Γράφει η μαθήτρια Μυρτώ Ξενιού (Β3)

«Αν μπορώ να το κάνω, μπορείτε να το κάνετε και εσείς!» Αυτό ήταν το μήνυμα, που έστειλε σε όλες τις γυναίκες η Νόρα Αλ Ματρούσι, η πρώτη γυναίκα αραβικής καταγωγής, που ολοκλήρωσε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της NASA και έγινε αστροναύτης. Πλέον, είναι έτοιμη να κάνει το ταξίδι της στο διάστημα και να γραφτεί στην ιστορία ως η πρώτη γυναίκα που θα πατήσει στο φεγγάρι!
Γεννήθηκε το 1993. Η αγάπη της για την επιστήμη και την εξερεύνηση ξεκίνησε από μικρή ηλικία. Σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ). Είχε ήδη μια επιτυχημένη καριέρα ως μηχανικός στην πετρελαϊκή βιομηχανία, πριν επιλεγεί για το διαστημικό πρόγραμμα των ΗΑΕ. Ήταν μία από τις δύο υποψήφιες γυναίκες αστροναύτες, που επελέγησαν το 2021 από τη Διαστημική Υπηρεσία των ΗΑΕ, για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα της NASA. Μετά από δύο χρόνια, η Αλ Ματρούσι είναι πιστοποιημένη αστροναύτης.
Φέρνω στο μυαλό μου τη δραματική ταινία «Ποτέ Χωρίς την Κόρη μου» (1991), που παρακολουθήσαμε πέρυσι στην τάξη, όπου προβάλλονται εικόνες υποταγής των γυναικών και ενός καταπιεστικού καθεστώτος στο Ιράν και εν γένει στον μουσουλμανικό κόσμο. Σκέφτομαι ότι η επιλογή της Αλ Ματρούσι ως αστροναύτη προωθεί τη συμμετοχή των γυναικών σε επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της διαστημικής εξερεύνησης, και αποδεικνύει τις αλλαγές στις κοινωνίες της Μέσης Ανατολής, όπου οι γυναίκες αποκτούν αυξανόμενη πρόσβαση σε ευκαιρίες, που κάποτε θεωρούνταν αποκλειστικά ανδρική υπόθεση.

Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική προσωπικότητα, καθώς αποτελεί σύμβολο της προόδου και της ισότητας των φύλων στον αραβικό κόσμο, ειδικά σε έναν τομέα όπως η διαστημική εξερεύνηση, όπου οι γυναίκες έχουν αρχίσει να κερδίζουν έδαφος τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, οι μηχανικοί στολών της NASA αποφάσισαν να ράψουν μια ειδική χιτζάμπ (μουσουλμανικό κάλυμμα κεφαλής), την οποία θα μπορεί να φοράει μέσα από την στολή αστροναύτη, ώστε να έχει τα μαλλιά της καλυμμένα, όταν θα βγάζει την κάσκα επικοινωνίας. «Νομίζω ότι είναι δύσκολο να γίνεις αστροναύτης, ανεξάρτητα από τη θρησκεία ή το υπόβαθρό σου. Δεν θεωρώ ότι είναι δυσκολότερο, άμα είσαι μουσουλμάνος.», είπε σε συνέντευξή της.
Οι γυναίκες όπως η Νόρα Αλ Ματρούσι δίνουν έμπνευση σε όλους τους ανθρώπους, αλλά κυρίως στις νέες γενιές κοριτσιών, και τους μαθαίνουν ότι όλα μπορούν να τα καταφέρουν, αν το θελήσουν και το προσπαθήσουν!

Γράφει ο μαθητής Χάρης Παντελίδης (Β3)

Ο Ιούλιος Βερν, μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε το 1839. Είναι ο δεύτερος σε αριθμό μεταφράσεων συγγραφέας μετά την Αγκάθα Κρίστι. Ήταν ένας οραματιστής, που με τη φαντασία του και τις επιστημονικές του γνώσεις μπόρεσε να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα προβλέποντας εξελίξεις, που σήμερα θεωρούμε δεδομένες. Θεωρείται ο πατέρας της επιστημονικής φαντασίας. Οραματίστηκε έναν κόσμο, όπου η ανθρωπότητα θα μπορεί να υπερβεί τα όρια της φύσης και της Γης κατακτώντας την τεχνολογία και το διάστημα.
Ο Ιούλιος Βερν έγραψε για την εξερεύνηση των πιο μακρινών και ανεξερεύνητων περιοχών της Γης και του σύμπαντος. Στο κλασικό του μυθιστόρημα «Από τη Γη στη Σελήνη» (1865), αφηγείται την πρώτη φανταστική αποστολή ανθρώπων στο φεγγάρι, προβλέποντας την ανθρώπινη δίψα για εξερεύνηση του διαστήματος, δεκαετίες πριν γίνει πραγματικότητα. 104 χρόνια μετά από το μυθιστόρημα, τρεις άνδρες ταξίδεψαν στο φεγγάρι από τις ΗΠΑ και προσγειώθηκαν στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο Βερν προέβλεψε ακόμα και το σημείο εκτόξευσης, την Φλόριντα. Ο πρώτος άνθρωπος πάτησε το πόδι του στη Σελήνη το 1969, αλλά αξίζει να αναφερθεί ότι το 1970 το διαστημόπλοιο «Απόλλων 13», κατά την τρίτη διαστημική αποστολή στη Σελήνη, έπαθε μια σοβαρή βλάβη και χρειάστηκε να ακολουθήσει ακριβώς την ίδια τροχιά με αυτήν που είχε περιγράψει ο Ιούλιος Βερν 100 χρόνια πριν, καταλήγοντας κι αυτό να προσθαλασσωθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό! Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι οι τρεις μεγάλοι πρωτοπόροι της πυραυλικής τεχνολογίας, ο Ρώσος Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, ο Αυστρογερμανός Χέρμαν Όμπερτ και ο Αμερικανός Ρόμπερτ Γκόνταρντ είχαν εμπνευσθεί από το βιβλίο του Βερν «Από τη Γη στη Σελήνη».
Η αγάπη του Βερν για την Αστρονομία ήταν η αφορμή για τρία βιβλία του:
Ταξίδι σε κομήτη (1887): Πραγματεύεται τη σύγκρουση της Γης με έναν κομήτη (θέμα της ταινίας του Hollywood «Αρμαγεδδών», 1998), η οποία έχει ως αποτέλεσμα να αποσπαστεί ένα μικρό κομμάτι της Γης με τους κατοίκους της και να ακολουθήσει τον κομήτη στην περιφορά του γύρω από τον Ήλιο, προτού επιστρέψει στη Γη.
Η Γη άνω κάτω (1889):Αφηγείται την προσπάθεια των αστροναυτών του ταξιδιού στη Σελήνη, μετά την επιτυχή επιστροφή τους, να αλλάξουν την κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, για να τροποποιήσουν το κλίμα του Βόρειου Πόλου.
Το κυνήγι του μετεώρου (1901):Αφηγείται την προσπάθεια δύο ερασιτεχνών αστρονόμων να εκμεταλλευθούν το χρυσάφι που περιέχεται σε έναν αστεροειδή.
Και οι τρεις ιστορίες αποτελούν σήμερα αντικείμενα σοβαρών συζητήσεων στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Αναρωτιέμαι… Ένας σύγχρονος διακεκριμένος Έλληνας φυσικός, παγκόσμιας φήμης, ο κ. Δημήτρης Νανόπουλος, τι θα συζητούσε με τον Ιούλιο Βερν, εάν ο δεύτερος ζούσε στην εποχή μας; Και το κυριότερο, πόσο πιο μπροστά θα ήταν η επιστήμη της Φυσικής και οι γνώσεις μας για το διάστημα, εάν ο Ιούλιος Βερν συμμετείχε στις επιστημονικές έρευνες; Τροφή για σκέψη…

Γράφει η μαθήτρια Ναταλία Μαντά (Β2)

Ο διαστημικός τουρισμός, που κάποτε έμοιαζε επιστημονική φαντασία, σήμερα προσεγγίζει την πραγματικότητα χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις και τις επενδύσεις από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, όπως η SpaceX, η Blue Origin και η Virgin Galactic. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί πτήσεις με ιδιώτες επιβάτες, όπου οι τουρίστες φτάνουν στο διάστημα για λίγα λεπτά, βιώνοντας την έλλειψη βαρύτητας και βλέποντας τη Γη από ψηλά. Μάλιστα, πρόσφατα είδαμε να γίνεται η πρώτη εμπορική αποστολή από την SpaceX, που συμπεριλάμβανε και διαστημικό περίπατο. Αυτά τα παραδείγματα αποδεικνύουν ότι η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά, ώστε ο διαστημικός τουρισμός να είναι τεχνικά εφικτός.

Ένα από τα πιο συναρπαστικά θετικά του διαστημικού τουρισμού είναι η τεχνολογική πρόοδος που προωθείται από αυτόν τον τομέα. Οι ιδιωτικές εταιρείες και οι κυβερνήσεις επενδύουν δισεκατομμύρια στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν πολλαπλές εφαρμογές, όπως στην ιατρική, τις τηλεπικοινωνίες και τη μεταφορά ενέργειας, ενώ δημιουργούνται έσοδα για τους φορείς που σχετίζονται με το διάστημα, όπως είναι η ΝΑΣΑ. Επιπλέον, για τους τουρίστες που θα συμμετάσχουν, η εμπειρία του ταξιδιού στο διάστημα είναι ανεπανάληπτη.

Ωστόσο, υπάρχουν και σημαντικές ανησυχίες. Πρώτον, το κόστος είναι τεράστιο. Η πτήση με τη SpaceX ή τη Blue Origin κοστίζει εκατομμύρια δολάρια ανά επιβάτη. Αυτό περιορίζει την πρόσβαση σε μια πολύ μικρή ελίτ, γεγονός που καθιστά τον διαστημικό τουρισμό περισσότερο μια πολυτέλεια παρά μια εμπειρία για όλους και διευρύνει τις ανισότητες προσθέτοντας μια νέα διάσταση στο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Επιπλέον, εγείρονται και περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι πύραυλοι που χρησιμοποιούνται εκπέμπουν σημαντικές ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου. Αν αυξηθεί η συχνότητα αυτών των εκτοξεύσεων για τουριστικούς λόγους, θα μπορούσε να επηρεαστεί αρνητικά το περιβάλλον της Γης και της ατμόσφαιρας. Τέλος, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τους κινδύνους για την ασφάλεια. Το διάστημα παραμένει ένα εξαιρετικά επικίνδυνο περιβάλλον και κάθε αποστολή ενέχει τον κίνδυνο απώλειας ανθρώπινων ζωών.

Και αναρωτιέμαι: δικαιολογείται η επένδυση; Είναι ηθικά σωστό να επενδύονται τεράστια ποσά για τουριστικά ταξίδια στο διάστημα, όταν στη Γη υπάρχουν ακόμα σοβαρά προβλήματα, όπως η φτώχεια, η κλιματική αλλαγή και οι κοινωνικές ανισότητες;

Τη φετινή σχολική χρονιά οι μαθητές- μέλη της δημοσιογραφικής ομάδας του Α’ Αρσακείου- Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης, κατά τη διδακτική ώρα της Ζώνης Πολιτισμού με υπεύθυνη καθηγήτρια τη φιλόλογο κ. Μ. Μηλιδώνη, θα έχουν την ευκαιρία να προσεγγίσουν θέματα της επικαιρότητας και στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Από τη μυθολογία στο διάστημα» (Myth to space), με προσανατολισμό ανθρωπιστικό (π.χ. ισότιμη κοινωνική θέση της γυναίκας), οικολογικό (π.χ. απειλές από την κλιματική κρίση και αντιμετώπιση) και επιστημονικό (π.χ. τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα). Το συνεργαζόμενο σχολείο για τη σχολική χρονιά 2024-25 είναι το Γενικό Λύκειο Λυγουριού, με το οποίο θα πραγματοποιηθεί και μία συνάντηση. Το καινοτόμο αυτό πρόγραμμα αναβαθμίστηκε, με την καθοδήγηση του καθηγητή κ. Β. Λαμπρινουδάκη, μέλους του Δ.Σ. της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης Β’ Αθήνας και Κυκλάδων, σε σημαντικό Διεθνές Δίκτυο για την Αειφορία. Η αφορμή για την ενασχόληση των παιδιών με ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι η αποστολή Artemis της NASA και η προσσελήνωση της πρώτης γυναίκας και του πρώτου έγχρωμου άνδρα με απώτερο στόχο την προσεδάφιση στον Άρη, καθώς και η σύνδεση της αποστολής με τη σοφία της ελληνικής μυθολογίας. Έτσι λοιπόν, μέσω ενός προγράμματος, που γεφυρώνει το παρελθόν με το μέλλον, οι μαθητές μας θα έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με σύγχρονα ζητήματα, να προβληματιστούν και να καλλιεργήσουν δεξιότητες του 21ου αιώνα. Και για να κλείσουμε με κάτι δικό μας, στο πρόγραμμα Artemis Mission προβλέπεται η προσσελήνωση της πρώτης γυναίκας. Ας επισημάνουμε εδώ ότι τα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία υλοποιώντας τέτοιες δράσεις τιμούν και την παράδοσή τους, διότι η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία από την ίδρυσή της το 1836 υιοθέτησε την κοινωνική ισοτιμία, θέτοντας ως κύριο σκοπό της τη μόρφωση της γυναίκας, ώστε αυτή να καταστεί ισότιμη με τον άνδρα σε μία πολιτισμένη κοινωνία.