Γράφει ο μαθητής Χάρης Παντελίδης (Β3)

Ο Σαίξπηρ, ο διάσημος Άγγλος δραματουργός, δεν είχε φυσικά καμία άμεση σχέση με την επιστήμη ή το διάστημα, αλλά τα έργα και οι χαρακτήρες του έχουν αφήσει το στίγμα τους ακόμα και στην αστρονομία. Πολλοί δορυφόροι και πλανητικά χαρακτηριστικά στο ηλιακό μας σύστημα έχουν λάβει τα ονόματά τους από χαρακτήρες του Σαίξπηρ, δείχνοντας πόσο ευρεία είναι η επίδρασή του.

Ο Σαίξπηρ γεννήθηκε στο χωριό Στράτφορντ, στο Ουόρικσιρ, το 1564. Ήταν επαρχιώτης. Κατάφερε να απογειώσει τη δραματική τέχνη κομίζοντας σε αυτήν τη βαθιά γνώση της σκηνικής πράξης, που του προσέφερε η πολύχρονη και καθημερινή συνύπαρξή του με τους ανθρώπους του επαγγέλματος. Και βρέθηκε στη σωστή πόλη, το Λονδίνο, τη σωστή στιγμή. Έζησε σε μια αρκετά σημαντική εποχή, η οποία σηματοδοτεί το πρώτο στάδιο της Επιστημονικής Επανάστασης, όταν οι αντιλήψεις και οι ιδέες του Μεσαίωνα άρχισαν να υποχωρούν και να δίνουν τη θέση τους σε νεότερες. Ανάμεσα στις εμβληματικές φιγούρες αυτής της εποχής ήταν ο Γαλιλαίος και η μεθοδική, ορθολογική σκέψη του, αλλά και ο σκεπτικιστής Γάλλος δοκιμιογράφος Μονταίνιος.
Οι δορυφόροι του πλανήτη Ουρανού έχουν σχεδόν όλοι πάρει τα ονόματά τους από χαρακτήρες λογοτεχνικών έργων του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Ο Όμπερον είναι ο εξώτατος από τους κυριότερους φυσικούς δορυφόρους του πλανήτη Ουρανού. Ανακαλύφθηκε από τον Ουίλιαμ Χέρσελ το 1787 και πήρε το όνομά του από τον Όμπερον, τον βασιλιά των ξωτικών στο έργο του Σαίξπηρ «Όνειρο Θερινής Νυκτός». Η Τιτάνια, άλλος ένας δορυφόρος του πλανήτη Ουρανού πήρε το όνομά του από την Τιτάνια, τη βασίλισσα των ξωτικών στο ίδιο έργο του Σαίξπηρ. Οι δορυφόροι Άριελ, Πρόσπερο, Στεφάνο, Σύκοραξ, Τρινκούλο και Φρανσίσκο ονομάστηκαν έτσι από το έργο του Σαίξπηρ «Η Τρικυμία». Η Ιουλιέτα, ένας ακόμα δορυφόρος του πλανήτη Ουρανού, ονομάστηκε έτσι από τη γνωστή ηρωίδα του σαιξπηρικού έργου «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». Όπως και η Οφηλία πήρε αυτό το όνομα από το σαιξπηρικό έργο «Άμλετ». Ο δορυφόρος Μιράντα από την «Καταιγίδα», η Πόρσια από τον «Έμπορο της Βενετίας», η Δυσδαιμόνα από τον «Οθέλλο», ενώ η Κορδέλια και η Ρεγάνη από τον «Βασιλιά Ληρ».

Για να σηματοδοτήσει τη συνεχή απήχηση των λόγων τού διάσημου θεατρικού συγγραφέα, 400 χρόνια μετά τη δημοσίευση του «Πρώτου φύλλου» του στις 8 Νοεμβρίου 1623, ο Βρετανός σκηνοθέτης Τζακ Τζιούερς έστειλε ένα πορτρέτο του Σαίξπηρ, μαζί με μια ομιλία από ένα από τα πιο γνωστά έργα του στο διάστημα. O Ουίλιαμ Σαίξπηρ, λοιπόν, σε αυτά τα 400 χρόνια έχει καταφέρει να αποτελεί πηγή έμπνευσης, καθώς το έργο του ξεπέρασέ την ατμόσφαιρα, κυριολεκτικά και μεταφορικά…

Προσαρτημένο σε ένα μετεωρολογικό μπαλόνι με κάμερα και GPS, το πορτρέτο συνοδευόμενο από μία ομιλία από το «Όνειρο θερινής νυκτός», μεταφέρθηκε στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης. Μια ομάδα από την αεροδιαστημική εταιρεία Sent Into Space βοήθησε την πτήση στο διάστημα.
«Είχα αυτή την εικόνα στο μυαλό μου: ένα πορτρέτο του Σαίξπηρ με φόντο το διάστημα, με την καμπυλότητα της Γης στο βάθος. Τι πιο ταιριαστός τρόπος, για να γιορτάσουμε την οικουμενικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας μας και το πώς αυτή αποτυπώνεται εδώ και 400 χρόνια από αυτές τις υπέροχες λέξεις;», δήλωσε ο Τζούερς.

Γράφουν οι μαθητές Οδυσσέας Ντέιβις, Νίκος Σεφεριάδης και Πολυνείκης Τσακανίκας (Β3)

Η Ευρώπη (πιθανόν από τις λέξεις εὐρύς + ὤψ, δηλ. αυτή που έχει μεγάλα μάτια) είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες μορφές της ελληνικής μυθολογίας, καθώς η ιστορία της συνδέεται με τη γέννηση μεγάλων πολιτισμών, αλλά και με το ίδιο το όνομα της ηπείρου μας. Στη σύγχρονη εποχή, το όνομα της Ευρώπης δεν ανήκει μόνο στη μυθολογία, αλλά και στον κόσμο της αστρονομίας, καθώς δόθηκε σε έναν από τους δορυφόρους του πλανήτη Δία.
Η Ευρώπη ήταν αδελφή του Κάδμου, ιδρυτή της Αρχαίας Θήβας και κόρη του Αγήνορα, ηγεμόνα της Φοινίκης. Μια μέρα πήγε στα λιβάδια, για να παίξει με τις φίλες της και να μαζέψει λουλούδια. Εκεί συνάντησε τον θεό Δία, που για να την πλησιάσει μεταμορφώθηκε σε δυνατό ταύρο και πήγε δίπλα της κάνοντας δήθεν ότι βόσκει, σκεπτόμενος με ποιον τρόπο θα την κατακτούσε. Εκείνη πλησίασε τον ταύρο- Δία γοητευμένη από την ωραία κορμοστασιά του και τη μυϊκή του δύναμη. Δε δίστασε και να τον ιππεύσει. Τότε εκείνος άρχισε να τρέχει με αστραπιαία ταχύτητα. Η Ευρώπη έκλαιγε, μα δεν μπορούσε να ξεφύγει. Ο Δίας διέσχισε τη θάλασσα και έφτασε στην Κρήτη, όπου την έκανε βασίλισσα. Ως «Αρπαγή της Ευρώπης» φέρεται και ψηφιδωτό μωσαϊκό δάπεδο, το οποίο αναπαριστά τον μύθο της αρπαγής. Το μωσαϊκό αυτό χρονολογείται γύρω στον 4ο αιώνα π.Χ. και βρέθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Σπάρτης. Σήμερα φυλάσσεται σε πολύ καλή κατάσταση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης. Το συγκεκριμένο ψηφιδωτό απεικονίζεται και στην ελληνική έκδοση του κέρματος των 2 ευρώ.
Η Ευρώπη είναι, επίσης, ένας από τους τέσσερις μεγάλους δορυφόρους του Δία, γνωστοί ως οι γαλιλαϊκοί δορυφόροι, αφού ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο το 1610. Μαζί με τον Γανυμήδη, την Ιώ και την Καλλιστώ, η Ευρώπη αποτελεί έναν από τους πιο εξερευνημένους δορυφόρους στο ηλιακό μας σύστημα. Αυτό που κάνει την Ευρώπη ξεχωριστή δεν είναι μόνο η ιστορική της σημασία, αλλά και η γεωλογική της σύνθεση. Καλυμμένη με έναν τεράστιο ωκεανό κάτω από μια παγωμένη επιφάνεια, η Ευρώπη είναι ένας από τους πιο υποσχόμενους τόπους για την ανακάλυψη εξωγήινης ζωής στο ηλιακό μας σύστημα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνειά της βρίσκεται ένας αλμυρός ωκεανός, που ενδέχεται να φιλοξενεί μικροβιακές μορφές ζωής, λόγω των θερμικών πηγών που πιθανώς υπάρχουν στον πυθμένα του.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ο μύθος της Ευρώπης συνεχίζει να ζει και να εμπνέει τις προσπάθειες της ανθρωπότητας να ξεπεράσει τα σύνορα της Γης και να εξερευνήσει το αχανές διάστημα. Όπως ο Δίας οδήγησε την Ευρώπη σε νέα εδάφη, έτσι και ο δορυφόρος Ευρώπη- ίσως- μας οδηγήσει σε νέες, άγνωστες επιστημονικές ανακαλύψεις.

Γράφουν οι μαθήτριες Αγάπη Κωσταρέλου, Νεφέλη Μακρυγιάννη και Ναταλία Μαντά (Β2)

Ο δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου και ο δεύτερος μεγαλύτερος δορυφόρος στο ηλιακό μας σύστημα, Τιτάνας, πήρε το όνομά του από την πασίγνωστη μυθολογική σύγκρουση, την Τιτανομαχία.
Οι Τιτάνες, όπως ο Κρόνος, ο Ιαπετός, ήταν παιδιά του Ουρανού και της Γαίας. Τιτανομαχία ήταν η επική μάχη ανάμεσα στους Τιτάνες και τους θεούς του Ολύμπου με επικεφαλής τον Δία. Οι πρώτοι αντιπροσώπευαν την αρχέγονη δύναμη και το χάος, ενώ οι Ολύμπιοι την τάξη και τον πολιτισμό. Η Τιτανομαχία κατέληξε στην ήττα των Τιτάνων, οι οποίοι, μετά από δεκάχρονο πόλεμο, φυλακίστηκαν στα Τάρταρα από τους Ολύμπιους. Οι τελευταίοι μοίρασαν μεταξύ τους τα λάφυρα δίνοντας στον Δία την εξουσία στον αέρα και τον ουρανό, στον Ποσειδώνα την εξουσία στη θάλασσα και σε όλα τα υδάτινα σώματα και στον Άδη τον Κάτω Κόσμο. Η γη αφέθηκε ως κυριαρχία κοινή όλων των θεών.

Ο Τιτάνας, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου είναι μεγαλύτερος από τον πλανήτη Ερμή και πιο ογκώδης από τον Πλούτωνα, άρα μοιάζει περισσότερο με πλανήτη παρά με δορυφόρο. Ανακαλύφθηκε το 1655 από τον Ολλανδό αστρονόμο Κρίστιαν Χόιχενς και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρων για τους επιστήμονες, λόγω των χαρακτηριστικών του, όπως η πυκνή ατμόσφαιρα και η παρουσία υγρών στην επιφάνειά του (μεθάνιο και αιθάνιο). Ακόμη, η μέση θερμοκρασία στην επιφάνειά του είναι -178°C και η ατμοσφαιρική πίεση είναι 60% μεγαλύτερη από αυτή της Γη. Το ενδιαφέρον για τον Τιτάνα αυξάνεται, καθώς θεωρείται ένας από τους πιθανούς υποψήφιους δορυφόρους για την ύπαρξη ζωής, λόγω της χημείας που παρατηρείται στην ατμόσφαιρά του.
Η χρήση της μυθολογίας για την ονομασία ουράνιων σωμάτων είναι μια κοινή πρακτική στην αστρονομία και ο Τιτάνας αποτελεί κλασικό παράδειγμα αυτής της τάσης. Tο σίγουρο είναι πως παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά σώματα του ηλιακού μας συστήματος, έτοιμο να αποκαλύψει νέα μυστήρια…

Γράφει η μαθήτρια Ανδρεάκου Μαρία (Β1)

Οι περισσότεροι από εμάς έχουν ακούσει για τον θεό Απόλλωνα και τη θεά Άρτεμη. Αρκετοί γνωρίζουν ότι αυτοί οι δύο ήταν αδέλφια και λιγότεροι ότι ήταν δίδυμα αδέλφια. Ας δούμε, λοιπόν, τη σημασία του «Απόλλωνα» και της «Αρτέμιδος», ονόματα δανεισμένα από αρχαίους μύθους, που καθοδήγησαν πραγματικές αποστολές της NASA στο φεγγάρι! Με αυτό το άρθρο επιχειρώ να αποκαλύψω αυτές τις περίπλοκες συνδέσεις των θεών με τους αστροναύτες, των μύθων με τις προσσεληνώσεις…

Ο Απόλλων συμβόλιζε το φως, τη μουσική και τη σοφία, ενώ η Άρτεμις ενσάρκωνε το μυστήριο του φεγγαριού και την αγριότητα της φύσης. Σήμερα, αυτά τα ονόματα συνδέονται με διαστημικές αποστολές εμπνέοντάς μας να τολμήσουμε στο άγνωστο. Το πρόγραμμα «Apollo» σηματοδότησε τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας στο φεγγάρι. Η θριαμβευτική προσγείωση του Apollo 11 της NASA το 1969 στέκεται ως φάρος των ανθρώπινων επιτευγμάτων. Ακολουθώντας τα βήματα του Απόλλωνα, το πρόγραμμα «Άρτεμις» έχει στόχο να προσσεληνώσει την πρώτη γυναίκα και τον πρώτο έγχρωμο άντρα. Ακριβώς, λοιπόν, όπως ο Απόλλωνας έφερε φως και μουσική, οι αποστολές της NASA πυροδοτούν την κατανόησή μας για τον κόσμο και την αρμονία του. Η Άρτεμις, που κάνει περιπάτους στην άγρια φύση, αντηχεί καθώς προχωράμε στο άγνωστο του διαστήματος. Και κάτι τελευταίο! Η Άρτεμις και ο Απόλλων ήταν δίδυμοι, όμως δεν γεννήθηκαν την ίδια μέρα. Πρώτα βγήκε η Άρτεμη και την επόμενη μέρα ο Απόλλωνας. Η Άρτεμη στη Δήλο βοήθησε τη μητέρα της να ξεγεννήσει τον αδερφό της και περιποιήθηκε το νεογέννητο. Ο μύθος της Άρτεμης συμβολίζει το ότι η γυναίκα είναι μητέρα, αλλά παράλληλα είναι και ισότιμη -αν όχι και ότι προηγείται- του άνδρα. Και αυτό ακριβώς είχαν στον νου τους οι υπεύθυνοι της ΝΑSΑ, όταν έδωσαν το όνομα της Άρτεμης στην αποστολή, τονίζοντας έτσι την ισότητα των φύλων και την επιλογή με βάση την αξία.

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι στις διαπλεκόμενες αφηγήσεις της μυθολογίας και της εξερεύνησης του διαστήματος, ο Απόλλωνας και η Άρτεμις λάμπουν ως καθοδηγητικά φώτα. Καθώς κοιτάμε προς τον ουρανό, τιμάμε το μυθικό μας παρελθόν, ενώ προσεγγίζουμε τα αστέρια…

Γράφει η μαθήτρια Κατερίνα Μαγκανά (Β2)

Ο Άρης ή Kόκκινος πλανήτης αποτελεί έναν από τους οχτώ πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, που έχουν πάρει το όνομά τους από κάποιον αρχαίο θεό. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Άρης, γιος της Ήρας και του Δία, ήταν ένας από τους 12 θεούς του Ολύμπου και πιο συγκεκριμένα, ο θεός του πολέμου. Συνδέεται με τον Κόκκινο Πλανήτη, τον τέταρτο πλανήτη από τον Ήλιο στο ηλιακό μας σύστημα, εξαιτίας της κόκκινης απόχρωσής του, η οποία προκαλείται από το οξείδιο του σιδήρου (σκουριά) στην επιφάνειά του.
Στη μυθολογία, ο Άρης ήταν γνωστός για την αγριότητα, τον πόλεμο και τη σύγκρουση. Ο Κόκκινος Πλανήτης αποτελεί σύμβολο της δυσκολίας, του κινδύνου, αλλά και της πρόκλησης για τους επιστήμονες που προσπαθούν να τον εξερευνήσουν, λόγω του αφιλόξενου περιβάλλοντος, της έλλειψης κατάλληλης ατμόσφαιρας για την ανθρώπινη ζωή, της δυσκολίας αναζήτησης πόρων, που θα επιτρέψουν μια μελλοντική αποίκιση. Η NASA και άλλοι διαστημικοί οργανισμοί έχουν στείλει μια σειρά από επιτυχημένα ρομποτικά οχήματα στον Άρη, όπως το Perseverance και το Curiosity. Το Perseverance αναζητά ίχνη αρχαίας ζωής και συλλέγει δείγματα πετρωμάτων. Το Ingenuity, το πρώτο drone-ελικόπτερο που πέταξε στον Άρη, αποδεικνύει την τεχνολογική πρόοδο στην εξερεύνηση του πλανήτη και ανοίγει τον δρόμο για νέες μεθόδους παρατήρησης και χαρτογράφησης. Οι επιστήμονες αναζητούν στοιχεία για το αν ο Άρης είχε κάποτε υδάτινους πόρους στην επιφάνειά του, κάτι που θα μπορούσε να υποστηρίξει ζωή. Τα πρόσφατα δεδομένα δείχνουν πως υπήρξαν ποτάμια, λίμνες και θάλασσες πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ υπάρχουν ενδείξεις και για υπόγεια αποθέματα νερού.
Η NASA, σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες όπως η SpaceX, εργάζεται για τη δημιουργία υποδομών για μια ανθρώπινη αποστολή στον Άρη. Η αποστολή αυτή αναμένεται να γίνει πραγματικότητα μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Ο Έλον Μασκ και η SpaceX σχεδιάζουν τη δημιουργία μόνιμων βάσεων στον Άρη με την ανάπτυξη του πυραύλου Starship, με απώτερο στόχο την αποίκιση του πλανήτη και τη δημιουργία μιας αυτάρκους ανθρώπινης κοινότητας, η οποία θα χρησιμοποιεί για την επιβίωσή της πόρους του πλανήτη, όπως το παγωμένο νερό στους πόλους του Άρη ή το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιράς του για παραγωγή οξυγόνου μέσω ειδικών συσκευών, όπως το MOXIE.
Ο θεός Άρης, ως σύμβολο πολέμου, αντιπροσωπεύει το θάρρος, αλλά και την επικινδυνότητα. Η εξερεύνηση του πλανήτη Άρη παραμένει μια πρόκληση για την ανθρωπότητα. Ο Άρης της μυθολογίας και ο Άρης του διαστήματος συνδέονται, λοιπόν, μέσα από την ιδέα της μάχης για την κατάκτηση του άγνωστου!

Γράφουν οι μαθητές Οδυσσέας Ντέιβις και Πολυνείκης Τσακανίκας (Β3)

Η προοπτική της μόνιμης κατοικίας του ανθρώπου στη Σελήνη δεν είναι απλώς ένα επιστημονικά φανταστικό σενάριο, αλλά ένα όραμα που κερδίζει έδαφος με την πρόοδο της τεχνολογίας και την αυξανόμενη παγκόσμια επένδυση στη διαστημική εξερεύνηση. Από τους πρώτους διαστημικούς σταθμούς, όπως ο Σταθμός Διεθνούς Διαστήματος (ISS), μέχρι τις σύγχρονες σκέψεις για αποικίες σε άλλους πλανήτες, οι ιδέες αυτές συνδυάζουν την επιστήμη με την ανθρώπινη δίψα για εξερεύνηση. Σήμερα, η NASA, η SpaceX και άλλες διαστημικές υπηρεσίες εργάζονται πάνω σε προγράμματα με τη χρήση 3D εκτύπωσης για την κατασκευή δομών σε σεληνιακή επιφάνεια. Αυτές οι τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιήσουν πόρους από τη Σελήνη, μειώνοντας έτσι το κόστος μεταφοράς υλικών από τη Γη.

Μία μόνιμη βάση στη Σελήνη θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικές γνώσεις για τη δημιουργία του ηλιακού συστήματος και για τη Γη, αφού η ανάλυση των σεληνιακών δειγμάτων και των κρατήρων μπορεί να δώσει πληροφορίες για την πρώιμη γεωλογική ιστορία του πλανήτη μας. Επίσης, η διαβίωση στη Σελήνη μπορεί να προσφέρει σημαντικά δεδομένα για το πώς μπορεί να διαμορφωθεί η ανθρώπινη παρουσία σε άλλα ουράνια σώματα, όπως ο Άρης. Επιπλέον, η ανάπτυξη τεχνολογιών που θα υποστηρίξουν τη μόνιμη διαβίωση στη Σελήνη, θα φέρει πρόοδο σε πολλούς τομείς. Για παράδειγμα, η συλλογή και αποθήκευση ηλιακής ενέργειας μπορούν να οδηγήσουν σε καινοτομίες που θα εφαρμοστούν και στη Γη ή η τεχνολογία για την ανακύκλωση του αέρα, την παραγωγή τροφίμων και την καθαρή ενέργεια σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον μπορεί να ωφελήσει τους ανθρώπους στη Γη, ειδικά σε ακραία περιβάλλοντα. Τέλος, μια μόνιμη βάση στη Σελήνη μπορεί να λειτουργήσει ως πρώτο βήμα για την ανθρώπινη επέκταση στο διάστημα και την εξασφάλιση της επιβίωσης της ανθρωπότητας, σε περίπτωση καταστροφής (φυσικές καταστροφές, πυρηνικοί πόλεμοι) στη Γη. Η Σελήνη, δηλαδή, θα μπορούσε να γίνει το πρώτο «εφεδρικό σπίτι» για τον άνθρωπο.

Η εγκατάσταση ανθρώπων στο φεγγάρι, όμως, έχει και προκλήσεις. Παρά τα οφέλη, το οικονομικό κόστος για τη δημιουργία και τη συντήρηση μιας βάσης στη Σελήνη είναι τεράστιο και θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο αυτή η επένδυση δικαιολογείται σε σχέση με τις ανάγκες στη Γη. Επίσης, η μακροχρόνια παραμονή σε ένα περιβάλλον με χαμηλή βαρύτητα και η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας μπορεί να επηρεάσει την υγεία των αστροναυτών. Επιπλέον, οι ψυχολογικές αντιδράσεις της απομόνωσης και της κλειστής ζωής απαιτούν προσοχή. Τέλος, η εξόρυξη πόρων από τη Σελήνη και άλλες δραστηριότητες ενδέχεται να επηρεάσουν το σεληνιακό περιβάλλον. Θα πρέπει να εξεταστεί πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την ακεραιότητα της Σελήνης αποφεύγοντας την υπερεκμετάλλευση.

Με τις επενδύσεις στον τομέα του διαστήματος να αυξάνονται, η πιθανότητα μόνιμης κατοικίας στο διάστημα δεν είναι πια ένα μακρινό όνειρο. Η αποστολή ανθρώπων στον Άρη και η δημιουργία μόνιμων βάσεων είναι σε πλήρη εξέλιξη. Εάν πραγματοποιηθούν περισσότερες έρευνες και βρεθούν λύσεις στις προκλήσεις της διαστημικής ζωής, πιστεύουμε πως η ανθρωπότητα θα μπορέσει να δημιουργήσει ένα νέο «σπίτι» σε έναν κόσμο που είναι… πιο κοντά από ποτέ!

Γράφει η μαθήτρια Ιόλη Καραγεωργίου (Β1)

Ο Ποσειδώνας, ο θεός της θάλασσας στην ελληνική μυθολογία, συνδέεται με το στοιχείο του νερού και τους ωκεανούς, ένα σύμβολο που επεκτείνεται και στην αστρονομία, καθώς η παρουσία νερού θεωρείται βασική προϋπόθεση για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής ή τη δυνατότητα δημιουργίας αποικιών σε άλλους πλανήτες.

Η παρουσία νερού στο ηλιακό μας σύστημα εντοπίζεται σε διάφορες μορφές, όπως πάγος, υδρατμοί και υγρό νερό. Ο πλανήτης Ποσειδώνας έχει σημαντική ποσότητα παγωμένου νερού και άλλων πτητικών στοιχείων, όπως μεθάνιο και αμμωνία. Αν και η επιφάνειά του δεν αποτελείται από νερό με τη μορφή που την καταλαβαίνουμε στη Γη, οι εσωτερικές του στρώσεις περιέχουν μεγάλες ποσότητες νερού, κυρίως σε μορφή πάγου. Ένας όμως από τους 16 διαφορετικούς δορυφόρους του, ο Τρίτων, πιστεύεται ότι διαθέτει νερό και ότι κάτω από έναν φλοιό από πάγο, πιθανότατα, υπάρχει ένας υπόγειος ωκεανός υγρού ή λασπώδους πάγου. Η Γη είναι ο μοναδικός πλανήτης στο ηλιακό σύστημα με υγρούς ωκεανούς στην επιφάνειά του και το νερό καλύπτει περίπου το 70% του πλανήτη. Στον Άρη, γνωστό και ως ο «Κόκκινος Πλανήτης», στο παρελθόν είχε αποδειχτεί ότι υπήρχε υγρό νερό στην επιφάνειά του, με ποτάμια και λίμνες. Σήμερα, το νερό στον Άρη υπάρχει κυρίως με τη μορφή πάγου στους πόλους και κάτω από την επιφάνεια. Ο δορυφόρος Εγκέλαδος του Κρόνου έχει παρατηρηθεί πως εκπέμπει θερμοπίδακες νερού και υδρατμών από ρωγμές στην επιφάνειά του. Οι αναλύσεις των εκπομπών δείχνουν ότι το νερό περιέχει οργανικές ενώσεις, ενδείξεις που υποδηλώνουν την πιθανότητα ύπαρξης μικροβιακής ζωής. Ο δορυφόρος Γανυμήδης, ο μεγαλύτερος του Δία, διαθέτει επίσης υπόγειους ωκεανούς. Ο Τιτάνας, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου, διαθέτει έναν υπόγειο ωκεανό υγρού νερού. Παρά την απόστασή του από τον Ήλιο και το ψυχρό περιβάλλον του, ο Πλούτωνας φαίνεται να έχει κι αυτός υπόγεια νερά σε υγρή μορφή.
Η λειψυδρία είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα, καθώς οι αυξανόμενες απαιτήσεις για νερό, η κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων, η κλιματική αλλαγή και η μόλυνση επηρεάζουν την πρόσβαση σε καθαρό νερό για εκατομμύρια ανθρώπους. Τη στιγμή, λοιπόν, που η έλλειψη νερού στη Γη δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για την ανθρωπότητα, η αναζήτηση νερού στο διάστημα για την υποστήριξη της ανθρώπινης ζωής σε άλλους κόσμους μάς υπενθυμίζει πόσο πολύτιμο είναι το νερό και πόσο σημαντικό είναι να το διαχειριστούμε σωστά για την επιβίωσή μας.

Γράφουν οι μαθήτριες Αγάπη Κωσταρέλου και Νεφέλη Μακρυγιάννη (Β2)

Ένας από τους πιο γνωστούς μύθους της ελληνικής μυθολογίας είναι αυτός του Δαίδαλου και του γιου του, Ίκαρου, που προσπαθούν να αποδράσουν από τον Λαβύρινθο της Κρήτης. Ο Δαίδαλος, ένας ταλαντούχος εφευρέτης και τεχνίτης, χρησιμοποιεί τις ικανότητές του, για να φτιάξει φτερά από κερί και πούπουλα, ώστε να φύγουν πετώντας. Όταν τα ολοκλήρωσε, παρέδωσε ένα ζευγάρι στον γιο του, αλλά τον προειδοποίησε να μην πετάξει πολύ κοντά στον ήλιο, διότι το κερί θα έλιωνε και θα έπεφτε μέσα στη θάλασσα. Δυστυχώς όμως, ο Ίκαρος, παρασυρμένος από την ελευθερία της πτήσης, πέταξε πολύ ψηλά, με αποτέλεσμα να πέσει μέσα στη θάλασσα, που πήρε και το όνομά της από εκείνον (Ικάριο Πέλαγος).
Αν το σκεφτείτε, πρόκειται για μια διαχρονική ιστορία για την ανθρώπινη επιθυμία να ξεπεράσει τα όρια της φύσης και να πετάξει. Ο μύθος του Δαίδαλου και του Ίκαρου παραμένει εξαιρετικά επίκαιρος, όταν τον συγκρίνουμε με τις σύγχρονες διαστημικές πτήσεις και την προσπάθεια της ανθρωπότητας να υπερβεί τα όρια της Γης. Οι αστροναύτες, όπως ο Ίκαρος, ταξιδεύουν πέρα από την ατμόσφαιρα της Γης, εξερευνώντας το άγνωστο. Από τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας στο διάστημα, όπως η πτήση του Γκαγκάριν και η προσγείωση στη Σελήνη το 1969, μέχρι τις πρόσφατες εξελίξεις με αποστολές στον Άρη, ο άνθρωπος συνεχώς προσπαθεί να κατακτήσει νέους ορίζοντες. Ο Δαίδαλος, ως ο εφευρέτης που δημιούργησε τα φτερά, αντιπροσωπεύει την τεχνολογία και την εφευρετικότητα που απαιτείται για την πτήση. Οι σημερινοί επιστήμονες και μηχανικοί χρησιμοποιούν τα εργαλεία της σύγχρονης τεχνολογίας, για να κατασκευάσουν διαστημόπλοια και πυραύλους, που μπορούν να ξεπεράσουν τη βαρύτητα και να φτάσουν σε νέους κόσμους. Από τις αποστολές της NASA και της ESA μέχρι τις ιδιωτικές εταιρείες, όπως η SpaceX, η ανθρωπότητα συνεχίζει να επεκτείνει τα όρια της γνώσης και της παρουσίας της στο διάστημα.
Ο Ίκαρος, όμως, είναι και μια προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί, όταν η ανθρώπινη φιλοδοξία ξεπεράσει τα όρια της υπευθυνότητας. Η υπέρβαση των δυνατοτήτων χωρίς σεβασμό στους κινδύνους μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή, όπως συνέβη με την πτήση του Ίκαρου. Οι σύγχρονες διαστημικές αποστολές είναι γεμάτες κινδύνους, από αποτυχημένες αποστολές και ατυχήματα, όπως η τραγωδία του Challenger το 1986, έως τις προκλήσεις της αποστολής ανθρώπων στον Άρη. Ο μύθος εγείρει, επίσης, ηθικά ερωτήματα σχετικά με τα όρια της ανθρώπινης και τεχνολογικής προόδου. Πρέπει να εξερευνήσουμε το διάστημα με υπευθυνότητα και σεβασμό προς το περιβάλλον και να μην επαναλάβουμε τα λάθη του Ίκαρου, που παρασύρθηκε από την υπέρμετρη αυτοπεποίθηση.
Σίγουρα, η ανθρωπότητα πρέπει να πετάξει ψηλά, αλλά με σεβασμό στα όρια της τεχνολογίας και της φύσης!