Γράφει η μαθήτρια Ναταλία Βούρβαχη (Β1)

Η Ισλανδία, παλιότερα, μάς ήταν γνωστή για τα μοναδικά φαινόμενα, όπως το Βόρειο Σέλας, οι θερμοπίδακες (τα λεγόμενα geysers), τα ηφαίστεια, οι παγετώνες! Η χώρα αυτή δεχόταν καθημερινά χιλιάδες τουρίστες! Αυτές τις ημέρες, όμως, είναι στην επικαιρότητα για διαφορετικό λόγο…
Για πρώτη φορά στα χρονικά απέκτησε κουνούπια! Ναι, το ξέρω πως είναι πρωτάκουστο, καθώς η Ισλανδία ήταν μέχρι πρότινος σχεδόν η μοναδική χώρα στον κόσμο, που δεν είχε πληθυσμό κουνουπιών. Ο λόγος είναι απλός: τα κουνούπια δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους και να επιβιώσουν στις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκεί. Η εμφάνιση κουνουπιών όμως, προκάλεσε αναστάτωση στους κατοίκους και συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, γι’αυτό και παρουσιάζει έντονο επιστημονικό και κοινωνικό ενδιαφέρον. Η Ισλανδία, πλέον, θερμαίνεται με ρυθμό τέσσερις φορές ταχύτερο από εκείνον στο υπόλοιπο βόρειο ημισφαίριο, γεγονός στο οποίο οι επιστήμονες αποδίδουν την εμφάνιση των πρώτων κουνουπιών. Τα πιο ζεστά καλοκαίρια, η μεγαλύτερη διάρκεια της θερμής περιόδου και τα περισσότερα στάσιμα νερά από το λιώσιμο των πάγων ευνοούν την επιβίωση και την αναπαραγωγή κουνουπιών. Μάλιστα, τον περασμένο Ιούλιο σημειώθηκε μία άνευ προηγουμένου ζέστη με θερμοκρασίες ρεκόρ (30,5 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές), μια αξιοσημείωτη δηλαδή αύξηση της τάξης των 8 βαθμών Κελσίου!
Η εμφάνιση κουνουπιών σε μια χώρα όπως η Ισλανδία, που παλιά ήταν γνωστή για το πολύ κρύο της κλίμα, μας δείχνει πόσο σοβαρά έχει αλλάξει ο πλανήτης μας. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι μακρινό ή θεωρητικό, αλλά επηρεάζει ήδη τη φύση και τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό μας κάνει να αναρωτηθούμε τι μέλλον μας περιμένει, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που φερόμαστε στο περιβάλλον και αν δεν προσπαθήσουμε όλοι να το προστατεύσουμε…

Γράφουν οι μαθήτριες Ζέτα Παππά και Ευτυχία Χρυσάνθη (Β2)

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει περάσει πλέον από τα εργαστήρια και τις ιστορίες επιστημονικής φαντασίας στην καθημερινή ζωή επηρεάζοντας έντονα και τον χώρο της εκπαίδευσης. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με εφαρμογές, που τους βοηθούν να οργανώνουν τη μελέτη τους, να λύνουν ασκήσεις, να παράγουν κείμενα ή ακόμη και να αποκτούν εξατομικευμένη εκπαιδευτική υποστήριξη. Αυτή η τεχνολογική επανάσταση δημιουργεί νέες δυνατότητες, αλλά ταυτόχρονα γεννά και ανησυχίες. Αποτελεί η τεχνητή νοημοσύνη πολύτιμο εργαλείο μάθησης ή απειλή για την ανάπτυξη των μαθητών;

Από τη μία πλευρά, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει σαν σύμμαχος στη μαθησιακή διαδικασία. Προσφέρει άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες, επιτρέπει την εξατομίκευση της διδασκαλίας ανάλογα με τον ρυθμό και τις ανάγκες κάθε μαθητή και βοηθά στη βελτίωση της κατανόησης δύσκολων εννοιών μέσω διαδραστικών εργαλείων. Επιπλέον, ενισχύει τη δημιουργικότητα, δίνει τη δυνατότητα για γρήγορη επίλυση αποριών και διευκολύνει την οργάνωση της μελέτης μειώνοντας το άγχος και την πίεση.

Ωστόσο, στην άλλη πλευρά του νομίσματος βρίσκονται οι κίνδυνοι. Η εξάρτηση από «έξυπνα» εργαλεία μπορεί να αποδυναμώσει την κριτική σκέψη, να μειώσει το ενδιαφέρον για προσωπική προσπάθεια και να δημιουργήσει μία ψευδαίσθηση γνώσης χωρίς την πραγματική κατανόηση. Επιπλέον, υπάρχουν προβληματισμοί σχετικά με την αξιοπιστία των πληροφοριών, την ιδιωτικότητα των δεδομένων και την πιθανή αντικατάσταση βασικών δεξιοτήτων, όπως η γραπτή έκφραση ή η μαθηματική σκέψη. Οι μαθητές, αντί να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να εξελιχθούν, κινδυνεύουν να περιοριστούν στην παθητική κατανάλωση έτοιμων απαντήσεων.

Η σωστή αξιοποίηση της Τεχνητή Νοημοσύνη απαιτεί ισορροπία και καθοδήγηση. Ο μαθητής του σήμερα πρέπει να μάθει όχι απλώς να χρησιμοποιεί τα τεχνολογικά εργαλεία, αλλά να τα χρησιμοποιεί υπεύθυνα και δημιουργικά. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία ως βοηθητικό μέσο, αλλά δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να πάρει τη θέση της ανθρώπινης προσπάθειας, της προσωπικής ερμηνείας και της μαθησιακής εμπειρίας, που δίνει νόημα στη γνώση. Σε τελική ανάλυση, η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ούτε κάτι απόλυτα καλό ούτε κάτι απόλυτα κακό. Το πώς θα επηρεάσει τη ζωή των μαθητών εξαρτάται από το πώς θα χρησιμοποιηθεί. Με υπεύθυνη στάση, σωστή καθοδήγηση από το σχολείο και στήριξη από την οικογένεια, μπορεί να μετατραπεί σε ισχυρό μέσο μάθησης και ανάπτυξης. Αντίθετα, χωρίς όρια και κριτική σκέψη, μπορεί να εξελιχθεί σε παράγοντα που αποδυναμώνει δεξιότητες και αλλοιώνει τη μαθησιακή διαδικασία. Άλλωστε, η έλλογη χρήση οποιουδήποτε πράγματος το καθιστά αξία, ενώ η ά-λογη… απ-αξία!

Γράφει η μαθήτρια Δώρις Ρέππα (Β3)

Ενώ τα περισσότερα σχολεία και πανεπιστήμια στον κόσμο ξεκινούν το ακαδημαϊκό τους έτος τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, στην Ιαπωνία ο Απρίλιος είναι ο μήνας που σηματοδοτεί την έναρξη του ακαδημαϊκού και έτους. Η πρώτη μέρα του σχολείου συμπίπτει συχνά με ένα από τα πιο όμορφα φυσικά φαινόμενα, την εποχή του κερασιού. Το ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε 3 τρίμηνα: 1 Απριλίου- 20 Ιουλίου, 1 Σεπτεμβρίου- 26 Δεκεμβρίου και 7 Ιανουαρίου- 25 Μαρτίου. Οι Ιάπωνες μαθητές κάνουν 6 εβδομάδες διακοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κι έχουν, επίσης, από ένα διάλειμμα δύο εβδομάδων τον χειμώνα και την άνοιξη.

Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ιαπωνία θεωρείται ένα από τα πιο οργανωμένα και επιτυχημένα στον κόσμο, αφού δε στοχεύει μόνο στην ακαδημαϊκή επιτυχία, αλλά βασίζεται σε αξίες, όπως η πειθαρχία, ο σεβασμός, η υπευθυνότητα, η ομαδικότητα και η κοινωνική ευθύνη. Επομένως, η ιαπωνική εκπαίδευση δε στηρίζεται στη στείρα απόκτηση γνώσεων, αλλά στην ουσιαστική παιδεία.
Φανταστείτε ένα σχολείο, όπου τα παιδιά δεν εξετάζονται σε κανένα μάθημα μέχρι τα 10 τους χρόνια! Ένα σχολείο, όπου τα παιδιά καθαρίζουν σε ομάδες, για 15 λεπτά κάθε μέρα την τάξη τους, όπως επίσης και το κυλικείο, το εστιατόριο του σχολείου, ακόμα και τις τουαλέτες τους, έτσι ώστε να εμπεδώσουν το αίσθημα της ισότητας, της ευθύνης και του σεβασμού προς το περιβάλλον τους.
Το ξέρατε ότι το σχολείο είναι υπεύθυνο για τη συμπεριφορά των μαθητών, όχι μόνο μέσα σε αυτό αλλά και εκτός; Ειδικότερα, όταν το παιδί εκδηλώσει παραβατική συμπεριφορά, η αστυνομία στρέφεται στους δασκάλους και όχι στους γονείς, αφού το σχολείο φέρει το 100% της ευθύνης! Έτσι, το μόνο διακριτικό της στολής των μαθητών είναι το σήμα του σχολείου τους και όχι το όνομά τους. Είναι ο καθρέφτης του σχολείου τους και όχι του σπιτιού τους!
Ακόμα, έκπληξη προκαλεί το ότι οι μεγαλύτεροι μαθητές ετοιμάζουν και σερβίρουν το γεύμα στους μικρότερους. Με αυτόν τον τρόπο, οι μεγαλύτεροι λειτουργούν ως πρότυπα κι έτσι, επιτυγχάνεται όχι μόνο η ομαλή λειτουργία του σχολείου, αλλά παράλληλα καλλιεργείται στους μαθητές ο αμοιβαίος σεβασμός και η αξία της αλληλοβοήθειας.
Επιπλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής ζωής είναι η ενεργή συμμετοχή των παιδιών σε διάφορους εξωσχολικούς -αθλητικούς και όχι μόνο- ομίλους. Το αποτέλεσμα είναι να αναπτύσσεται η ομαδικότητα, η συνεργασία και η φιλία. Συνεπώς, το παιδαγωγικό μοντέλο βοηθάει στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα της Ιαπωνίας θεωρείται ένα από τα καλύτερα παγκοσμίως. Καταφέρνει να συνδυάσει την απόκτηση γνώσεων με την πειθαρχία και την κοινωνική αγωγή. Έτσι, το σχολείο προετοιμάζει τα παιδιά όχι μόνο για τις μελλοντικές τους σπουδές, αλλά κυρίως για να γίνουν υπεύθυνοι και σωστοί πολίτες.

Γράφει η μαθήτρια Μαρία Ανδρεάκου (Β1)

Ο Γουίλιαμ Καμκγουάμπα γεννήθηκε στο Μαλάουι, σε μια χώρα και σε μια εποχή στην οποία η επιστήμη αποτελούσε μυστήριο, η πείνα και η ξηρασία ήταν καθημερινή πραγματικότητα, η ελπίδα μάταιη και οι ευκαιρίες ανύπαρκτες. Οπλισμένος αποκλειστικά με κάποια ξεχασμένα εγχειρίδια και με οδηγό την απίστευτη αποφασιστικότητά του, ο Γουίλιαμ κυνήγησε το πάθος του για την επιστήμη κι έβαλε σε εφαρμογή την πιο «τρελή» ιδέα μεταμορφώνοντας τις ζωές των ανθρώπων γύρω του. Εξαιτίας ενός λοιμού που έπληξε ολόκληρη τη χώρα το 2001, η οικογένειά του δεν είχε τα χρήματα για να πληρώσει τα ετήσια δίδακτρα και ο Γουίλιαμ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο. Για πέντε ολόκληρα χρόνια και παρά τις επίμονες προσπάθειές του, δεν κατάφερε να επιστρέψει στο σχολείο. Ωστόσο, αντί να αποδεχτεί τη μοίρα του, σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε να δανείζεται βιβλία από τη μικρή δημοτική βιβλιοθήκη της κοινότητας. Αποφάσισε έτσι, να κατασκευάσει έναν ανεμόμυλο για να τροφοδοτήσει το σπίτι του με ηλεκτρικό ρεύμα και να απαλλάξει την οικογένειά του από τον φωτισμό με λάμπες κηροζίνης, τη μόνιμη κάπνα και τις αναθυμιάσεις. Τη στιγμή που όλοι τον περιφρονούσαν, αυτός κάνει το αδύνατο δυνατό διατηρώντας ακλόνητο ηθικό. Μετά την αποφοίτησή του από την Αφρικανική Ακαδημία Ηγεσίας το 2010, ο Γουίλιαμ σπούδασε στο Dartmouth College των ΗΠΑ.

Είναι μια αληθινή ιστορία, που με άγγιξε βαθιά και με συγκίνησε. Ένας ύμνος στην ανθρώπινη επιμονή, επινοητικότητα και υπέρβαση. Επιπλέον, η γλώσσα είναι απλή και κατανοητή, καθώς προορίζεται ειδικά για παιδιά και εφήβους. Τέλος, αποτελεί αφορμή για μία σε βάθος γνωριμία με τη ζωή σε μία άλλη ήπειρο και σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον. Δεν κατέχει άδικα τον τίτλο του Best seller για τους New York Times. Κατά τη γνώμη μου, αξίζει να το διαβάσετε!

Γράφουν οι μαθητές Οδυσσέας Ντέιβις, Νίκος Σεφεριάδης και Πολυνείκης Τσακανίκας (Β3)

Περάσαμε το Πάσχα στο Λιτόχωρο φέτος! Είναι χτισμένο στην πλαγιά της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου! Ο Όλυμπος… Το μυθικό βουνό των θεών, βρίσκεται στα όρια της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας και είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας με υψόμετρο 2.918 μέτρα (κορυφή Μύτικας). Από την αρχαιότητα θεωρούνταν ιερός τόπος, κατοικία των Δώδεκα Θεών του Ολύμπου και για αιώνες οι κορυφές του παρέμεναν απρόσιτες και μυστηριώδεις. Ωστόσο, στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Όλυμπος κατακτήθηκε από τον άνθρωπο για πρώτη φορά.
Στις 2 Αυγούστου 1913, δύο Ελβετοί ορειβάτες, ο Φρεντερίκ Μπουασονά (Frédéric Boissonnas) και ο Ντανιέλ Μπο-Βυ (Daniel Baud-Bovy), κατάφεραν να φτάσουν στην κορυφή του Ολύμπου, τον Μύτικα, κάνοντας έτσι την πρώτη επιτυχημένη ανάβαση που έγινε ποτέ! Ο Χρήστος Κάκκαλος, ένας ντόπιος κυνηγός και οδηγός, που γνώριζε το βουνό σαν την παλάμη του, ήταν ο άνθρωπος που τους βοήθησε περισσότερο, καθώς γνώριζε όλα τα μονοπάτια και τις δυσκολίες της διαδρομής. Έτσι, το τρίο ξεκίνησε την ανάβαση από το Λιτόχωρο και, μετά από μερικές ημέρες, κατάφεραν να φτάσουν σε ό,τι νόμιζαν πως ηταν η κορυφή. Όταν, όμως, η ομίχλη διαλύθηκε, συνειδητοποίησαν πως δεν είχαν φτάσει ακόμη στον Μύτικα. Η επιμονή του Κάκαλου ήταν καθοριστική. Αναρριχήθηκε ξυπόλητος, επειδή δεν ηθελε να χαλάσει τα παπούστια του. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των Ελβετών, οι δύο ορειβάτες ανέβηκαν ακολουθώντας της πατιμασιες από αιμα, που ειχε αφήσει ο Κάκκαλος.
Η πρώτη ανάβαση στον Όλυμπο είχε τεράστια συμβολική και επιστημονική σημασία: με αυτόν τον τρόπο, άρχισαν οι εξερευνήσεις πάνω στο βουνό και το 1938, ο Όλυμπος ανακηρύχθηκε ο πρώτος εθνικός δρυμός της Ελλάδας. Ο Χρήστος Κάκκαλος συνέχισε να οδηγεί ανθρώπους στην κορυφή και σήμερα, τιμάται ως ο πρώτος Έλληνας που κατάφερε να φτάσει στον Μύτικα. Το ορειβατικό καταφύγιο στο βουνό έχει πάρει το όνομά του.

Γράφουν οι μαθητές Οδυσσέας Ντέιβις, Νίκος Σεφεριάδης και Πολυνείκης Τσακανίκας (Β3)

Την περασμένη Κυριακή παρακολουθήσαμε την παράσταση «Το αγόρι με τις δύο καρδιές» στο θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου. Είναι ένα έργο βασισμένο στην αληθινή ιστορία μιας πενταμελούς οικογένειας από το Αφγανιστάν, που το 2000 αναγκάστηκε να ακολουθήσει τον δύσκολο δρόμο της προσφυγιάς.
Εδώ αξίζει να αναφερθούμε στη διαφορά ανάμεσα στις λέξεις «μετανάστης» και «πρόσφυγας». Μετανάστης καλείται κάποιος, που αφήνει τη χώρα του για μια άλλη χώρα, συνήθως για οικονομικούς λόγους, για εκπαίδευση ή για βελτίωση της ποιότητας ζωής του και η μετακίνησή του είναι εθελοντική. Από την άλλη, πρόσφυγας καλείται αυτός, που αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα του, επειδή κινδυνεύει η ζωή του. Αυτό μπορεί να συμβαίνει λόγω πολέμου, δίωξης, σοβαρών παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων ή άλλων κινδύνων, που απειλούν τη ζωή και την ασφάλειά του. Η μετακίνηση του πρόσφυγα είναι καταναγκαστική.
Η δασκάλα-μητέρα της ιστορίας τόλμησε να μιλήσει δημόσια κατά των Ταλιμπάν και η οικογένεια αναγκάστηκε να διαφύγει βεβιασμένα από τη χώρα, στοιβαγμένη για ώρες στο πορτμπαγκάζ ενός αυτοκινήτου. Έρμαιο διακινητών που υπόσχονταν πολλά και έπρατταν λίγα, με κίνδυνο πολλές φορές για τη ζωή τους, οι ήρωες ακολούθησαν ένα ταξίδι διάρκειας περίπου ενάμισι χρόνου, με ενδιάμεσους σταθμούς στη Ρωσία, την Αυστρία και τη Γαλλία. Τελικός τους προορισμός ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου βρήκαν την εξειδικευμένη θεραπεία που χρειαζόταν ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας, ο οποίος έπασχε από σοβαρή καρδιοπάθεια.

Η ιστορία είναι γραμμένη από τα δύο μικρότερα αδέρφια. Η αφήγησή τους, αν και με στοιχεία χιούμορ, φωτογραφίζει τις δυσκολίες, την εξαθλίωση, τους κινδύνους και τις αδικίες που ζουν καθημερινά εκατομμύρια πρόσφυγες. Ταυτόχρονα, μας μεταφέρει ένα μήνυμα ελπίδας, αισιοδοξίας και αγάπης από μία οικογένεια, που με επιμονή και αμοιβαία υποστήριξη, κατάφερε να φτάσει στον προορισμό που επιθυμούσε και να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή σε μια δεύτερη πατρίδα. Η παράσταση ανέβηκε πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο της Βρετανίας το 2023, ενώ εκδόθηκε και βιβλίο το 2021. «Το αγόρι με τις δύο καρδιές» είναι μια συγκινητική, ανθρώπινη ιστορία, που σας προτείνουμε ανεπιφύλακτα να δείτε!