Ναι στη βία, για να έχουμε ειρήνη;!

Γράφει η μαθήτρια Ιόλη Καραγεωργίου (Β1)

Καθώς μελετάμε την ιστορία, παρατηρούμε ότι ο πόλεμος αποτελεί ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο στην πορεία της ανθρωπότητας. Όταν ένας λαός αμύνεται απέναντι σε μια επίθεση, η σύγκρουση αναπόφευκτα οδηγεί σε απώλειες, καταστροφές και ανθρώπινο πόνο. Ωστόσο, αν δεν υπερασπιζόταν τον εαυτό του, η ειρήνη θα ερχόταν με τίμημα την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Η ιστορία έχει δείξει ότι πολλοί πόλεμοι ξεκίνησαν ως υποτιθέμενες προσπάθειες για ειρήνη ή για την αποκατάσταση της τάξης. Ανεξάρτητα από το ποιος τελικά κερδίζει και ποιος χάνει, η λήξη ενός πολέμου συχνά ακολουθείται από μια περίοδο ειρήνης. Αυτό γεννά ένα σημαντικό ερώτημα: Μπορεί η βία να είναι δικαιολογημένη, αν στόχος της είναι η ειρήνη;
Η ρήση των αρχαίων Ρωμαίων «Αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο!» αντανακλά μια σκληρή πραγματικότητα: πολλές φορές, η ισχύς θεωρείται αναγκαία για τη διατήρηση της ειρήνης. Υποστηρίζεται πως η βία μπορεί να δικαιολογηθεί, όταν στοχεύει στην υπεράσπιση αθώων, στην αποκατάσταση της δικαιοσύνης ή την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, παρά τα επιχειρήματα υπέρ της χρήσης της βίας ως μέσου για την ειρήνη, οι επιπτώσεις του πολέμου είναι σχεδόν πάντα ολέθριες. Καταστρέφει ζωές, οικονομίες, πολιτισμούς και αφήνει βαθιά ψυχολογικά τραύματα στις κοινωνίες. Η ιστορία έχει επίσης αναδείξει ηγέτες, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και ο Μαχάτμα Γκάντι, οι οποίοι απέδειξαν ότι η μη-βίαιη αντίσταση μπορεί να είναι ένα εξίσου ισχυρό όπλο για την κατάκτηση της δικαιοσύνης και της ειρήνης.
Προσωπικά, θεωρώ πως η βία ως μέσο για την επίτευξη της ειρήνης δεν είναι η ιδανική λύση. Παρόλο που συχνά επιλέγεται ως η πιο άμεση και εύκολη οδός, ο κόσμος μας πρέπει να στραφεί σε πιο διπλωματικούς και ειρηνικούς τρόπους επίλυσης συγκρούσεων. Η ανθρωπότητα οφείλει να εξελιχθεί και να βρει τρόπους συνεννόησης, που δεν βασίζονται στη δύναμη των όπλων.
«Η βία ποτέ δε φέρνει θετικά αποτελέσματα. Φέρνει μόνο περισσότερη βία.» (Martin Luther King)

Αρχαία Αίγυπτος VS Αρχαία Ελλάδα: Πού θα προτιμούσατε να μένετε;

Γράφει η μαθήτρια Μαρία Ανδρεάκου (Β1)

Η επιλογή μεταξύ της ζωής στην αρχαία Αίγυπτο ή στην αρχαία Ελλάδα εξαρτάται από τις προσωπικές προτιμήσεις και τις αξίες του καθενός. Ας εξετάσουμε μερικά χαρακτηριστικά της καθημερινής ζωής σε κάθε πολιτισμό.

Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Αίγυπτο ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα. Στον ελεύθερο χρόνο τους, όσοι ανήκαν στην ανώτερη τάξη ασχολούνταν με το κυνήγι, την άθληση (το χόκεϊ, το χάντμπολ, την τοξοβολία, τη γυμναστική), το ψάρεμα, τα επιτραπέζια παιχνίδια, καθώς και τις αθλητικές εκδηλώσεις. Η κατώτερη τάξη απολάμβανε κάποιες από αυτές τις ασχολίες, το κολύμπι και τη βαρκάδα. Τα παιδιά μάθαιναν να κολυμπούν από μικρή ηλικία, ενώ η μουσική, ο χορός, η γυμναστική και η πάλη ήταν δημοφιλείς δραστηριότητες. Οι Αιγύπτιοι ζούσαν σε απλά σπίτια από πλίνθους, φορούσαν λινά ρούχα λόγω του ζεστού κλίματος και τρέφονταν κυρίως με ψωμί, μπύρα, λαχανικά και ψάρια. Επιπλέον, η ύπαρξη στρατού ήταν πολύ σημαντική στην αρχαία Αίγυπτο. Ο στρατός ήταν πολύ ισχυρός και συνέβαλε στη διατήρηση της κυριαρχίας της Αιγύπτου στην Εγγύς Ανατολή. Ωστόσο, ένα κομμάτι για το οποίο ξεχωρίζει η Αίγυπτος είναι η θρησκεία. Είχαν πολλούς θεούς, που προστάτευαν και βοηθούσαν τους ανθρώπους. Επίσης, υπήρχαν πολλές θρησκευτικές παραδόσεις και όχι ένα ενιαίο θρησκευτικό σύστημα. Οι Αιγύπτιοι, επίσης, πίστευαν στη μεταθανάτια ζωή και επένδυαν σε ταφικές πρακτικές.
Από την άλλη, παρατηρούμε διαφορές στη νοοτροπία και στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Αρχικά, όσον αφορά στη διασκέδαση, οι άνδρες στην αρχαία Αθήνα, όταν ήθελαν να συναντηθούν για να συζητήσουν για τα κοινά, τη φιλοσοφία και τον αθλητισμό, οργάνωναν κάθε φορά σε ένα από τα σπίτια της παρέας συμπόσια, κοινές δηλαδή οινοποσίες για την ενίσχυση των φιλικών δεσμών. Στον χώρο υπήρχαν ανάκλιντρα, για να ξαπλώνουν οι άνδρες και χαμηλά τραπέζια για τα φαγητά. Η διατροφή περιλάμβανε κυρίως ψωμί, ελιές, τυρί και κρασί. Ωστόσο, η ζωή της γυναίκας περιοριζόταν συνήθως στις δραστηριότητες του σπιτιού. Από μικρή ηλικία, τα κορίτσια έπρεπε να μάθουν να κάνουν όλες τις δουλειές του σπιτιού. Οι μητέρες τους ή κάποιες δούλες τα βοηθούσαν να μάθουν να μαγειρεύουν, να γνέθουν και να ζυμώνουν. Από τις πιο σημαντικές καθημερινές ασχολίες των γυναικών ήταν η ύφανση στον αργαλειό. Ακόμα, η γυμναστική ήταν υποχρεωτική για τα αγόρια, ενώ όταν γίνονταν δώδεκα χρόνων γυμνάζονταν στην παλαίστρα, άθλημα σημαντικό για τη διάπλαση του σώματος. Όπως και στην Αίγυπτο, έτσι και στην αρχαία Ελλάδα η θρησκεία ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή και τις κοινωνικές πρακτικές. Οι Έλληνες πίστευαν σε ένα πολυθεϊκό πάνθεο, το δωδεκάθεο, με θεούς που αντιπροσώπευαν διάφορες πλευρές της φύσης και της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι θεοί λάμβαναν τιμές μέσω θυσιών και εορτών.
Αναμφίβολα, η επιλογή ανάμεσα σε δύο τόσο σημαντικούς πολιτισμούς είναι δύσκολη! Το στοιχείο της εκπαίδευσης, της άθλησης και της διασκέδασης δε λείπει από πουθενά. Συνεπώς, η απόφαση εξαρτάται από το αν κάποιος προτιμά μια κοινωνία με έντονη θρησκευτική ζωή και σταθερή ιεραρχία, όπως η αρχαία Αίγυπτος ή μια κοινωνία με έμφαση στη φιλοσοφία, τη δημοκρατία (στην Αθήνα) και την πολιτιστική ανάπτυξη, όπως η αρχαία Ελλάδα. Προσωπικά, επιλέγω το δεύτερο! Εσείς;

Στη Βιβλιοθήκη του Σχολείου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης!

Στις 26 Μαρτίου 2025 οι μαθητές των τμημάτων Α3′ και Α4′ του Α’ Αρσακείου- Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης επισκέφθηκαν, την ώρα του μαθήματος της Λογοτεχνίας, τον χώρο της Βιβλιοθήκης συνοδευόμενοι από τη φιλόλογό τους κ. Μαρίνα Μηλιδώνη. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ιστορία και τη σημασία της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, η οποία καθιερώθηκε με πρωτοβουλία του Έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα το 1997 και έκτοτε γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. ​Η ημέρα αυτή, που συμπίπτει με την εαρινή ισημερία, γιορτάζεται διεθνώς ως αφιέρωμα στην ποιητική τέχνη και την πολιτιστική της σημασία. Αρχικά, προβλήθηκε στους μαθητές από τον υπεύθυνο της Βιβλιοθήκης κ. Ι. Κουμαντάκη ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο, στο οποίο γνωστοί σε όλους μας ποιητές δίνουν ο καθένας τον δικό του ορισμό για την ποίηση. Στη συνέχεια, οι μαθητές συμμετείχαν σε μία δημιουργική δραστηριότητα: ενθαρρύνθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα σε ποιητικές συλλογές που τους δόθηκαν μερικούς στίχους που τους εξέφραζαν κι έπειτα, να τους γράψουν μαζί με το όνομα του αντίστοιχου ποιητή σε ένα κομμάτι χαρτί. Αυτά τα χαρτιά κολλήθηκαν, στη συνέχεια, σε ένα μεγάλο χαρτόνι, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία πρωτότυπη αφίσα. Η ανταπόκριση ήταν ενθουσιώδης και οι μαθητές αποχώρησαν με ανανεωμένο ενδιαφέρον για την ποίηση και τη λογοτεχνία γενικότερα, αναγνωρίζοντας την αξία της ως εργαλείου προσωπικής έκφρασης και κοινωνικής ευαισθητοποίησης.

Επί σκηνής… «Το αγόρι με τις δύο καρδιές»

Γράφουν οι μαθητές Οδυσσέας Ντέιβις, Νίκος Σεφεριάδης και Πολυνείκης Τσακανίκας (Β3)

Την περασμένη Κυριακή παρακολουθήσαμε την παράσταση «Το αγόρι με τις δύο καρδιές» στο θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου. Είναι ένα έργο βασισμένο στην αληθινή ιστορία μιας πενταμελούς οικογένειας από το Αφγανιστάν, που το 2000 αναγκάστηκε να ακολουθήσει τον δύσκολο δρόμο της προσφυγιάς.
Εδώ αξίζει να αναφερθούμε στη διαφορά ανάμεσα στις λέξεις «μετανάστης» και «πρόσφυγας». Μετανάστης καλείται κάποιος, που αφήνει τη χώρα του για μια άλλη χώρα, συνήθως για οικονομικούς λόγους, για εκπαίδευση ή για βελτίωση της ποιότητας ζωής του και η μετακίνησή του είναι εθελοντική. Από την άλλη, πρόσφυγας καλείται αυτός, που αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα του, επειδή κινδυνεύει η ζωή του. Αυτό μπορεί να συμβαίνει λόγω πολέμου, δίωξης, σοβαρών παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων ή άλλων κινδύνων, που απειλούν τη ζωή και την ασφάλειά του. Η μετακίνηση του πρόσφυγα είναι καταναγκαστική.
Η δασκάλα-μητέρα της ιστορίας τόλμησε να μιλήσει δημόσια κατά των Ταλιμπάν και η οικογένεια αναγκάστηκε να διαφύγει βεβιασμένα από τη χώρα, στοιβαγμένη για ώρες στο πορτμπαγκάζ ενός αυτοκινήτου. Έρμαιο διακινητών που υπόσχονταν πολλά και έπρατταν λίγα, με κίνδυνο πολλές φορές για τη ζωή τους, οι ήρωες ακολούθησαν ένα ταξίδι διάρκειας περίπου ενάμισι χρόνου, με ενδιάμεσους σταθμούς στη Ρωσία, την Αυστρία και τη Γαλλία. Τελικός τους προορισμός ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου βρήκαν την εξειδικευμένη θεραπεία που χρειαζόταν ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας, ο οποίος έπασχε από σοβαρή καρδιοπάθεια.

Η ιστορία είναι γραμμένη από τα δύο μικρότερα αδέρφια. Η αφήγησή τους, αν και με στοιχεία χιούμορ, φωτογραφίζει τις δυσκολίες, την εξαθλίωση, τους κινδύνους και τις αδικίες που ζουν καθημερινά εκατομμύρια πρόσφυγες. Ταυτόχρονα, μας μεταφέρει ένα μήνυμα ελπίδας, αισιοδοξίας και αγάπης από μία οικογένεια, που με επιμονή και αμοιβαία υποστήριξη, κατάφερε να φτάσει στον προορισμό που επιθυμούσε και να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή σε μια δεύτερη πατρίδα. Η παράσταση ανέβηκε πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο της Βρετανίας το 2023, ενώ εκδόθηκε και βιβλίο το 2021. «Το αγόρι με τις δύο καρδιές» είναι μια συγκινητική, ανθρώπινη ιστορία, που σας προτείνουμε ανεπιφύλακτα να δείτε!

Μέριλιν Βος Σαβάντ: η γυναίκα με υψηλότερο IQ και από εκείνο του Αϊνστάιν!

Γράφει η μαθήτρια Κατερίνα Μαγκανά (Β2)

Η Μέριλιν Βος Σαβάντ, Αμερικανίδα αρθρογράφος και συγγραφέας, έχει γίνει συνώνυμο της εξαιρετικά υψηλής νοημοσύνης. Γεννημένη στις 11 Αυγούστου 1946 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, κατέχει το ρεκόρ Γκίνες για τον υψηλότερο καταγεγραμμένο δείκτη IQ, που έφτασε το εντυπωσιακό 228! Κατάγεται από φτωχή οικογένεια ανθρακωρύχων, καθώς και οι δύο παππούδες της δούλευαν στα ορυχεία, ενώ οι γονείς της ήταν μετανάστες από τη Γερμανία και την Ιταλία. Παρά την υψηλή νοημοσύνη της, η Marilyn vos Savant λέει ότι οι γονείς της δεν της συμπεριφέρθηκαν ως διάνοια: «Μου έλεγαν ότι θα έπρεπε στη ζωή μου να είμαι ανεξάρτητη, να κερδίζω τα προς το ζην και κανείς ποτέ δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο μυαλό ή τις απορίες μου, κυρίως επειδή ήμουν κορίτσι.»
Η Βος Σαβάντ έγινε ευρέως γνωστή μέσω της στήλης της «Ask Marilyn» στο περιοδικό Parade. Σε αυτή τη στήλη απαντά σε ερωτήσεις αναγνωστών σχετικές με τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία, την ηθική και διάφορα ακαδημαϊκά θέματα. Η ικανότητά της να αναλύει περίπλοκα προβλήματα και να τα εξηγεί με απλό και κατανοητό τρόπο έχει κερδίσει την εκτίμηση και το ενδιαφέρον πολλών αναγνωστών.
Χρησιμοποιώντας δύο τεστ -το τεστ Stanford-Binet και το Mega Test- η Σαβάντ έδειξε μια βαθμολογία IQ, που την τοποθετούσε πάνω από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν και τον Στίβεν Χόκινγκ. Ένα από τα πιο διάσημα περιστατικά στην καριέρα της ήταν η απάντησή της στο «Πρόβλημα του Μόντι Χολ» (Monty Hall problem), ένα στατιστικό παράδοξο που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από μαθηματικούς και επιστήμονες, πολλοί από τους οποίους αμφισβήτησαν την ορθότητα της λύσης της. Ωστόσο, αποδείχθηκε ότι η απάντησή της ήταν σωστή ενισχύοντας τη φήμη της ως ατόμου με εξαιρετικές ικανότητες λογικής και κατανόησης.
Είναι παντρεμένη με τον Ρόμπερτ Τζάρβικ, τον εφευρέτη της τεχνητής καρδιάς Jarvik-7. Έχει εμφανιστεί σε πολλά τηλεοπτικά προγράμματα και έχει δώσει διαλέξεις σε διάφορα μέρη του κόσμου μοιράζοντας τις γνώσεις και τις ιδέες της στο ευρύτερο κοινό. Η ζωή και το έργο της Μέριλιν Βος Σαβάντ συνεχίζουν να εμπνέουν αναδεικνύοντας τη σημασία της λογικής σκέψης, της περιέργειας και της αδιάκοπης αναζήτησης της γνώσης.

Μαρία Κάλλας: η Ελληνίδα ντίβα της όπερας στο χαρτονόμισμα των 5 ευρώ!

Γράφει ο μαθητής Χάρης Παντελίδης (Β3)

Από το 2021 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξετάζει την ανανέωση των χαρτονομισμάτων ευρώ με προτάσεις που περιλαμβάνουν την απεικόνιση σημαντικών προσωπικοτήτων της ευρωπαϊκής ιστορίας και πολιτισμού. Όπως έγινε γνωστό, ανάμεσα στις προτάσεις που κατατέθηκαν, έχουν ξεχωρίσει οι εμβληματικές προσωπικότητες της Μαρίας Κάλλας, του Μπετόβεν, της Μαρί Κιουρί, του Μιγκέλ ντε Θερβάντες και του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Συγκεκριμένα, ένα από τα προτεινόμενα σχέδια είναι η απεικόνιση της Μαρίας Κάλλας στο χαρτονόμισμα των 5 ευρώ. Μάλιστα, το 2023, με αφορμή την επέτειο των 100 ετών από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, η Ελλάδα εξέδωσε αναμνηστικό κέρμα των 2 ευρώ προς τιμήν της. Αυτό το συλλεκτικό νόμισμα εκδόθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος και αποτελεί φόρο τιμής στην καλλιτεχνική κληρονομιά της Κάλλας.
Η Μαρία Κάλλας, γεννημένη από Έλληνες μετανάστες ως Μαρία Άννα Σοφία Καικιλία Καλογεροπούλου το 1923 στη Νέα Υόρκη, ήταν μια από τις κορυφαίες υψιφώνους του 20ού αιώνα, γνωστή για τη μοναδική φωνή και την εκφραστικότητά της. Έφερε -κατά κοινή ομολογία- επανάσταση στην όπερα, καθώς συνδύαζε την απαράμιλλη φωνή της με την υψηλή υποκριτική της, η οποία συνέδεε την παράδοση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με τη συναισθηματική ένταση της όπερας του 19ου αιώνα στην Ευρώπη. Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες λυρικές τραγουδίστριες με παγκόσμια αναγνώριση. Έφερε, άλλωστε, με τη φωνή της την όπερα πιο κοντά στο ευρύ κοινό, πέρα από τους κύκλους των μυημένων και τους τυχερούς, που είχαν την ευκαιρία να την ακούσουν στις μεγάλες λυρικές σκηνές της Ευρώπης και του κόσμου. Το καλλιτεχνικό της ταξίδι ξεκίνησε στην Ελλάδα, αλλά η ταυτότητά της διαμορφώθηκε στην Ευρώπη, όπου ταξίδεψε, έζησε και μεγαλούργησε.
Η επιλογή της Μαρίας Κάλλας, για να κοσμήσει τα νέα τραπεζογραμμάτια του Ευρώ, είναι σίγουρα μεγάλη τιμή για τη χώρα μας!

Σκέψεις μετά τον 2ο Αρσάκειο Διαγωνισμό Ορθογραφίας…

Γράφει η μαθήτρια Ιόλη Καραγεωργίου (Β1)

Ο 2ος Αρσάκειος Διαγωνισμός Ορθογραφίας διοργανώθηκε από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία (Φ.Ε.) και απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες των Ε’ και Στ΄τάξεων του Δημοτικού, των Α’, Β’ και Γ’ τάξεων του Γυμνασίου και των Α’ και Β’ τάξεων του Λυκείου των Αρσακείων Σχολείων σε Ψυχικό, Εκάλη, Πάτρα, Θεσσαλονίκη και Ιωάννινα. Ο διαγωνισμός αποτελεί πρωτοβουλία του Προέδρου των Αρσακείων, καθηγητή κ. Γ. Μπαμπινιώτη, με στόχο την ενίσχυση της γλωσσικής παιδείας και της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών.
Αναμφίβολα, η ορθογραφία αποτελεί θεμέλιο της γλωσσικής ικανότητας, καθώς συνδέεται με την κατανόηση της δομής και της ετυμολογίας των λέξεων. Μέσα από τον διαγωνισμό αυτό οι μαθητές ερχόμαστε σε επαφή με την πλούσια ιστορία της ελληνικής γλώσσας, μαθαίνουμε κανόνες και ανακαλύπτουμε τη σημασία της σωστής γραφής. Γιατί η ορθογραφία δεν είναι απλώς θέμα αποστήθισης, αλλά απαιτεί αναλυτική και συνθετική σκέψη. Ο διαγωνισμός μάς βοηθά να εξασκήσουμε τη συγκέντρωσή μας και να αναπτύξουμε δεξιότητες, που μας είναι χρήσιμες σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα. Σε μια εποχή, όπου η χρήση της τεχνολογίας και των αυτοματοποιημένων εργαλείων γραφής συχνά οδηγεί σε παραμέληση της ορθογραφίας, ο διαγωνισμός υπενθυμίζει τη σημασία της σωστής γραφής.
Επομένως, ο Αρσάκειος Διαγωνισμός Ορθογραφίας δεν είναι απλώς ένας διαγωνισμός γνώσεων· είναι μια εκπαιδευτική εμπειρία, που βοηθά εμάς, τα παιδιά, να εξελιχθούμε και να αγαπήσουμε τη γλώσσα μας. Μέσα από αυτόν τον θεσμό η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία συμβάλλει ενεργά στην ακαδημαϊκή εξέλιξη των μαθητών της όσο και στη διατήρηση και προώθηση της ελληνικής γλωσσικής παράδοσης.

Μήπως όλοι κρύβουμε μέσα μας έναν Δον Κιχώτη;

Γράφει η μαθήτρια Μαρία Ανδρεάκου (Β1)

Τον Φεβρουάριο όλοι οι μαθητές της Β’ τάξης του Σχολείου μας παρακολουθήσαμε στο Θέατρο Κάππα το κλασικό έργο «Δον Κιχώτης» του Μιγκέλ ντε Θερβάντες σε διασκευή του Mike Kenny και σκηνοθεσία του Ηλία Καρελλά. Και η θεατρική παράσταση, όπως και το ομότιτλο βιβλίο, περιγράφουν ένα μεγάλο, περιπετειώδες ταξίδι του Αλόνσο Κιχάδα, ενός ευγενούς από τη Μάντσα, ο οποίος, επηρεασμένος από τα ιπποτικά μυθιστορήματα, αποφασίζει να γίνει περιπλανώμενος ιππότης με το όνομα Δον Κιχώτης. Συνοδευόμενος από τον πιστό του ιπποκόμο, Σάντσο Πάντσα, ο Δον Κιχώτης ξεκινά μια σειρά από περιπέτειες επιδιώκοντας να αναβιώσει την ιπποτική παράδοση και να υπερασπιστεί τους αδύναμους. Με αφορμή αυτή την παράσταση, ομολογώ πως προβληματίστηκα αρκετά. Ποιο είναι αυτό το στοιχείο στην προσωπικότητα του Δον Κιχώτη, που τον καθιστά αγαπημένο ήρωα και κάνει πολλούς από εμάς να ταυτιζόμαστε μαζί του;
Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε λίγο καλύτερα τον «ιππότη με τη θλιμμένη έκφραση», για να ανακαλύψουμε ποια ευαίσθητη χορδή της ψυχής μας αγγίζει. Από τη μία, γελάμε μαζί του με τις πράξεις του και από την άλλη, ο χαρακτήρας του μας γοητεύει. Ένας μεσήλικας ευγενής της επαρχίας, που δεν του λείπει τίποτα και που ζει με μία σχεδόν ιδεατή άνεση, σηκώνεται μια μέρα, φοράει πανοπλία, χρήζει τον εαυτό του ιππότη και ξεκινάει ένα ταξίδι. Όμως, η ρομαντική του αντίληψη για τον κόσμο συγκρούεται με την πραγματικότητα οδηγώντας σε κωμικές και τραγικές καταστάσεις.
Σε κάθε παραδοσιακή κοινωνία υπάρχει κάποιος, ο οποίος τολμά να πει όσα οι άλλοι δεν τολμούν να πουν από φόβο. Είναι αυτός που ζει όπως θέλει και που όλοι τον ζηλεύουν κατά κάποιον τρόπο, γιατί θα ήθελαν να κάνουν το ίδιο, αλλά διστάζουν. Έτσι και ο Δον Κιχώτης, είναι αυτός που ακολουθεί έναν τρόπο ζωής, που κανείς μας δεν τολμά να ακολουθήσει. Και όμως, έχει τη γενναιότητα να αφήσει πίσω του τις ανέσεις και να ξεκινήσει μια ζωή γεμάτη περιπέτειες, που εμψυχώνεται από πνεύμα ιπποσύνης. Ποιος από εμάς δε θα ήθελε να τα αφήσει όλα πίσω του και να κυνηγήσει το όνειρό του χωρίς καμιά έγνοια;
Ίσως, ο Δον Κιχώτης και ο ακόλουθός του να αντικατοπτρίζουν τις δύο όψεις μιας κοινωνίας. Συγκεκριμένα, ο πρώτος πετάει στα σύννεφα, ενώ ο δεύτερος πατάει γερά στη γη. Ωστόσο, παρά τις διαφορές τους, υπάρχει ένα στοιχείο που τους ενώνει, η αφοσίωση του ενός στον άλλον. Ο Δον Κιχώτης είναι η καρδιά, ο ονειροπόλος, το πνευματικό μέρος του ανθρώπου, που αναζητά την ομορφιά, την αγάπη και κυνηγάει τα ιδεώδη της δικαιοσύνης, της ανδρείας και της τιμής. Από την άλλη, ο Σάντσο είναι πρακτικός. Μπορεί να δει κατάματα την πραγματικότητα και να την αξιολογήσει. Ο Θερβάντες χτίζει μια γέφυρα ανάμεσα σε αυτούς τους δύο χαρακτήρες και μας παρουσιάζει μια κωμική κατάσταση, που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, όπου ο Σάντσο προειδοποιεί τον Δον Κιχώτη ότι δεν είναι σε θέση να κρίνει με αντικειμενικότητα την πραγματικότητα και ο Δον Κιχώτης δεν τον ακούει μπλέκοντας σε νέα προβλήματα κάθε φορά. Υπάρχει τρόπος να δούμε αυτή την επικοινωνία ως κάτι που μπορεί να μας εμπνεύσει και όχι ως γελοία; Ιδεαλισμός, πραγματικότητα, η φύση της τρέλας και η δύναμη της φαντασίας. Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι…

Περί βιβλίων… «Ο Αλυσοδεμένος Ελέφαντας»

Γράφει η μαθήτρια Μυρτώ Ξενιού (Β3)

Την προηγούμενη εβδομάδα -και με αφορμή την επίδοση των ελέγχων προόδου του τετραμήνου στο σχολείο μας- διάβασα το βιβλίο «Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας» του Αργεντινού συγγραφέα Χόρχε Μπουκάι.
Η ιστορία αναφέρει: «Όταν ήμουν μικρός, μου άρεσε πολύ ο μαγικός κόσμος του τσίρκου. Στην παράσταση όλα μου φαίνονταν μαγικά και λαμπερά, αλλά τη στιγμή που εμφανιζόταν ο ελέφαντας ήταν η αγαπημένη μου. Το γιγάντιο ζώο ήταν τρομερά επιδέξιο, τρομερά μεγάλο και τρομερά δυνατό. […] Μου έκανε εντύπωση, όμως, που μετά από κάθε επίδειξη το προσωπικό του τσίρκου αλυσόδενε τον ελέφαντα σʼ ένα μικροσκοπικό ξυλαράκι, ελάχιστα βυθισμένο στην άμμο. Ακόμα και αν η αλυσίδα ήταν χοντρή και γερή, ένα ζώο που μπορούσε να γκρεμίσει ολόκληρο τοίχο μʼ ένα του τράβηγμα, εύκολα θα μπορούσε να απελευθερωθεί από το ξυλαράκι και να το βάλει στα πόδια. Τι συγκρατούσε τον ελέφαντα; Γιατί δεν το έσκαγε;» Ένα παιδί αναρωτιέται γιατί ένας ισχυρός ελέφαντας σε ένα τσίρκο παραμένει δεμένος με μια μικρή αλυσίδα σε έναν πάσσαλο, χωρίς να προσπαθεί να απελευθερωθεί. Ο αφηγητής εξηγεί ότι, όταν ο ελέφαντας ήταν μικρός, προσπάθησε πολλές φορές να σπάσει την αλυσίδα, αλλά δεν τα κατάφερε. Με τον καιρό, αποδέχθηκε την αδυναμία του και σταμάτησε να προσπαθεί.
Διαβάζοντας την ιστορία ένιωσα θαυμασμό, αλλά και προβληματισμό. Σκέφτηκα τους περιορισμούς που θέτουμε στον εαυτό μας λόγω παλαιότερων αποτυχιών ή φόβων… Είναι σημαντικό να μην αφήνουμε το παρελθόν να μας κρατάει πίσω, αλλά να αποτελεί για μας κίνητρο, ώστε να γίνουμε πιο δυνατοί και να προχωράμε μπροστά με αποφασιστικότητα! Το βιβλίο έχει διασκευαστεί και για το θέατρο, με την παράσταση «Ο Αλυσοδεμένος Ελέφαντας και ο Τρομερός Εχθρός» να παρουσιάζεται από τη θεατρική ομάδα ΤΟΠΙ συνδυάζοντας δύο ιστορίες του Μπουκάι σε μια παράσταση για παιδιά.
Είναι ένα διδακτικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους. Αξίζει να το διαβάσετε! Και θυμηθείτε: η αλυσίδα δε σπάει, αν δε δοκιμάσουμε να την σπάσουμε! Όπως είχε πει και ο Καζαντζάκης: «Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;» Πολέμα!»

Περί βιβλίων… «Το λουζεράκι»

Γράφει η μαθήτρια Κατερίνα Μαγκανά (Β2)

Η Ελένη Τασοπούλου γράφει μια συναρπαστική ιστορία για τη Θάλεια, ένα κορίτσι της Γ΄Γυμνασίου, που νιώθει πως δεν ταιριάζει πουθενά και έχει χαρακτηριστεί από τους γύρω της ως «λουζεράκι» (loser). Πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού και αγωνίζεται να κερδίσει τη χαμένη της αυτοπεποίθηση. Καθώς προσπαθεί να βρει τη θέση της στον κόσμο, αντιμετωπίζει δυσκολίες που συναντούν πολλοί έφηβοι: κοινωνική πίεση, χαμηλή αυτοεκτίμηση και το άγχος να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των άλλων. Η πλοκή εξελίσσεται κλιμακωτά. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση δίνει στη συγγραφέα την ευκαιρία να μπει στον ρόλο μιας 15χρονης κοπέλας που είναι μόνη με μία μόνο φίλη, που κρύβεται δημιουργώντας λανθασμένα την εντύπωση πως αμελεί το διάβασμα, που καταφεύγει στο «κατέβασμα» ταινιών στον ελεύθερό της χρόνο και που αγωνίζεται να πετάξει από πάνω της την ταμπέλα «λουζεράκι». Υπάρχουν διαρκή σκαμπανεβάσματα, από την ντροπή και τη μοναξιά της Θάλειας περνάμε στην ολοένα εντονότερη σχέση της με την κλίκα των συμμαθητών που της κάνουν τη ζωή δύσκολη. Η παγίδα όμως που ετοιμάζεται για εκείνη προς το τέλος του μυθιστορήματος, είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση!
«Το λουζεράκι» βραβεύτηκε από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, και όχι μάταια! Η Τασοπούλου καταφέρνει να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα οικειότητας και ζεστασιάς κάνοντας τον αναγνώστη να αισθάνεται σαν να βρίσκεται μέσα στην ιστορία! Η μοναξιά που νιώθει η νεαρή μαθήτρια του γυμνασίου μπορεί να συγκριθεί με τη μοναξιά που νιώθει ο κάθε έφηβος. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ταυτιζόμαστε με την ηρωίδα και βιώνουμε μαζί της την αβεβαιότητα και τον φόβο που χαρακτηρίζουν την εφηβεία. Παράλληλα, η συγγραφέας καταφέρνει με ευαισθησία και χιούμορ να αναδείξει τη δύναμη της φιλίας και της αλληλεγγύης, καθώς και την ανάγκη για αποδοχή και κατανόηση.
«Το λουζεράκι» είναι ένα βιβλίο, που μιλάει στην ψυχή μας και μας δίνει κουράγιο να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της ζωής, αλλά και… τροφή για σκέψη γύρω από τις προκλήσεις της εφηβικής ηλικίας. Διαβάστε το, αξίζει !