Γράφει η μαθήτρια Ναταλία Βούρβαχη (Β1)

Η Ισλανδία, παλιότερα, μάς ήταν γνωστή για τα μοναδικά φαινόμενα, όπως το Βόρειο Σέλας, οι θερμοπίδακες (τα λεγόμενα geysers), τα ηφαίστεια, οι παγετώνες! Η χώρα αυτή δεχόταν καθημερινά χιλιάδες τουρίστες! Αυτές τις ημέρες, όμως, είναι στην επικαιρότητα για διαφορετικό λόγο…
Για πρώτη φορά στα χρονικά απέκτησε κουνούπια! Ναι, το ξέρω πως είναι πρωτάκουστο, καθώς η Ισλανδία ήταν μέχρι πρότινος σχεδόν η μοναδική χώρα στον κόσμο, που δεν είχε πληθυσμό κουνουπιών. Ο λόγος είναι απλός: τα κουνούπια δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους και να επιβιώσουν στις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκεί. Η εμφάνιση κουνουπιών όμως, προκάλεσε αναστάτωση στους κατοίκους και συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, γι’αυτό και παρουσιάζει έντονο επιστημονικό και κοινωνικό ενδιαφέρον. Η Ισλανδία, πλέον, θερμαίνεται με ρυθμό τέσσερις φορές ταχύτερο από εκείνον στο υπόλοιπο βόρειο ημισφαίριο, γεγονός στο οποίο οι επιστήμονες αποδίδουν την εμφάνιση των πρώτων κουνουπιών. Τα πιο ζεστά καλοκαίρια, η μεγαλύτερη διάρκεια της θερμής περιόδου και τα περισσότερα στάσιμα νερά από το λιώσιμο των πάγων ευνοούν την επιβίωση και την αναπαραγωγή κουνουπιών. Μάλιστα, τον περασμένο Ιούλιο σημειώθηκε μία άνευ προηγουμένου ζέστη με θερμοκρασίες ρεκόρ (30,5 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές), μια αξιοσημείωτη δηλαδή αύξηση της τάξης των 8 βαθμών Κελσίου!
Η εμφάνιση κουνουπιών σε μια χώρα όπως η Ισλανδία, που παλιά ήταν γνωστή για το πολύ κρύο της κλίμα, μας δείχνει πόσο σοβαρά έχει αλλάξει ο πλανήτης μας. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι μακρινό ή θεωρητικό, αλλά επηρεάζει ήδη τη φύση και τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό μας κάνει να αναρωτηθούμε τι μέλλον μας περιμένει, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που φερόμαστε στο περιβάλλον και αν δεν προσπαθήσουμε όλοι να το προστατεύσουμε…

Τη Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025, οι μαθητές του τμήματος Γ2 του Σχολείου μας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και παιδαγωγικά πολύτιμη παρουσίαση από τον κ. Κωνσταντίνο Ζέκιο, μαθηματικό – μετεωρολόγο (MSc) και καθηγητή του Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Λυκείου Εκάλης. Η δράση αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών του Σχολείου μας, το οποίο έχει στραφεί συστηματικά στην εκπαίδευση για την αειφορία και την ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης μέσα από ποικίλες δράσεις και συνεργασίες. Στόχος της παρουσίασης ήταν οι μαθητές να κατανοήσουν βαθύτερα τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον και να ευαισθητοποιηθούν σε ζητήματα κλιματικής αλλαγής και περιβαλλοντικής προστασίας. 

Η παρουσίαση χωρίστηκε σε δύο μέρη: 

Στο πρώτο μέρος, οι μαθητές παρακολούθησαν μια επιστημονικά τεκμηριωμένη αλλά ταυτόχρονα προσιτή ανάλυση θεμάτων όπως: 

• οι έννοιες του καιρού και του κλίματος, 

• οι παράγοντες που επηρεάζουν την αλλαγή του κλίματος, 

• το φαινόμενο του θερμοκηπίου, 

• το εύκρατο μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας, 

• καθώς και η έννοια του μικροκλίματος και πώς αυτό μπορεί να αλλάζει σε τοπικό επίπεδο. 

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σχέση της ανθρώπινης δραστηριότητας με την κλιματική αλλαγή, μέσα από παραδείγματα που αφορούν την καθημερινότητά μας. Μέσα από τη συζήτηση, οι μαθητές συνειδητοποίησαν πώς οι ατομικές και συλλογικές μας επιλογές επηρεάζουν το περιβάλλον και συμβάλλουν, άμεσα ή έμμεσα, στη διαμόρφωση του μικροκλίματος. 

Στο δεύτερο μέρος, οι μαθητές γνώρισαν τον μετεωρολογικό σταθμό που είναι εγκατεστημένος στα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία Εκάλης, ο οποίος από το 2014 καταγράφει και μεταφέρει δεδομένα στο δίκτυο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οι μαθητές ενημερώθηκαν αναλυτικά για: 

• τη θέση και τη λειτουργία του σταθμού, 

• τα μετεωρολογικά όργανα που διαθέτει, 

• τα δεδομένα που συλλέγει και αποστέλλει, 

• καθώς και για το πώς αυτά αξιοποιούνται για την επιστημονική μελέτη του κλίματος. 

Ο κ. Ζέκιος παρουσίασε επίσης την ιστοσελίδα του μετεωρολογικού σταθμού, μέσα από την οποία οι μαθητές μπορούν να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις μετρήσεις και να εξοικειωθούν με τη διαδικασία της παρατήρησης και ερμηνείας περιβαλλοντικών δεδομένων. Η παρουσίαση αυτή δεν αποτέλεσε μόνο μια επιστημονική ενημέρωση, αλλά μια εκπαιδευτική εμπειρία με βαθιά παιδαγωγική αξία, που συνέβαλε ουσιαστικά στην καλλιέργεια της περιβαλλοντικής ευαισθησίας των μαθητών και στην ενίσχυση της ενεργούς συμμετοχής τους σε δράσεις αειφορίας. 

Μπορείτε να επισκεφθείτε τον μετεωρολογικό σταθμό πατώντας εδώ. 

Γράφει η μαθήτρια Λήδα Σκαπινάκη (Β4)

Λέγοντας «κλιματική αλλαγή» εννοούμε τις αισθητές μεταβολές του παγκόσμιου κλίματος, οι οποίες δυστυχώς δεν οφείλονται μόνο σε φυσικά αίτια, αλλά κυρίως σε ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η αποψίλωση των τροπικών δασών, η γεωργία, η κτηνοτροφία και η παραγωγή χημικών ουσιών. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται, οι παγετώνες λιώνουν. Παρατηρούνται, ακόμη, ακραία καιρικά φαινόμενα -εντονότερα και πιο εντατικά-, μείωση του ατμοσφαιρικού όζοντος, αλλαγές στο οικοσύστημα, λόγω της απώλειας της βιοποικιλότητας, αλλαγές στις προμήθειες του γλυκού πόσιμου νερού, υποβάθμιση του εδάφους και αστικοποίηση. Διάφοροι οικολογικοί σύλλογοι από όλον τον κόσμο, αλλά και ηγεσίες κρατών προσπαθούν να συνεργαστούν, ώστε να βρουν μια λύση. Είναι όμως εφικτό αυτό, αν δεν βοηθήσουμε ΚΑΙ ατομικά;
Πού βρισκόμαστε σήμερα; Έχουμε ήδη αυξήσει τη θερμοκρασία του πλανήτη κατά περισσότερο από 1 °C σε σύγκριση με το επίπεδο των θερμοκρασιών που επικρατούσαν πριν από τη βιομηχανική εποχή. Οι επιστήμονες που συμμετέχουν στη διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή (IPCC) προειδοποιούν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5 °C θα έχει σοβαρές- ακόμη και μη αναστρέψιμες- συνέπειες για το περιβάλλον και τις κοινωνίες μας. Ας μιλήσουμε για το «φαινόμενο του θερμοκηπίου». Στην ατμόσφαιρα της Γης βρίσκονται κάποια αέρια, τα οποία συγκρατούν τη θερμότητα του ήλιου και εμποδίζουν τη διάχυσή της στο διάστημα, υπερθερμαίνοντας έτσι τον πλανήτη. Το φαινόμενο αυτό είναι φυσικό, ωστόσο η ανθρώπινη δραστηριότητα συμβάλλει αρκετά στην αύξηση συγκέντρωσης αερίων. Με την καύση του πετρελαίου και του άνθρακα παράγονται μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και υποξειδίου του αζώτου, ενώ με την υλοτομία χάνονται πολλά δέντρα, τα οποία απορροφούσαν διοξείδιο του άνθρακα, με αποτέλεσμα πλέον να απελευθερώνεται και αυτό στην ατμόσφαιρα. Αυτά τα επιπλέον αέρια ενισχύουν το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία της γης να αυξάνεται με πρωτοφανείς ρυθμούς και να επέρχονται σημαντικές αλλαγές στο κλίμα.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλες τις περιοχές του κόσμου. Για να αποφύγουμε την ολική καταστροφή του πλανήτη, μπορούμε να εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας κάποια μέτρα, που μπορούν να θεωρηθούν «μικρά» ή «ασήμαντα», αλλά που μπορούν να κάνουν τη μεγάλη διαφορά. Για παράδειγμα, αν προσπαθήσουμε να μειώσουμε την κατανάλωση της ενέργειας στα σπίτια μας, τότε θα μειωθούν και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επίσης, μπορούμε να περιορίσουμε τη χρήση αυτοκινήτων και να μετακινούμαστε με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή ακόμα καλύτερα με ποδήλατα, όπου αυτό είναι δυνατόν. Θα μπορούσαμε να έχουμε καθαρότερο αέρα με αποδοτικότερα συστήματα δημόσιων συγκοινωνιών στις πόλεις! Και, φυσικά, η ανακύκλωση είναι ένα από τα πιο εύκολα, αλλά και δραστικά μέτρα.
Ας μην έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η κλιματική αλλαγή, μια μέρα, απλώς θα εξαφανιστεί! Η κλιματική αλλαγή αποτελεί επείγουσα απειλή για τον πλανήτη μας, αλλά όλοι μας μπορούμε να κάνουμε κάτι για να την καταπολεμήσουμε και να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Ας μην είμαστε εγωιστές, ας σκεφτούμε λίγο και τις επόμενες γενιές! Κάθε δράση, έστω και μικρή, έχει μεγάλη σημασία!