι λάθος δεν σημαίνει και αυτόματη διόρθωση. Προτείνονται πάντα κάποιες συναφείς λέξεις, εκ των οποίων θα πρέπει εμείς να διαλέξουμε τη σωστή. Άρα, δεν λύνεται το πρόβλημα». Ωστόσο, παραδέχτηκε πως «είναι μια βοήθεια, που σε καμία περίπτωση όμως δεν αντικαθιστά τη σχέση μας με τη γραπτή εικόνα της λέξης, δηλαδή τη σχέση μας με τον γραπτό λόγο».

Σχετικά με τα αίτια της ανορθογραφίας στις μέρες μας, ο κ. Μπαμπινιώτης τόνισε πως «δεν πρόκειται για «υπαιτιότητα» των εκπαιδευτικών ή των μαθητών. Η ελληνική ορθογραφία είναι η λεγόμενη «ιστορική- ετυμολογική ορθογραφία» και έχει εγγενείς δυσκολίες ως προς τη ρίζα των λέξεων. Εκείνο όμως που μπορεί να διδαχθεί από τους εκπαιδευτικούς και για το οποίο υπάρχει η ασφάλεια των κανόνων, είναι το κομμάτι των καταλήξεων. Επεσήμανε πως ένας μαθητής για να βελτιώσει τη σχέση του με την ορθογραφία, δηλαδή για να αποτυπώσει με έναν τρόπο στέρεο «το οπτικό ίνδαλμα» των λέξεων στο μυαλό του, είναι αναγκαίο να έχει επαφή με διαβάσματα. Εκτός αυτού, βοηθάει και η χειρόγραφη γραφή, δηλαδή ο σχεδιασμός των γραμμάτων που υπάρχουν σε κάθε λέξη, αφού κατ’ αυτόν τον τρόπο καλλιεργείται η κιναισθητική σχέση μας με τις λέξεις».

Ως προς τα απαραίτητα εγχειρίδια για την ορθογραφία μιας λέξης, που θα μπορούσε να έχει υπόψη του ένας γονιός ή ένας μαθητής, για να τα συμβουλεύονται, όταν χρειάζεται, ο κ. Μπαμπινιώτης πρότεινε -ως πιο προσιτά- δύο από τα λεξικά που συνέγραψε ο ίδιος, το Ορθογραφικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, όπως επίσης το β’ μέρος του βιβλίου του «Το Ελληνικό Αλφάβητο» κι ένα κεφάλαιο από το βιβλίο του «Η Γλώσσα μας: 180 Κείμενα για τη γλώσσα», όπου μιλάει για τη γραφή και την ορθογραφία.

Όσο για το πώς μπορεί να καλλιεργηθεί η αγάπη ενός νέου για την ορθογραφία στις μέρες μας, τόνισε πως «το πλέον απαραίτητο είναι η επαφή με τα κείμενα. Ακόμα και μέσα στο διαδίκτυο μπορούμε να βρούμε κείμενα πολύ χρήσιμα για τη γλώσσα, αλλά σίγουρα και το διάβασμα ενός βιβλίου έχει να προσφέρει πολλά!» Κλείνοντας, ο κ. Μπαμπινιώτης ανέφερε πως «αν σκεφτούμε ότι η ορθογραφία μάς προσφέρει πληροφορίες για την προέλευση, για τη σημασία, για το λεξικό πεδίο στο οποίο ανήκει μια λέξη, αλλά και γραμματικές πληροφορίες, αξίζει μέσα από αυτόν τον διαγωνισμό να επιδιώξουμε τον προβληματισμό και την εξοικείωση του μαθητή με την αξιοπρεπή εικόνα της λέξης».