Γράφει η μαθήτρια Ναταλία Βούρβαχη (Β1)

Η Ισλανδία, παλιότερα, μάς ήταν γνωστή για τα μοναδικά φαινόμενα, όπως το Βόρειο Σέλας, οι θερμοπίδακες (τα λεγόμενα geysers), τα ηφαίστεια, οι παγετώνες! Η χώρα αυτή δεχόταν καθημερινά χιλιάδες τουρίστες! Αυτές τις ημέρες, όμως, είναι στην επικαιρότητα για διαφορετικό λόγο…
Για πρώτη φορά στα χρονικά απέκτησε κουνούπια! Ναι, το ξέρω πως είναι πρωτάκουστο, καθώς η Ισλανδία ήταν μέχρι πρότινος σχεδόν η μοναδική χώρα στον κόσμο, που δεν είχε πληθυσμό κουνουπιών. Ο λόγος είναι απλός: τα κουνούπια δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους και να επιβιώσουν στις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκεί. Η εμφάνιση κουνουπιών όμως, προκάλεσε αναστάτωση στους κατοίκους και συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, γι’αυτό και παρουσιάζει έντονο επιστημονικό και κοινωνικό ενδιαφέρον. Η Ισλανδία, πλέον, θερμαίνεται με ρυθμό τέσσερις φορές ταχύτερο από εκείνον στο υπόλοιπο βόρειο ημισφαίριο, γεγονός στο οποίο οι επιστήμονες αποδίδουν την εμφάνιση των πρώτων κουνουπιών. Τα πιο ζεστά καλοκαίρια, η μεγαλύτερη διάρκεια της θερμής περιόδου και τα περισσότερα στάσιμα νερά από το λιώσιμο των πάγων ευνοούν την επιβίωση και την αναπαραγωγή κουνουπιών. Μάλιστα, τον περασμένο Ιούλιο σημειώθηκε μία άνευ προηγουμένου ζέστη με θερμοκρασίες ρεκόρ (30,5 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές), μια αξιοσημείωτη δηλαδή αύξηση της τάξης των 8 βαθμών Κελσίου!
Η εμφάνιση κουνουπιών σε μια χώρα όπως η Ισλανδία, που παλιά ήταν γνωστή για το πολύ κρύο της κλίμα, μας δείχνει πόσο σοβαρά έχει αλλάξει ο πλανήτης μας. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι μακρινό ή θεωρητικό, αλλά επηρεάζει ήδη τη φύση και τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό μας κάνει να αναρωτηθούμε τι μέλλον μας περιμένει, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που φερόμαστε στο περιβάλλον και αν δεν προσπαθήσουμε όλοι να το προστατεύσουμε…

Γράφουν οι μαθήτριες Άρτεμις Σταυριανοπούλου, Μυρτώ Τουτούζη, Νάγια Τσιτσώνη και Σάρα Φραγκουλοπούλου (Β4)

Την Τρίτη 18 Νοεμβρίου το τμήμα μας επισκέφθηκε τη Μονάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας «Γαλιλαία» στα Σπάτα. Από την πρώτη στιγμή που περάσαμε την είσοδο, καταλάβαμε ότι δεν πρόκειται για ένα συνηθισμένο χώρο φροντίδας. Η ζεστασιά, η ηρεμία και τα χαμόγελα των ανθρώπων εκεί μάς έκαναν να νιώσουμε πως μπαίνουμε σε ένα «σπίτι» γεμάτο φροντίδα και αγάπη.
Στη «Γαλιλαία» προσφέρονται εξειδικευμένες υπηρεσίες σε ασθενείς με καρκίνο και νόσο του κινητικού νευρώνα, από κατ’ οίκον φροντίδα και υποστήριξη σε ξενώνα, μέχρι ψυχολογική και πνευματική ενδυνάμωση για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Ακούγοντας το έργο των ανθρώπων που εργάζονται εκεί, συνειδητοποιήσαμε πόση δύναμη χρειάζεται, για να στηρίζεις καθημερινά κάποιον άλλον, αλλά και πόση δύναμη σου επιστρέφει αυτή η προσφορά…
Λίγο πριν την επίσκεψη, είχαμε οργανώσει συγκέντρωση αναλώσιμων, όπως πάνες, υποσέντονα, μωρομάντηλα, καθώς και ορθοπεδικού εξοπλισμού, όπως καροτσάκια και ορθοστάτες. Όταν παραδώσαμε αυτά τα είδη, νιώσαμε ότι -έστω και για λίγο- μπορούμε να κάνουμε την καθημερινότητα κάποιων ανθρώπων πιο άνετη, πιο ανθρώπινη.
Καθώς περιηγηθήκαμε στους χώρους, συναντήσαμε φιλοξενούμενους που, παρά τις δυσκολίες, διατηρούν μια αξιοπρέπεια και μια δύναμη που μας συγκλόνισε. Με τη βοήθεια του προσωπικού, περνούν δημιουργικά τις ώρες τους βρίσκοντας χαρά σε μικρές δραστηριότητες και συζητήσεις. Μας έκανε μεγάλη εντύπωση πόσο ζωντανός ήταν ο χώρος, πόσο μακριά από την εικόνα ενός «στεγνού» γηροκομείου, που ίσως έχουμε στο μυαλό μας.
Φεύγοντας από τη «Γαλιλαία», νιώθαμε μεγάλη ευγνωμοσύνη στην καρδιά μας. Η επίσκεψη αυτή μάς θύμισε πόσο σημαντικό είναι να στεκόμαστε δίπλα σε όσους μας χρειάζονται, να δίνουμε χωρίς να περιμένουμε αντάλλαγμα και να αντιμετωπίζουμε το γήρας ως ένα κομμάτι της ανθρώπινης διαδρομής, που αξίζει σεβασμό και φροντίδα. Συνειδητοποιήσαμε κάτι που μέχρι τότε, ίσως, δεν είχαμε σκεφτεί τόσο βαθιά: τα γηρατειά δεν είναι η «πτώση» της ζωής, αλλά η ολοκλήρωσή της. Εκεί, ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν δώσει αγώνες, που έχουν ζήσει χαρές και δυσκολίες, νιώσαμε σεβασμό. Ήταν μια εμπειρία, που μας δίδαξε ανθρωπιά, ενσυναίσθηση και το αληθινό νόημα της προσφοράς. Μια εμπειρία που, σίγουρα, δεν θα ξεχάσουμε!

Γράφουν οι μαθήτριες Ζέτα Παππά και Ευτυχία Χρυσάνθη (Β2)

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει περάσει πλέον από τα εργαστήρια και τις ιστορίες επιστημονικής φαντασίας στην καθημερινή ζωή επηρεάζοντας έντονα και τον χώρο της εκπαίδευσης. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με εφαρμογές, που τους βοηθούν να οργανώνουν τη μελέτη τους, να λύνουν ασκήσεις, να παράγουν κείμενα ή ακόμη και να αποκτούν εξατομικευμένη εκπαιδευτική υποστήριξη. Αυτή η τεχνολογική επανάσταση δημιουργεί νέες δυνατότητες, αλλά ταυτόχρονα γεννά και ανησυχίες. Αποτελεί η τεχνητή νοημοσύνη πολύτιμο εργαλείο μάθησης ή απειλή για την ανάπτυξη των μαθητών;

Από τη μία πλευρά, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει σαν σύμμαχος στη μαθησιακή διαδικασία. Προσφέρει άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες, επιτρέπει την εξατομίκευση της διδασκαλίας ανάλογα με τον ρυθμό και τις ανάγκες κάθε μαθητή και βοηθά στη βελτίωση της κατανόησης δύσκολων εννοιών μέσω διαδραστικών εργαλείων. Επιπλέον, ενισχύει τη δημιουργικότητα, δίνει τη δυνατότητα για γρήγορη επίλυση αποριών και διευκολύνει την οργάνωση της μελέτης μειώνοντας το άγχος και την πίεση.

Ωστόσο, στην άλλη πλευρά του νομίσματος βρίσκονται οι κίνδυνοι. Η εξάρτηση από «έξυπνα» εργαλεία μπορεί να αποδυναμώσει την κριτική σκέψη, να μειώσει το ενδιαφέρον για προσωπική προσπάθεια και να δημιουργήσει μία ψευδαίσθηση γνώσης χωρίς την πραγματική κατανόηση. Επιπλέον, υπάρχουν προβληματισμοί σχετικά με την αξιοπιστία των πληροφοριών, την ιδιωτικότητα των δεδομένων και την πιθανή αντικατάσταση βασικών δεξιοτήτων, όπως η γραπτή έκφραση ή η μαθηματική σκέψη. Οι μαθητές, αντί να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να εξελιχθούν, κινδυνεύουν να περιοριστούν στην παθητική κατανάλωση έτοιμων απαντήσεων.

Η σωστή αξιοποίηση της Τεχνητή Νοημοσύνη απαιτεί ισορροπία και καθοδήγηση. Ο μαθητής του σήμερα πρέπει να μάθει όχι απλώς να χρησιμοποιεί τα τεχνολογικά εργαλεία, αλλά να τα χρησιμοποιεί υπεύθυνα και δημιουργικά. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία ως βοηθητικό μέσο, αλλά δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να πάρει τη θέση της ανθρώπινης προσπάθειας, της προσωπικής ερμηνείας και της μαθησιακής εμπειρίας, που δίνει νόημα στη γνώση. Σε τελική ανάλυση, η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ούτε κάτι απόλυτα καλό ούτε κάτι απόλυτα κακό. Το πώς θα επηρεάσει τη ζωή των μαθητών εξαρτάται από το πώς θα χρησιμοποιηθεί. Με υπεύθυνη στάση, σωστή καθοδήγηση από το σχολείο και στήριξη από την οικογένεια, μπορεί να μετατραπεί σε ισχυρό μέσο μάθησης και ανάπτυξης. Αντίθετα, χωρίς όρια και κριτική σκέψη, μπορεί να εξελιχθεί σε παράγοντα που αποδυναμώνει δεξιότητες και αλλοιώνει τη μαθησιακή διαδικασία. Άλλωστε, η έλλογη χρήση οποιουδήποτε πράγματος το καθιστά αξία, ενώ η ά-λογη… απ-αξία!

Γράφει η μαθήτρια Δώρις Ρέππα (Β3)

Ενώ τα περισσότερα σχολεία και πανεπιστήμια στον κόσμο ξεκινούν το ακαδημαϊκό τους έτος τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, στην Ιαπωνία ο Απρίλιος είναι ο μήνας που σηματοδοτεί την έναρξη του ακαδημαϊκού και έτους. Η πρώτη μέρα του σχολείου συμπίπτει συχνά με ένα από τα πιο όμορφα φυσικά φαινόμενα, την εποχή του κερασιού. Το ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε 3 τρίμηνα: 1 Απριλίου- 20 Ιουλίου, 1 Σεπτεμβρίου- 26 Δεκεμβρίου και 7 Ιανουαρίου- 25 Μαρτίου. Οι Ιάπωνες μαθητές κάνουν 6 εβδομάδες διακοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κι έχουν, επίσης, από ένα διάλειμμα δύο εβδομάδων τον χειμώνα και την άνοιξη.

Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ιαπωνία θεωρείται ένα από τα πιο οργανωμένα και επιτυχημένα στον κόσμο, αφού δε στοχεύει μόνο στην ακαδημαϊκή επιτυχία, αλλά βασίζεται σε αξίες, όπως η πειθαρχία, ο σεβασμός, η υπευθυνότητα, η ομαδικότητα και η κοινωνική ευθύνη. Επομένως, η ιαπωνική εκπαίδευση δε στηρίζεται στη στείρα απόκτηση γνώσεων, αλλά στην ουσιαστική παιδεία.
Φανταστείτε ένα σχολείο, όπου τα παιδιά δεν εξετάζονται σε κανένα μάθημα μέχρι τα 10 τους χρόνια! Ένα σχολείο, όπου τα παιδιά καθαρίζουν σε ομάδες, για 15 λεπτά κάθε μέρα την τάξη τους, όπως επίσης και το κυλικείο, το εστιατόριο του σχολείου, ακόμα και τις τουαλέτες τους, έτσι ώστε να εμπεδώσουν το αίσθημα της ισότητας, της ευθύνης και του σεβασμού προς το περιβάλλον τους.
Το ξέρατε ότι το σχολείο είναι υπεύθυνο για τη συμπεριφορά των μαθητών, όχι μόνο μέσα σε αυτό αλλά και εκτός; Ειδικότερα, όταν το παιδί εκδηλώσει παραβατική συμπεριφορά, η αστυνομία στρέφεται στους δασκάλους και όχι στους γονείς, αφού το σχολείο φέρει το 100% της ευθύνης! Έτσι, το μόνο διακριτικό της στολής των μαθητών είναι το σήμα του σχολείου τους και όχι το όνομά τους. Είναι ο καθρέφτης του σχολείου τους και όχι του σπιτιού τους!
Ακόμα, έκπληξη προκαλεί το ότι οι μεγαλύτεροι μαθητές ετοιμάζουν και σερβίρουν το γεύμα στους μικρότερους. Με αυτόν τον τρόπο, οι μεγαλύτεροι λειτουργούν ως πρότυπα κι έτσι, επιτυγχάνεται όχι μόνο η ομαλή λειτουργία του σχολείου, αλλά παράλληλα καλλιεργείται στους μαθητές ο αμοιβαίος σεβασμός και η αξία της αλληλοβοήθειας.
Επιπλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής ζωής είναι η ενεργή συμμετοχή των παιδιών σε διάφορους εξωσχολικούς -αθλητικούς και όχι μόνο- ομίλους. Το αποτέλεσμα είναι να αναπτύσσεται η ομαδικότητα, η συνεργασία και η φιλία. Συνεπώς, το παιδαγωγικό μοντέλο βοηθάει στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα της Ιαπωνίας θεωρείται ένα από τα καλύτερα παγκοσμίως. Καταφέρνει να συνδυάσει την απόκτηση γνώσεων με την πειθαρχία και την κοινωνική αγωγή. Έτσι, το σχολείο προετοιμάζει τα παιδιά όχι μόνο για τις μελλοντικές τους σπουδές, αλλά κυρίως για να γίνουν υπεύθυνοι και σωστοί πολίτες.

Γράφουν οι μαθητές Δημήτρης Παπαδάκης και Αστέρης Παπαδόπουλος (Β2)

Πρόκειται για ένα από τα πιο αγαπημένα παιδικά μυθιστορήματα της Άλκης Ζέη. Το βιβλίο γράφτηκε το 1963, ενώ η συγγραφέας βρισκόταν εξόριστη, ως πολιτικός πρόσφυγας, στη Μόσχα. Η ιστορία διαδραματίζεται το 1936 στη Σάμο. Οι πρωταγωνίστριες είναι η Μέλια και η Μυρτώ, δύο αδερφές, που ζουν με την οικογένειά τους και τον αγαπημένο τους παππού, που τους αφηγείται πολλές ιστορίες, ανάμεσα σ’ αυτές και για ένα καπλάνι, μία βαλσαμωμένη τίγρη που βρίσκεται σε βιτρίνα στη μεγάλη σάλα του σπιτιού, σύμβολο φόβου και φαντασίας.
Το έργο τοποθετείται στην εποχή της δικτατορίας του Μεταξά, εποχή δύσκολη για την Ελλάδα, με καταπίεση και περιορισμούς. Ο ξάδερφός τους Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα, ανοιχτόμυαλος και καλλιεργημένος, ενθαρρύνει τα κορίτσια να σκέφτονται ελεύθερα και γίνεται πρότυπο για εκείνες. Επειδή όμως έχει δημοκρατικές απόψεις, βρίσκεται στο στόχαστρο των αρχών και μια νύχτα αναγκάζεται να φύγει κρυφά, για να γλιτώσει τη σύλληψη. Η φυγή του σηματοδοτεί για τη Μέλια και η Μυρτώ το τέλος μιας εποχής. Το καπλάνι της βιτρίνας, που για χρόνια ήταν απλώς η αφορμή για ιστορίες και φόβους, τώρα αποκτά νέο νόημα: γίνεται σύμβολο της μετάβασης από την ασφάλεια της παιδικότητας στη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας.
Μέσα από τα μάτια των παιδιών βλέπουμε την κοινωνία, την αλλαγή, την απειλή, πώς επηρεάζονται ακόμα και τα πιο απλά καθημερινά θέματα από τις πολιτικές καταστάσεις. Το καπλάνι, παρόλο που είναι άψυχο, λειτουργεί ως σύμβολο των φόβων, των μυστικών, αλλά και της μετάβασης από την παιδικότητα στην ωριμότητα. Η αφήγηση γίνεται μέσα από τα μάτια δύο παιδιών και παρότι αγγίζει σοβαρά θέματα, όπως η δικτατορία του Μεταξά και η έννοια της ελευθερίας, δε γίνεται βαριά ή τρομακτική. Το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα και αφήνει τον αναγνώστη με μια γλυκιά νοσταλγία για την παιδική ηλικία, αλλά και με έναν στοχασμό για το πώς οι πολιτικές συνθήκες επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων.