Γράφει η μαθήτρια Μελίνα Λαζάρου (Β2)

17 Νοεμβρίου του 1973: ένα δείγμα κοινής θέλησης για το καλύτερο, ένα δείγμα αποστροφής απέναντι στην αδικία του κόσμου και μια ένδειξη διεκδίκησης ηθικών δικαιωμάτων!

«Η κυριαρχία στηρίζεται στον λαό και πηγάζει από αυτόν.» Η διαπίστωση αυτή του Τζον Λοκ εκφράζει διαχρονικές, θεμελιώδεις αξίες, που επιβεβαιώνουν για ακόμη μία φορά τη δύναμη που κατέχει ο άνθρωπος στη διαμόρφωση της κοινωνικής πραγματικότητας την οποία αντιμετωπίζει, ενώ -εμμέσως- δηλώνει και τη βασική διαφορά των αντιδημοκρατικών καθεστώτων, δηλαδή την αφαίρεση της εξουσίας από τον λαό. Τα νοήματα αυτά βρίσκουν πρακτική εφαρμογή στην κλονισμένη κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Ελλάδας του ’70, χαμένης μέσα στην πυκνή ομίχλη της δικτατορίας που επικράτησε και κάλυψε κάθε φιλελεύθερο ιδανικό. Μια ιστορία… ανατρεπτική. Μια ιστορία… καθοριστική. Μια πραγματικότητα, κατά την οποία ο λαός επιζήτησε την ηθική δικαίωση απέναντι στην αδικία και συνειδητοποίησε την πρωταρχική αξία μίας και μόνο θεμελιώδους αρχής: της ελευθερίας!

Η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου και του ελληνικού λαού αποτελεί μια κομβική αντίδραση για την εξέλιξη της ιστορίας και την εξέλιξη των αξιών, που συμβάλλουν στην ηθική πορεία του ίδιου του ανθρώπου. Οι πολίτες συνειδητοποίησαν την αξία της ελευθερίας, αλλά και την τραγικότητα της ζωής χωρίς αυτή! Για τον λόγο αυτό, προτίμησαν να θυσιαστούν- και οι περισσότεροι το έπραξαν-, ώστε να αποκαταστήσουν τα αυτονόητα, δηλαδή την ελευθερία λόγου, την ελευθερία σκέψης και την ελευθερία έκφρασης.

Οι ίδιοι οι συνταγματάρχες, εκείνοι οι αισχροί εκτελεστές των αξιών, εκμεταλλεύτηκαν την εξουσία που είχαν και ξεπέρασαν κάθε μέτρο… Οι απεγνωσμένες φωνές πίσω από τα κάγκελα του Πολυτεχνείου καταπνίγηκαν από την απανθρωπιά, το συμφέρον, τον στυγνό ολοκληρωτισμό. Γιατί; Γιατί ο μόνος τρόπος για να κυριαρχήσουν οι δικτάτορες ήταν να αφαιρέσουν την εξουσία από τον λαό, αφού ο ίδιος ο λαός την αποτελεί. Και τα κατάφεραν… Προσωρινά. Γιατί όσο κι αν έχουν διαφθαρεί και παρακμάσει ορισμένες αξίες, η ελευθερία πάντα θα διεκδικείται. Θέλετε από προσωπικό συμφέρον; Θέλετε από κοινωνική αλληλεγγύη; Πάντως, πάντοτε θα αποτελεί τη βάση οποιουδήποτε δικαιώματος του ανθρώπου. Γι’ αυτό και πάντοτε θα αντιστέκεται και θα εξεγείρεται απέναντι σε όσους του την στερούν.
Εμείς, η γενιά του αύριο, δυστυχώς, δεν μπορούμε πάντοτε να εκτιμήσουμε τέτοιου είδους πράξεις, που χαρακτηρίζονται από αγώνα για ηθικές αξίες. Θεωρούμε τα πάντα αυτονόητα και δεδομένα. Χαρακτηρίζουμε τις πράξεις αυτές ως «ηρωικές», αλλά το νοηματικό βάθος τους για της συνείδησή μας είναι ανύπαρκτο. Θέτω λοιπόν το εξής ερώτημα: Τι έχει αξία χωρίς την ελευθερία; Αρχή των πάντων για τον ηθικό κόσμο θα την χαρακτήριζα. Ας αναλογιστούμε το πόσο ασήμαντα θα ήταν τα «σημαντικά» της σημερινής εποχής χωρίς ελευθερία.

Η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου τη 17η Νοεμβρίου 1973 δηλώνει για ακόμη μία φορά τη διαχρονικά υψηλή θέση της ελευθερίας στην ιεραρχία των αξιών. «Ψωμί, παιδεία, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»! Ταυτόχρονα, σηματοδοτεί την ικανότητα του ανθρώπου να διαμορφώσει προς το καλύτερο την κοινωνία στην οποία ζει. Βλέπουμε πως η προσπάθεια αμαύρωσης αυτής της αξίας, όσο ισχυρή και να ήταν, ηττήθηκε από την ηθική συνείδηση! Οι άνθρωποι του τότε εξεγέρθηκαν και ζήτησαν δικαίωση απέναντι στην ηθική αδικία που τους κατέπνιγε και αισθάνθηκαν την ανάγκη να επαναφέρουν μια ηθική ισορροπία διεκδικώντας μια ζωή με νόημα. Και αυτό ακριβώς είναι που μας δίνει μια ελπίδα για την πορεία του δικού μας μέλλοντος…