Γράφει η μαθήτρια Ιόλη Καραγεωργίου (Β1)

Καθώς μελετάμε την ιστορία, παρατηρούμε ότι ο πόλεμος αποτελεί ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο στην πορεία της ανθρωπότητας. Όταν ένας λαός αμύνεται απέναντι σε μια επίθεση, η σύγκρουση αναπόφευκτα οδηγεί σε απώλειες, καταστροφές και ανθρώπινο πόνο. Ωστόσο, αν δεν υπερασπιζόταν τον εαυτό του, η ειρήνη θα ερχόταν με τίμημα την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Η ιστορία έχει δείξει ότι πολλοί πόλεμοι ξεκίνησαν ως υποτιθέμενες προσπάθειες για ειρήνη ή για την αποκατάσταση της τάξης. Ανεξάρτητα από το ποιος τελικά κερδίζει και ποιος χάνει, η λήξη ενός πολέμου συχνά ακολουθείται από μια περίοδο ειρήνης. Αυτό γεννά ένα σημαντικό ερώτημα: Μπορεί η βία να είναι δικαιολογημένη, αν στόχος της είναι η ειρήνη;
Η ρήση των αρχαίων Ρωμαίων «Αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο!» αντανακλά μια σκληρή πραγματικότητα: πολλές φορές, η ισχύς θεωρείται αναγκαία για τη διατήρηση της ειρήνης. Υποστηρίζεται πως η βία μπορεί να δικαιολογηθεί, όταν στοχεύει στην υπεράσπιση αθώων, στην αποκατάσταση της δικαιοσύνης ή την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, παρά τα επιχειρήματα υπέρ της χρήσης της βίας ως μέσου για την ειρήνη, οι επιπτώσεις του πολέμου είναι σχεδόν πάντα ολέθριες. Καταστρέφει ζωές, οικονομίες, πολιτισμούς και αφήνει βαθιά ψυχολογικά τραύματα στις κοινωνίες. Η ιστορία έχει επίσης αναδείξει ηγέτες, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και ο Μαχάτμα Γκάντι, οι οποίοι απέδειξαν ότι η μη-βίαιη αντίσταση μπορεί να είναι ένα εξίσου ισχυρό όπλο για την κατάκτηση της δικαιοσύνης και της ειρήνης.
Προσωπικά, θεωρώ πως η βία ως μέσο για την επίτευξη της ειρήνης δεν είναι η ιδανική λύση. Παρόλο που συχνά επιλέγεται ως η πιο άμεση και εύκολη οδός, ο κόσμος μας πρέπει να στραφεί σε πιο διπλωματικούς και ειρηνικούς τρόπους επίλυσης συγκρούσεων. Η ανθρωπότητα οφείλει να εξελιχθεί και να βρει τρόπους συνεννόησης, που δεν βασίζονται στη δύναμη των όπλων.
«Η βία ποτέ δε φέρνει θετικά αποτελέσματα. Φέρνει μόνο περισσότερη βία.» (Martin Luther King)

Την Πέμπτη 21/12/2023 οι μαθητές του Α2 του Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης παρακολούθησαν τη θεατρική παράσταση «Ραπουνζέλ χωρίς παραμύθι», σε σκηνοθεσία Ηλία Καρελλά στο θέατρο ΚΑΠΠΑ. Το εμβληματικό έργο του Mike Kenny «Ραπουνζέλ χωρίς παραμύθι» κέρδισε μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές μικρών και μεγάλων και το Βραβείο Θεάτρου για παιδιά και εφήβους από την Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών. Ένα έργο με έντονο εκπαιδευτικό χαρακτήρα, γεμάτο συναισθήματα, διαχρονικά μηνύματα και ελπίδα, για θεατές κάθε ηλικίας.  Σκοπός του είναι  να μας ευαισθητοποιήσει  απέναντι στη διαφορετικότητα, την απομόνωση, τον ρατσισμό, τον πόλεμο, το περιβάλλον, την απώλεια, τις μαθησιακές δυσκολίες,  με τρόπο απλό και τρυφερό τονίζοντας την ανθρώπινη ανάγκη για επικοινωνία. Μια ολοκληρωμένη παράσταση που συνδυάζει μοναδικά επί σκηνής, τους ηθοποιούς, το σύγχρονο θέατρο σκιών και  τη ζωντανή μουσική. Τη φετινή χρονιά η παράσταση τελεί υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Τους μαθητές συνόδευσαν οι καθηγήτριες κ. Γραμμένου και κ. Ερμοπούλου.

Γράφει η μαθήτρια Μελίνα Λαζάρου (Β2)

Πολλές φορές, οι άνθρωποι προσεγγίζουν τη ζωή με μία μονοδιάστατη λογική. Η ζωή ως άσπρο και η ζωή ως μαύρο. Καμία απόχρωση του γκρι ανάμεσα στις δύο αυτές -εκ διαμέτρου αντίθετες- έννοιες. Επιδιώκουμε πάντα μια διαδρομή για την ικανοποίηση των στόχων μας χωρίς δυσχέρειες, χωρίς εμπόδια. Ίσως, βέβαια, αυτό να αποτελεί και το κίνητρο για τη ζωή: ο άνθρωπος σε μία ψευδαίσθηση, σε μια πλαστή πνευματική πραγματικότητα, που όμως τον παρακινεί να προχωρήσει… Καθώς προχωρά, ωστόσο, καταρρίπτονται όλα όσα πίστευε. Παρατηρεί πλέον και την αρνητική, την άδικη, την αισχρή πλευρά της ζωής και… αποθαρρύνεται. Ξαφνικά, υψώνεται μπροστά του ένα μαύρο, αδιαπέραστο τείχος. «Δεν υπάρχει διέξοδος!», σκέφτεται. Και επιστρέφει εκεί απ’ όπου ξεκίνησε, απαξιώνοντας αυτή τη ζωή. Αδικία, μίσος, κακία. Έτσι θα την χαρακτήριζε με τρεις λέξεις. Γιατί; Γιατί δεν αποδέχθηκε ποτέ την αλληλεξάρτηση των δύο στερεοτυπικά διαμορφούμενων εννοιών: του καλού και του κακού, του δίκαιου και του άδικου, της ευτυχίας και της δυστυχίας. Πάντα έτεινε να τραβά μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσά τους. Και αυτό, συμβάλλει στη διαμόρφωση αβάσιμων αντιλήψεων, που ωστόσο δύσκολα καταρρίπτονται απέναντι στην πεποίθηση για την ύπαρξη ενός κόσμου «ιδανικού», ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος με έναν κόσμο, που φαντάζει ως το άκρο μιας αρνητικής διάστασης!
Αλλά σε μία κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει μόνο καλοσύνη. Οτιδήποτε και αν παρατηρήσουμε γύρω μας, αναλύοντάς το σε βάθος, θα μας οδηγήσει στην ίδια θεμελιώδη διαπίστωση: απαρτίζεται αναπόφευκτα από στοιχεία του καλού ΚΑΙ του κακού. Σκεφτείτε τι συμβαίνει με έναν πόλεμο, τον οποίο καταδικάζουμε για τη βαρβαρότητα, την αδικία, τον όλεθρο που επιφέρει. Σκεφτείτε πως η πενικιλίνη, τα ραντάρ, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, το εμβόλιο γρίπης αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα καινοτομιών, στις οποίες οδηγήθηκε η ανθρωπότητα εξαιτίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η πλήρης αντίφαση! Από κάθε «κακό», λοιπόν, πηγάζει κάτι «καλό», το οποίο με τη σειρά του, μπορεί να κρύβει και κάτι το αρνητικό. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού», αλλά και «Ουδέν καλόν αμιγές κακού», θα έλεγα.
Συνεπώς, ο κόσμος μας δεν είναι γέννημα μιας μονοδιάστατης οπτικής. Γι’ αυτό και η συνύπαρξη του καλού και του κακού παρουσιάζεται αναπόφευκτη για το ανθρώπινο μέλλον και αποτελεί μία ζωτικής σημασίας αρχή για την ισορροπία της ανθρωπότητας, μία αρχή δηλαδή που στις μέρες μας φαντάζει πιο απαραίτητη από ποτέ…

Γράφει ο μαθητής Κωνσταντίνος Χειρίδης (Β4)

Πρόσφυγας ονομάζεται κάθε άνθρωπος, που έχει εγκαταλείψει τα πατρογονικά του εδάφη λόγω πολέμου, βίας ή διώξεων. Το προσφυγικό ζήτημα είναι ένα από τα πλέον ακανθώδη της εποχής μας. Καθώς ο πληθυσμός των ανθρώπων παγκοσμίως, που αναγκάζεται να αφήσει το σπίτι του εξαιτίας της βίας και των συρράξεων ολοένα και αυξάνεται, ο δημόσιος διάλογος γύρω από αυτό το θέμα εντείνεται. Ζητήματα σχετικά με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες πρωτοστατούν σε κανάλια, εφημερίδες και το διαδίκτυο.
Οι πρόσφυγες έχοντας εγκαταλείψει τον τόπο τους αναζητούν μία χώρα για να διαμείνουν. Εάν αποτελούσαν μέλη εθνικής μειονότητας στη χώρα που ζούσαν, προτού γίνει η πολεμική εμπλοκή, τότε θα αναζητήσουν βοήθεια από τους συμπατριώτες τους, οι οποίοι είτε θα ζουν ως μειονότητες σε άλλες χώρες είτε θα έχουν δικό τους κράτος. Άλλοι θα αναζητήσουν βοήθεια από χώρες γειτονικές της πατρίδας τους. Θα περπατήσουν πολλά χιλιόμετρα φορτωμένοι με τα απολύτως απαραίτητα ή θα βρεθούν σε βάρκες στη θάλασσα και θα πάνε, όπου τους βγάλει το πέλαγος. Και φυσικά, υπάρχουν πιθανότητες να μην τα καταφέρουν…
Ένας πρόσφυγας πηγαίνει σε νέους τόπους, άγνωστους και διαφορετικούς από τον δικό του. Γνωρίζει άλλους πολιτισμούς και αναγκάζεται να ασπαστεί ξένες για εκείνον νοοτροπίες και συνήθειες. Αναμφίβολα, η ανάγκη εκμάθησης μίας νέας γλώσσας είναι επιβεβλημένη. Πρέπει να επιβιώσει σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον, ψάχνει να δουλέψει για να βγάλει λίγα χρήματα. Εάν έχει και οικογένεια μαζί του, παλεύει να την συντηρήσει. Συγχρόνως, προσπαθεί να γίνει αποδεκτός από τους ντόπιους, οι οποίοι δεν τον υποδέχονται με ανοικτές αγκάλες… Επικρατούσε κι επικρατεί ακόμα, βλέπετε, σε πολλούς η λογική ότι ναι μεν είμαι φιλάνθρωπος και συμπαραστέκομαι σε κάθε ανέστιο και κατατρεγμένο, όχι όμως να έχουμε ίσα κι όμοια δικαιώματα!

Στις μέρες μας, υπάρχουν ακόμα προσφυγικά κύματα, όπως εξαιτίας του πολέμου στη Συρία ή την Ουκρανία. Ένα παλαιότερο συμβάν είναι η πολεμική εμπλοκή στο Νογκόρνο Καραμπάχ, όπου γύρω στους 100.000 Αρμένιους έφυγαν από τις πόλεις και τα χωριά τους μετά από πολεμική επέμβαση των Αζέρων. Με τον πόλεμο στο Ισραήλ μεταξύ των Εβραίων και των Παλαιστίνιων Αράβων, 6 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι πρόσφυγες βρίσκονται τώρα στην Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Συρία και τη Λωρίδα της Γάζας. Αλλά και οι Έλληνες αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες, όπως κατά την Μικρασιάτικη Καταστροφή. Η Αττική δέχτηκε τον μεγαλύτερο όγκο από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Αυτοσχέδιοι καταυλισμοί, δημόσια κτήρια και σχολεία, που μετατράπηκαν σε νοσοκομεία, άνθρωποι και ευκατάστατες οικογένειες που βρέθηκαν, από τη μια μέρα στην άλλη, να φορούν παπούτσια από λάστιχα αυτοκινήτων. Ο πληθυσμός της Αθήνας διπλασιάστηκε και στην αρχή, οι ξεριζωμένοι αναζήτησαν πρόχειρη στέγη σε αποθήκες, εκκλησίες, σχολεία και θέατρα.
Πολλοί πρόσφυγες, όταν ο πόλεμος και οι δυσκολίες της χώρας τους σταματήσουν, επιθυμούν να γυρίσουν πίσω στις πατρίδες τους και να ζήσουν τη ζωή τους, όπως συνήθιζαν προπολεμικά. Ας μην ξεχνάμε ότι η προσφυγιά δεν έχει χρώμα ούτε θρησκεία. Απλώς η διαδρομή αλλάζει! Κάποτε οι Έλληνες κατευθύνονταν ως πρόσφυγες στη Συρία, ενώ τώρα οι Σύριοι έρχονται στην Ελλάδα. Η αλληλεγγύη προς τον πλησίον είναι κάτι επιβεβλημένο! Και είναι εντυπωσιακό το ότι σήμερα πολλοί, που αντιτίθενται στους πρόσφυγες της Συρίας, είναι άνθρωποι που οι γονείς τους ήταν και οι ίδιοι πρόσφυγες! Σχετικά, λοιπόν, με την έξαρση των ρατσιστικών συμπεριφορών απέναντι στους πρόσφυγες, που ως Έλληνας έφηβος βλέπω καθημερινά γύρω μου, να σας θυμίσω τι γινόταν στις αρχές του 20ού αιώνα στη νήσο Έλις της Νέας Υόρκης, εκεί όπου συνωστίζονταν χιλιάδες Έλληνες, πάμφτωχοι, ρακένδυτοι, πεινασμένοι, αλλά και πολλοί με εγκληματικό χαρακτήρα… Ή ότι στην Αυστραλία πήγαν Έλληνες, για να βρουν μια καλύτερη ζωή και κατέληξαν άστεγοι ζητιάνοι στους δρόμους του Σίδνεϋ και της Μελβούρνης. Οφείλουμε να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες, να ενσωματωθούν πιο εύκολα στις γηγενείς κοινότητες και να έχουν ευκαιρίες να ζήσουν με ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ!